A. M. Eshmuradov, D. T. Normatova abonent kirish tarmoqlari

Tarmoq tugallanmasi
D  versiyadagi  SANT  (Synchronous  ATM  Network  Termi-
nation – ATM sinxron tarmoq – tugallanmasi, SANT-D) tarmoq 
tugallanmasi  tarmoq  transport  tizimini  A1000  ADSL  tizi miga 
ulaydi  va  fizik  hamda  ATM-darajalar  bilan  bog‘liq  bo‘lgan 
funksiyalarni bajaradi.
Tarmoq  raqamli  transport  tizimi  155,52  Mbit/s  (SDH  STM1/
SONET OC3s) tezlik orqali xarakterlanadi.
ASAM multipleksorda SANT-D SDH/SONET – 155,52 Mbit/s 
axborot oqimi uchun tarmoq tugallanmasi hisoblanadi. U raqamli 
uzatish tizimi bo‘yicha IQ shinaga va teskari uzatiladigan ATM-

---

38
yacheykalarning  almashtirilishini  ta’minlaydi.  Bundan  tashqari, 
SANT-D  tarmoq  tugallanmasida  ASAMni  ishlatish  va  texnik 
xizmat  ko‘rsatish  uchun  zarur  bo‘ladigan  funksiyalar  ko‘zda 
tutilgan.
Nihoyat,  SANT-D  tarmoq  tugallanmasi  IQ  shinaning  ken-
gayti rilishini  ta’minlaydi,  buning  uchun  ham  mos  interfeys 
ko‘zda tutilgan.  Bitta SANT-D tarmoq tugallanmasi va o‘n bitta 
A  versiyadagi  ADSE  kengaytirgichlar  (ADSE-A)  bo‘lganida  o‘n 
ikkita  substativlarni  (12  substativlar × 12  LT × 4  liniyalar = 576  li-
niyalar) boshqarish mumkin bo‘ladi.
Fizik SANT-D tarmoq tugallanmasi o‘rnatiladigan (ikkilangan 
Yevropa)  bosma  platasida  bajarilgan  bo‘lib,  unga  IQ  shinani 
joylashtirilishi  tomonidan  ASAM  multipleksorining  stativiga 
o‘rnatiladi.
IQ shinasi
IQ shinasi NT va chiziqli interfeyslar orasidagi boshqarish va 
ma’lumotlarni almashlashni ta’minlaydi, ya’ni ular orasidagi bitli 
oqimlarni  zichlashtiradigan  va  zichlashtirishdan  chiqaradigan 
qurilma hisoblanadi. IQ shinasi SANT-D yoki ADSE-A va ADLT 
(ADSL Line Termination – chiziqli ADSL-tugallanma) orasidagi 
shina tuzilmasi hisoblanadi.
IQ  shinasida  to‘g‘ri  va  teskari  kanallar  bo‘yicha  ma’lumotlar 
yo‘nalishi  uchun  yo‘l,  sinxronizator  va  boshqarish  signallari 
mavjud. Interfeysning uzatish tezligi 155 Mbit/s ni tashkil etadi.
To‘g‘ri  va  teskari  yo‘nalishlarda  tashish  54  baytlardan  iborat 
freymlar  bilan  jo‘natiladigan  ATM-yacheykalar  orqali  amalga 
oshiriladi.  To‘g‘ri  va  teskari  yo‘nalishlarda  jo‘natish  8  bitli 
ma’lumotlarni  tashiydigan  alohida  shinalar  bo‘yicha  amalga 
oshiriladi.
Fizik  jihatdan  IQ  shinasi  BPA  (Backpanel  Printed  board 
Assembly  –  orqa  panel  bosma  platasi)  shina  ko‘rinishida  baja-

---

39
rilgan  va  ADSL-stativlarda  tizim  platasi  ko‘rinishida  statsionar 
mahkamlangan.  SANT-D  yoki  ADSE-A,  ADLT  va  AACU 
platalari mos BPA biriktirgichlariga o‘rnatiladi. Mos ravishda IQ 
shinasi bo‘yicha ularning o‘zaro bog‘lanishlari amalga oshiriladi.