A muxitdinov, O. K. Qosimov

p=(R z ■ 
G'k)Ua,
bu yerda: G'k- g‘ildirak va yo‘naltiruvchi elementning og‘irligi.
Bir richagli osmada elastik elementning ezilishi: 
f p =fi
107

---

Ikki richagli osmada
elastik elementga ta’sir etayotgan yuklanish
PP=(RZ- G\)Ua,
Bir richagli osmada elastik elementning ezilishi: f p = f^a/l
Torsionli ik/ci richagli osmada
elastik elementga ta’sir etayotgan
yuklanish torsionni burovchi moment orqali topiladi:
Dumaloq torsionning buralish burchagi:
в
= 
32Ml/(nd*G)
bu yerda: d
- torsion diametri;
G
- buralishdagi elastiklik moduli;
Plastinkali torsionning buralish burchagi:
в
= 
3Ml/[nbh
3
G (1+0,
6
b/h)]
bu yerda: n-
plastinkalar soni.
Elastik elementlarni hisoblash
Varaqli ressora.
Sim m etrik yarim elliptik ко ‘pvaraqli ressora uchun:
egilishdagi kuchlanish:
ot =l,5PpL/(nbh2);
ko‘pvaraqli ressoraning ezilishi:
/ p = 
SPpL
3
/(4Enbh3);
ko‘pvaraqli ressoraning bikrligi:
tp = 
Р Л
= 
Enbh
3
/(4SL3),
bu yerda:
L-
ressoraning uzunligi;
p -
varaqlar soni;
b-
varaqning eni;
h-
varaqning qalinligi;
8-
 ezilish koeffitsiyenti (6= 1,25... 1,4).
N osim m etrikyarim elliptik ко ‘pvaraqli ressora uchun:
egilishdagi kuchlanish:
ffj = 
6
Ppl/l
2
/(Lnbh3);
ko‘pvaraqli ressoraning ezilishi:
f P
= 
l
2
, f
2
Pp/(Enbh
3
L).
Qo ‘shaloq ressora uchun:
108

---

10.2- rasm.
Qo'shaloq ressorani hisoblash sxemasi
Qo‘shimcha ressora ishga tushish vaqtida asosiy ressoraga ta’sir 
etayotgan kuch quyidagicha aniqlanadi:
Rrf) = S r/o
bu yerda:
fo -
qo‘shimcha ressora ishga tushguncha asosiy ressoraning ezilishi 
Ikkala ressoraga baravar ta’sir etayotgan kuch,
* r — 
R *
(cr
 
c dop)
bu yerda: cdop - qo‘shimcha ressoraning bikrligi; 
f
- qo‘shaloq ressoraning to‘liv ezilishi.
Qo‘shaloq ressoraning egilishdagi kuchlanishi:
<7P = 
P\L/(2n?Wp);
^dop ~ 
P
2^dop /(2^dop^dop)-
bu yerda: 
Wvv
a 
Wiop
- asosiy va qo‘shimcha ressoraning qarshilik 
momentlari
op
= odop deb qabul qilinsa:
~
^dop ^dop-^dop
Ressora varaqlarining egilishdagi kuchlanishi:
Ppi
e" “ 4 ( i + U / ( W
Ressoralar 55GS, 50S2, 60S2 kabi po‘latlardan tayyorlanadi, ular 
uchun maksimal ezilishdagi ruxsat etilgan egilishdagi kuchlanish 
[cri] =800-1000 MPa.
Prujina. Prujinaning kuchi va ezilishi o ‘zaro bogMiq:
109

---

R V =/p.G ^y(8«rvD \), 
bu yerda: 
f vr-
prujinaning ezilishi;'
G - siljish moduli, po‘lat uchun G =(8-9) • 104 MPa;
dv-
prujina simning diametri;
n rv-
ishchi chulg‘atrilar soni [to‘liq chulg‘amlar soni