A. M. Eshmuradov, D. T. Normatova abonent kirish tarmoqlari

IEEE 802.16 oilasiga kiradigan standartlarning 
asosiy xarakteristikalari
Standartning nomi
IEEE 802.16
IEEE 802.16a
IEEE 802.16e
Chastotalar diapazoni
10–66 GHz
2–11 GHz
2–6 GHz
Ma’lumotlarni 
uzatish tezligi
32–135 Mbit/s 75 Mbit/s gacha 15 Mbit/s gacha
Modulatsiyalash
QPSK,
16 QAM, 
64 QAM
OFDM 256,
QPSK, 16 QAM,
64 QAM
OFDM 256,
QPSK, 16 QAM,
64 QAM
Chastotalar polosasi 
kengligi
20, 25 va 
28 MHz
Regulatsiyala-
nuvchi
1,5–20 MHz
Regulatsiyala-
nuvchi
1,5–20 MHz
Ishlash radiusi
2–5 km, 
7–10 km
Maksimal 
radiusi –50 km
2–5 km
Ishlash sharoitlari
To‘g‘ri ko‘rinish
Qaytgan 
nurlarda ishlash
Qaytgan 
nurlarda ishlash
Boshlanishidan  IEEE  802.16  standarti  ma’lumotlarni  uzatish 
muhitiga  ulanishni  boshqarish  umumiy  protokoliga  (Medium 
Access Control – MAC) asoslanadigan radiointerfeyslar to‘plami 
sifatida,  lekin  spektrning  ishlatiladigan  qismiga  bog‘liq  bo‘lgan 
fizik  darajaning  turli  spetsifikatsiyalarili  rivojlanishi    o‘ylangan. 
Protokolning  MAC-darajasi  ham  yuqoriga  Up  Link-oqimda 
(abonentdan  bazaviy  stansiyaga  oqim),  ham  pastga  Down  Link-
oqimda (bazaviy stansiyadan abonentga oqim) signallarni yuqori 
uzatish  tezliklariga  erishish  maqsadida  «nuqta-ko‘p  nuqta» 
topologiyali ulanish tarmoqlari uchun ishlab chiqildi.

---

55
Tuzilmasi  bo‘yicha  IEEE  802.16  standarti  tarmoqlari  
an’anaviy  mobil  aloqa  tarmoqlariga  juda  o‘xshash.  Bu  yerda  
ham  50  km  gacha  radiuslarda  ishlaydigan  bazaviy  stansiyalar 
mavjud.  Bazaviy  stansiya  abonent  bilan  ulanishi  uchun  binoda 
o‘rnatiladigan  abonentlar  qurilmasi  zarur.  Bu  blokdan  signal 
standart  Ethernet-kabel  bo‘yicha  to‘g‘ridan  to‘g‘ri  aniq  bir 
kompyuterga,  IEEE  802.11  standarti  ulanish  nuqtasiga  yoki 
Ethernet standarti lokal simli tarmog‘iga uzatiladi.
IEEE 802.16 standarti tarmog‘idagi bitta bazaviy stansiya ko‘p 
sonli  abonentlarga  xizmat  ko‘rsatishi  va  ularga  turli  darajadagi 
xizmatlarni  ko‘rsatishi  mumkin.  Masalan,  bitta  bazaviy  stansiya 
sektori  T1  turdagi  kanallar  bo‘yicha  (2  Mbit/s  gacha  tezlikli 
ma’lumotlarni  uzatish)  ulangan  60  tadan  ortiq  korxonalarga  va 
DSL  turdagi  kanallar  bo‘yicha  ulangan  100  tadan  ortiq  uylarga 
bir vaqtda xizmat ko‘rsatishi mumkin. Odatdagi bazaviy stansiya 
oltitagacha sektorlarga ega bo‘ladi.