A k a d e m I ya r. X. Dushanov y. A. Farfiyev

produktiv turlarga ajratiladi.  
Destruktiv ziddiyatni aniqlash kundalik tasavvurlar bilan mos keladi. 
Aynan bu tipdagi nizo o‘zaro ta’sirlashuvda xilma-xillikni ko‘rsatadi va 
fikrlar toptalishiga olib keladi.  Destruktiv ziddiyat ko‘pincha sababga 
bog‘liq bo‘lmagan holda shaxsning stressga tushishiga olib keladi. Uning 
o‘ziga xos belgilar nizo sodir bo‘lishiga qiziquvchilar sonining ortishi, 
ularning nizoli harakatlari, bir-birlariga nisbatan salbiy qarashlarga 
egaliklari va bildirilayotgan fikrlarning keskinligida ifodalanadi. Boshqa 
bir belgisi sifatida nizoda opponentning xislatlarini, o‘zaro ta’sirlashuv 
vaziyatlarini  noto‘g‘ri idrok etishi va sheriklarga ishonchni o‘ta ortib 
ketish nazarda tutiladi. Bu turdagi nizolarni hal etish ancha murakkab 
bo‘lib, yagona yo‘li ancha qiyinchilik bilan erishiladigan murosa 
(kompromiss) hisoblanadi. 
Produktiv  ziddiyatni muammo va uni yechish yuzasidan  nuqtai 
nazarlardagi tafovutlar va shaxslar o‘rtasidagi hamjihatlikning yo‘qligi 
keltirib chiqaradi. Bunday holda nizo muammoni atroflicha tushunishni, 
sheriklar motivatsiyasini, boshqa nuqtai nazarlarni himoyalashlarini 
taqozo etadi. 

---

 103 
 Bundan tashqari, M.Doych ziddiyatni olti turga bo‘ladi va jinoyatni 
ochishda nafaqat uning metodologiyasi, shuningdek, amaliy roli ham 
muhimligini ta’kidlaydi. 
1) haqiqiy ziddiyat; 
2) tasodifiy ziddiyat; 
3) bilmay aralashib qolgan ziddiyat; 
4) noto‘g‘ri talqin qilingan ziddiyat; 
5) yopiq holatdagi ziddiyat; 
6) yolg‘on ziddiyat. 
Ziddiyat obyektiga unda ishtirok etuvchilar tomonidan qo‘lga 
kiritishga  qaratilgan   yaqqol moddiy yoki ma’naviy qadriyatlar kiradi. 
Ziddiyat subyekti sifatida qadriyatlar haqidagi tasavvurlarni, qiziqish va 
ehtiyojlarini namoyon qiluvchi tashkilot xodimlari xizmat qiladi.