|
2.14-rasm. Interferension manzara.
Binolar va tashqi predmetlardan qaytgan to‘lqinlar;
Yer sirtidan qaytgan to‘lqinlar.
Yer sirtidan qaytgan to‘lqinlar to‘g‘ri va qaytgan to‘lqinlar tarqalishi vaqti bo‘yicha kichik farq tufayli aks signallarning sababi bo‘lishi mumkin emas. Lekin interferensiya tufayli turg‘un to‘lqinlar hosil bo‘ladi, ular qabullash antennasining joylashishi balandligi ortishi bilan maydon kuchlanganligi o‘zgarishining tebranma qonuniga olib keladi. Bu antennaning o‘rnatilish balandligini to‘g‘ri tanlash zaruratiga sabab bo‘ladi (2.15-rasm).
Yerga eng yaqin maksimumning balandligini quyidagi for- mula bo‘yicha hisoblash mumkin:
2.15-rasm. Antennaning o‘rnatilishi balandligini tanlash.
h R ,
M 4 N
bu yerda: λ – to‘lqin uzunligi; R – uzatish antennasigacha masofa;
N – antennaning balandligi.
Binolar va tashqi predmetlardan qaytgan to‘lqinlar kuchlan- ganligi barcha uchta yo‘nalishlar – balandlik bo‘yicha, gori- zontal tekislikda va uzatish yo‘nalishida o‘zgaradigan bir jinsli bo‘lmagan maydonni hosil qiladi. Bunda maydon kuch- langanligining maksimal va minimal qiymatlari ko‘p sonli qaytarishlar tufayli nomuntazam xarakterga ega bo‘ladi. Bu samara bilan kurashish uchun DVB-T da maxsus algoritm ishlatiladi. Uzatkichdan ma’lumotlar uzluksiz oqim bilan uzatilmaydi, balki uncha katta bo‘lmagan paketlarga bo‘linadi, himoya intervallari deyiladigan uzilishlar bilan uzatiladi. Bu holda aks sado samarasi nafaqat asosiy signalni aniq uzatishga, balki uning qaytgan to‘lqinlar bilan takrorlanishi hisobiga kuchaytirishga yordam beradi.
Himoya intervali bu bitta signalni boshqasi boshlanguncha so‘nishi uchun yetarli bo‘ladigan foydali signallar orasidagi oddiy pauza emas. Bu vaqt davomida qabullagichga foydali signal fragmenti keladi, bu qabul qilingan signal tashuvchilari ortogonalligining saqlanishini kafolatlaydi (tushunarliki, agar aks signal ko‘p nurli tarqalishda bu himoya intervali uzunligidan biroz keshiktirilsa). DVB-T uchun bo‘sag‘aviy signal/shovqin nisbati bo‘sag‘aviy samarani e’tiborga olganda taxminan 5–10 martaga yaxshi bo‘ladi. Shunday qilib, agar aks signal ko‘p nurli tarqalishda bu himoya intervali uzunligidan biroz keshiktirilsa, u holda kechiktirilgan signalni foydali hisoblash va u bilan kurashish emas, balki undan foydalanish mumkin.
Amalda bu DVB-T signalni qabul qilishda antenna turi va uni o‘rnatish joyini tanlashga boshqa yondashishlardan foydalanish zarurligini bildiradi. Analog televideniyeni qabul qilishda optimal yechim «to‘lqin kanali» turidagi yuqori yo‘naltirilgan antennadan va uni bir tekis maydonga o‘rnatishdan foydalanilgan, bu zich qurilishli sharoitlarda juda qiyin. Bundan tashqari, yuqori yo‘naltirilgan antenna tor chastotalar diapazoniga ega va ikkita yo‘nalishlardan bir vaqtda qabullashni olib borishga imkon bermaydi.
Zamonaviy shahardagi elektromagnit to‘lqin sezilarli komponentli turg‘un to‘lqinlar murakkab tuzilmasidan iborat. Bu holda maydon kuchlanganligining yaqin maksimumlari orasidagi masofa to‘lqin uzunligining yarmiga teng bo‘ladi.
«To‘lqin kanali» turidagi yuqori yo‘naltirilgan antenna turg‘un to‘lqin maydonida bo‘lishi bilan hisoblangan kuchaytirishni ta’minlaydi. DVB-T signalini qabul qilish uchun bunday antennaning qo‘llanilishi faqat ochiq joyda optimal bo‘ladi.
Shunday qilib, zich shahar qurilishlari sharoitlarida DVB-T signalini qabul qilish uchun antenna quyidagi shartlarni qoniqtirishi kerak:
antennaning o‘lchamlari to‘lqin uzunligining yarmidan oshmasligi kerak;
antenna panjarasi ikkitadan ortiq qavatlardan bo‘lmasligi kerak;
«to‘lqin kanali» turidagi yuqori yo‘naltirilgan antenna bittadan ortiq direktorlarga ega bo‘lmasligi kerak;
antennani turg‘un to‘lqin maydonining maksimumiga joy- lashtirish kerak.
Ko‘p nurli signalning hosil bo‘lish tamoyili 2.16-rasmda tasvirlangan.
Telemarkaz
2.16-rasm. Ko‘p nurli signalning hosil bo‘lish tamoyili.
Kanalli ekvalizatsiya OFDM signal bitta tez modulatsiyala- nadigan keng polosali signal emas, balki sekin modulatsiyala- nadigan tor polosali signallar to‘plami sifatida qaralishi mumkin. Past simvolli tezlik simvollar orasida himoya intervalining ishlatilishini mumkin qiladi, bu vaqt bo‘yicha sochilishniga va simvollararo buzilishlarni tuzatishga imkon beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
