A. K. Igamberdiev S. Aliqulov traktorlar va qishloq xo’jaligi mashinalaridan foydalanish, texnik servis

solishtirma ish unumi 
tushunchasini kiritish kerak 
bo‗ladi.
SHu bilan birga tayyorlangan mahsulotlarni og‗irligi bo‗yicha hisobotlarda
hamma material maxsus sig‗imlarda ishlov beriladi. SHuning uchun 
o„tkazuvchanlik 
qobilyati
tushunchasi kiritiladi.
Misol: kombaynni 
o„tkazuvchanlik qobilyati bir kg/soat deganda umumiy 
tayyorlangan massaga don, somon, chori, begona o„tlarni
kiritish kerak.
O‗tkazuvchanlik qobilyati solishtirish uchun hamma vaqt ham doimiy baza 
hisoblanmaydi, chunki ekinlar namligiga bog‗liq holda o‗zgaradi. O‗tkazuvchanlik 
qobilyatining ish unumini baholash hisobotida materialni namligi bilan birga 
ko‗rsatilishi kerak.
Mashina ish unumining hisobiga maydon yoki massa va vaqtning o‗lchamlari 
kiritiladi. Agar birlik o‗lchamga e‘tibor qaratilsa, hisob-kitoblar nisbatan oddiy 
bo‗ladi. Bunda ish unumini birligi qisqacha gektar (ga) dan iborat. 
Misol tariqasida don o‗rish kombaynning qamrash kengligi 5 m, tezligi 1,5 m/s 
ekanligi aniqlangan. Don bunkeriga bir minut vaqt ichida 50 kg don yig‗ilgan va 60 
kg chiqindilar (somon, chori va boshqalar) mashinaning orqa tomonidan to‗kib 
ketilgan.
12.2-§. Mashinaning ish unumlari 
 

---

70 
1. Maydon salohiyati 
ga
sek
m
ga
m
sek
m
soat
ga
1
3600
10000
1
5
5
,
1
7
,
2
2




 
2. Materiallar sig‗imi 
2
min
60
min
50
3000
soat
kg
soat
kg


3. O‗tkazuvchanlik qobiliyati 
soat
soat
t
kg
soat
t
min
60
min
110
6
,
6
2



Agregatlardan foydalanishning texnikaviy samaradorligi, birinchi navbatda er 
maydonining o‗lchamlari (bo‗yi, eni va nishobligi) hamda shakliga bog‗liq bo‗lib 
(rasm), sug‗oriladigan dehqonchilik sharoitida uning maqbul yuzasi 20-40 gektarni, 
shakli to‗g‗ri to‗rtburchak va o‗rtacha nishobligi 0,03-0,05 ni tashkil etadi. 
Har bir qishloq xo‗jalik agregatini bevosita dalada ishlatish jarayonida undan