A k a d e m I ya r. X. Dushanov y. A. Farfiyev

xilligini belgilovchi ijtimoiy-psixologik hodisalarning o‘ziga xosligida 
namoyon bo‘ladi. Jamoada, ma’lumki, bir xildagi xatti-harakat ongli 
ravishda qo‘yilgan va barcha e’tirof etgan hamda ijobiy ijtimoiy 
ahamiyatga ega bo‘lgan qadriyatlarning umumiyligi bilan ta’minlanadi. 
Olomon esa asosan odamlarning bunday umumiyligini norozilik 
obyektiga q a r s h i   q o ‘ y i s h   evaziga yaratiladi. B. F. Porshinev ta’kid-
laganidek, olomonni uning «qarshiligi», «ularga» qarshiligi umumiylikka 
aylantiradi. 
Olomonning keyingi xususiyati – unda, shartli ravishda, h i s s i y  
rezonans  deb atash mumkin bo‘lgan o‘ziga xos ijtimoiy psixologik 
hodisaning amal qilishi sanaladi. Guruhiy tartibbuzarlikda ishtirok etuv-
chi odamlar nafaqat oddiygina bir-biri bilan yonma-yon keladi, balki 
atrofdagilarni qo‘zg‘atadilar va o‘zlari ham ulardan ta’sirlanadilar. Bir 
kishining olgan qo‘zg‘alishi, boshqasining idrok etish obyektiga aylanib, 
uning qo‘zg‘alishini yanada kuchaytiradi va bu hol ong tomonidan 
nazorat qilinishi qiyin bo‘lgan hissiy portlashgacha borishi mumkin. 
Olomon shakllanishining ilk belgilaridan guruhiy tartibbuzarlikkacha 
bir qancha bosqichlar bosib o‘tiladi. 
Bahonaning  y u z a g a   k e l i s h i n i   guruhiy tartibbuzarliklarning 
boshlanishi deb hisoblash mumkin. Odamlarning e’tiborini tortgan va ular 
noto‘g‘ri talqin etgan har qanday voqea yoki fakt ana shunday bahona 
bo‘lishi mumkin. Tadqiqotlarning ko‘rsatishicha, bahonalar nihoyatda 
xilma-xil bo‘lishi mumkin. 
Guruhiy tartibbuzarlikning yetilishidagi ikkinchi bosqich dastlabki