Yarimo’tkazgichlarda fotoelektrik hodisalar fanidan test. Kristall panjara parametrlarining mos kelmasligi geteroo`tish chegarasida nimalar hosil bo`lishining asosiy sababi hisoblanadi?
A) Deffektlar
B) Kristal panjaralar
C) Elektronlar
D) Pratonlar
AlxGa1-xAs-GaAs tizimidagi p-n geteroo`tishlarda tushayotgan yorug`likning qaysi oralig`ida qisqa to`lqin sohasida spektral chegarani osonlik bilan boshqarish mumkin?
A) 1,4-2,0 eV
B) 2,4-3,0 eV
C) 1,6-2,0 eV
D) 0,4-2,0 eV
Qaysi effekti geteroo`tish asosidagi yarimo`tkazgichlar parametrlarini muhim darajada yaxshilash imkonini beradi
Superinjeksiya
Optik oyna
SHotki
D) Tunel
dagi elektronlarning zichligi qancha
A) ~5•1017 sm-3
B) ~6•1017 sm-3 C) ~7•1017 sm-3 D) ~8•1017 sm-3 Nechanchi yilda geteroo`tishlarda tajribada kuzatilgan
A) 1968 yilda
B) 1978 yilda
C) 1958 yilda
D) 1988 yilda
Geteroo`tishlar chegarasida zonalar uzilishi ( va ) mavjud bo`lishligi qanday hodisani keltirib chiqaradi
superinjeksiya
Optik oyna
SHotki
D) Tunel
Kimning laboratoriyasida birinchi marta geteroo’tishlarda kichik zonali yarimo’tkazgichga injektsiyalanayotgan zaryad tashuvchilar zichligi, keng zonali materialga injektsiyalanayotgan zaryad tashuvchilar zichligidan katta bo’lishi tajribalarda kuzatilgan.
A) J.I.Alferov
B)
Valent zonani energiya uzilishi EV esa nimga qarshilik ko’rsatadi
A) kovaklarni injektsiyasiga
B) Tunel effektiga
C) Optik oyna effektiga
D) superinjeksiya effektiga
r - n geteroo’tishda o’tkazuvchanlik zonadagi nimaning uzulushi ES keng zonali yarimo’tkazgichga elektronlarni injektsiya qilishga qarshilik ko’rsatadi
A) energiya uzulishi
B) impuls uzulishi
C) elektron uzulishi
D) praton uzulishi
Bir tomonlama injektsiya va superinjektsiya o’tkazuvchanlik zonasi Es va valent zonasi Ev orasida nimaning xisobiga taqiqlangan zona kengligi kichik bo’lgan materialga o’tgandagi va aksincha bo’lganda tok tashuvchilar uchun to’siq (bar’er) bir xil bo’lmaydi
energiya uzulishi
impuls uzulishi
elektron uzulishi
D) praton uzulishi
Geteroo’tishlarda nimaning shakli gomo o’tishdagi to’sikdan katta farq qiladi?
A) potentsial to’siq
B) Kuch implsi
C) Pratonlar oqimi
D) Elektronlar oqimi
Taqiq zona kengligiga bog’lik xolda qattiq qorishmalarda nimaning miqdoriga qarab zonasi to’g’ri strukturasidan to’g’ri bo’lmaganiga o’zgaradi
A) tarkib
B) elektronlar
C) Pratonlar
D) ionlar
Geteroo’tishlarni energetik zona diagrammasini tuzish uchun biz materiallarni nimasidan foydalanamiz
elektron moyilligidan
D) ion moyilligidan
Geteroo’tish - kimyoviy jixatdan xar xil bo’lgan nechta yarimo’tkazgichni kontaktidan iborat
2
4
3
D)5
Geteroo’tish kontaktga kirishuvchi materiallarni taqiqlangan zona kengligiga va ularning tabiatiga qarab necha xil bo’ladi
2
4
3
D)5
Elektron tipidagi monokristallarni olish uchun asosiy legirlovchi aralashmalar qatorini ko`rsating
T, Se, S, Sn, S
As, Se, Sn, S
T, As, S, Sn, S
D) T, Se, S, Sn, As
Qaysi usul bo`yicha o`sturuvchi jihoz 75-100 mm gacha diametrli monokristallarni olish imkonini beradi?
CHoxral usuli
Verneliy usuli
Stok Barger Brijment usuli
D) Kiro Pulos usuli
Qaysi usul bo`yicha monokristalni o’stirish chog’ida yuqori bosimli kameradan foydalanish shart emas
A) CHoxral usuli
B) Verneliy usuli
C) Stok Barger Brijment usuli
D) Kiro Pulos usuli
Yuqori bosimli jihozlarda kiristalning erishini oshiruvchi modda(flus) qatlami ostida qancha bosim ostidagi inert gaz atmasferasida to’g’ridan - to’g’ri sintez qilinadi.
A) 70
B) 50
C) 60
D) 40
2005-yillarda arsenid galley monokristalini ishlab chiqarish dunyo bo’yicha qancha tonna atrofida bo’lgan
A) 15-20
B) 15-25
C) 10-20
D) 10-15
arsen galley asosidagi yaratilgan integral sxemalar qanday xususiyati bilan kremniy asosida ishlab chiqarilgan integral sxemalardan Afzal
A) Teskorligi, energiya istemoli kam
B) ixcham, energiya istemoli kam
C) energiya istemoli kam
D) Ixcham
Qaysi geteroo`tishda teshilish kuchlanishi kichik bo`lgan.
A) Elektron – kovak
B) Kovak - Elektron – kovak
C) Elektron – kovak-elektron
D) Elektron- Elektron – kovak
Valent zonasining cho’qqisi qaysi zonaning markazida joylashgan
A) Brillyuen
B) Taqiqlangan
C) Blox
D) o`tkazuvchanlik
Agar yarim o`tkazgichga xam donor kirishma, aktseptor kirishma kiritilgan bo`lsa, donor satxlardagi elektronlar qaysi sathlarga o`tadi?
A) aktseptor
B) donor
C) yuqori
D) quyi
Yetarli miqdorda aktseptor kirishma kiritlgan va valent zonada toza kristalldagina ko`p kovaklari bo`lgan yarim o`tkazgich qanday o`tkazuvchanlik deyiladi
A) kovak
B) electron
C) n-tip
D) to`g`ri javob yo`q
Valent zonadagi elektronnni o`ziga biriktirib oladigan, binobarin, bu zonada kovak hosil qiladigan kirishma nomini toping?
aktseptor
donor
n-tip
D) to`g`ri javob yo`q
Valent zonadagi elektronnni o`ziga biriktirib oladigan kirishma sath hosil qiladigan Ea energiyali sath nima deyiladi
akseptor sath
donor
yuqori
D) quyi
Sayoz satxlar xosil qiladigan kirishmalar qanday imkonini yaratib beradi
A) erkin zaryad tashuvchilar miqdorini oshirish
B) erkin zaryad tashuvchilar tezligini oshirish
C) erkin zaryad tashuvchilar yo`lini oshirish
D) erkin zaryad tashuvchilar davrini oshirish
Taqiqlangan zonaning o`rta qismidagi mahalliy sathlar nima deb ataladi
A) chuqur sathlar
B) Fermi sathi
C) donor sath
D) akseptor sath
Agar kirishma hosil qilgan mahalliy sath o`tkazuvchanlik yoki valent zonasiga yaqin joylashgan bo`lsa, bunday sath nima deyiladi
A) sayoz sath
B) Fermi sathi
C) donor sath
D) chuqur sathlar
Yarim o`tkazgichda ionlar bilan legirlash usuli bilan kirishmaning diffuziya usulini birgalikda qo`llash mumkinmi
ha, mumkin
yo`q, mumkin emas
bunday usul yo`q
D) to`g`ri javob yo`q
Suyuq fazadan epitaksiya qilish xolida o`tkaziladigan modda dastlab qanday xolatda bo`ladi
suyuq
qattiq
gaz
D) plazma
Gaz-transport epitaksiya holida o`tkaziladigan modda dastlab qanday xolatida bo`ladi
A) gaz
B) suyuq
C) qattiq
D) plazma
O`tkaziladigan moddaning dastalbki agregat xolati bo`yicha epitaksial jaaryonlar necha turga ajratiladi
4
5
C) 2
D) 3
agar ionlar toki zichligi J bo`lsa, u xolda t vaqtda namunaning 1sm2 yuzi orqali 1s da Q=Jt miqdor ion kiritiladi, ana shu Q kattalik nima deyiladi
A) nurlash dozasi
B) issiq miqdori
C) quvvat
D) Joul-Lens qonuni
Agar ionning zaryadi q bo`lsa, uning U kuchlanish ta’sirida olgan energiyasi qanday topiladi
A) E=Uq
B) E=U/q
C) E=q/u
D) E=U\q
Kiritilgan ion krisatll panjarasi tugunidagi atomga urilib, uni o`z joyidan tugunlar orasiga ko`chirib, qanday nuqsonini xosil qiladi?
A) Frenkel
B) Shotki
C) Tugun
D) kovak
Fik qonuni ifodasini toping?
A) va
B)
C)
D)
p-n o`tish orqali uchib o`tish vaqti qanday topiladi?
A) τr-n = b/vmax
B) τr-n = b*vmax C) τr-n = vmax/b
D) τr-n = b\vmax Teskari tokni yoritilishiga bog`liq bo`lgan diodni qanday diod deyiladi
A) fotodiod
B) Termodiod
C) Shotki diode
D) Pentod
Yarim o`tkazgich lazyerlar qanday nurlarni nurlantiradi
A) kogerent yorug`lik
B) Infraqizil
C) Rentgen
D) monoxramatik yurug`likni
Nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilar yashash vaqti davomida elektr maydon ta’sirida o`tadigan yo`l bo`lib, u nima deb ataladi.
A) dreyf uzunligi
B) erkin yugurish yo`li
C) dreyf tezligi
D) dreyf vaqti
x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning elektron toki zichligi uchun qaysi ifoda olinadi:
A)
B)
C)
D)
x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning teshik toki zichligi uchun qaysi ifoda olinadi:
A)
B)
C)
D)
x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning elektron toki zichligi uchun vector shaklida qaysi ifoda olinadi
A)
B)
C)
D)
x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning teshik toki zichligi uchun vector shaklida qaysi ifoda olinadi
A)
B)
C)
D)
Diffuzion oqim zichligini x o`qi bo`ylab tashkil etuvchisi elektronlar uchun qanday bo`ladi?
A)
B)
C)
D)
Diffuzion oqim zichligini x o`qi bo`ylab tashkil etuvchisi teshikar uchun qanday bo`ladi?
A)
B)
C)
D)
Termodinamik muvozanat sharoitda elektroning energiyali holatni egallaganligi extimolligini Fermi funktsiyasini toping?
A)
B)
C)
D)
Molekulaning o`rtacha erkin yugurish vaqtini ta’riflaganda qaysi ifoda orqali yozish mumkin?
A)
B)
C)
D)
51.Termodinamik muvozanat sharoitda elektroning energiyali holatni egallaganligi extimolligini Fermi funktsiyasi qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?
A.
52. To`la solishtirma elektr o`tkazuvchanlik quydagilardan qay biriga teng:
A.
B. .
C.
D.
53. Nomuvozanatli o`tkazuvchanlikning o`sishi va pasayishitasvirlangan chiziqlari nima deyiladi.
A. Nomuvozanatli o`tkazuvchanlik relaksatsiyasi chiziqlari
B. Muvozanatli o`tkazuvchanlik relaksatsiyasi chiziqlari
C. genyeratsiyalash tezligi
D. rekombinatsiyalanish tezligi
54. Rekombinatsiya necha turga bo’linadi?
A. 3ga
B. 1ga
C. 2ga
D. To’g’ri javob yo’q
55. VAXning ko`rinishi nimalarga bog`liq bo`ladi.
A. temperaturaga, hajmga va bosimga
B. temperaturaga, konsentratsiyaga va hajmiy zaryad qatlami kengligiga
C. temperaturaga, konsentratsiyaga va bosimga
D. temperaturaga, hajmga
56. Yarimo`tkazgichning temperaturasi ko`tarilganda bir vaqtda ham zarralarning (atomlarning yoki ionlarning) panjara tugunlari atrofida tebranishlari amplitudasi qanday o’zgaradi?
A. o’zgarmaydi
B. kamayadi
C. ortadi
D. to’g’ri
57. Yorug`lik ta`siri oqibatida zonalarda erkin zaryad tashuvchilar paydo bo`lishi hodisasi ichki fotoeffekt deb ataladi?
A. Ichki fotoeffekt
B. Tashqi fotoeffekt
C. Termoelektron emissiya
D. Fotoelektron emissiya
58. Yarimo`tkazgichda tashqi ta’sir tufayli vujudga keladigan zaryad tashuvchilarni Nomuvozanatli zaryad tashuvchilar deyladi
A. Muvozanatli zaryad tashuvchi
B. Muvozanatli ionlar
C.Muvozanatsiz ionlar
D. Nomuvazanatli zaryad tashuvchilar
59. Birlik vaqtda birlik hajmda yutilayotgan yorug`lik energiyasi qanday formula bilan aniqlanadi?
A.
B.
C.
D.
60. Nomuvozanatli zaryad tashuvchilar konsentratsiyasini topish formulasi qaysi qatorda ko’rsatilgan?
A.
B. .
C.
D.
61. Elektronli yarimo`tkazgichlarda elektr o'tkazuvchanlik qaysi formula orqali topiladi?
A.
B.
C. .
D. To’g’ri javob berilmagan.
62. Teshikli yarimo`tkazgichlarda elektr o’tkazuvchanlik qaysi formula orqali topiladi?
A.
B. .
C.
D. To’g’ri javob berilmagan.
63. Donorlar energetik sathidan o`tkazuvchanlik zonasiga ko`chib o`tgan elektronlar konsentratsiyasi qaysi formula orqali topiladi?
A.
B.
C.
D. To’g’ri javob berilmagan
64. Generatsiya jarayoniga qarama-qarshi jarayon – …
A. Relaksatsiya
B. Kondensatsiya
C. Rekombinatsiya
D. To’g;ri javob yo’q
65. Erkin zaryad tashuvchilarni topish formulasi qaysi qatorda to’g’ri ko’rsatilgan?
A. LD 1/2 B. Q
C.
D.
66. Superinjeksiya effektini kim ilk bor kuzatgan?
A. A.A.Alferov
B. Maksvel
C. J.I.Alferov
D. I.Nyuton
67. geteroo’tishlar tajribada nechanchi yili kuzatilgan?
A. 1968-yilda
B. 1966-yilda
C. 1964-yilda
D. 1962-yilda
68. Superinjeksiya effektini J.I.Alferov ilk bor nechanchi yili kuzatgan?
A. 1968-yilda
B. 1966-yilda
C. 1964-yilda
D. 1962-yilda
69. Agar geteroo’tishni taqiqlangan zonasi katta bo’lgan yarimo’tkazgich tomonidan yoritsak Eg1< hv < Eg2 energiyali fotonlar katta zonali materialdagi energiyasida qanday jarayon yuzaga keladi?
A. Energiya ajralmaydi ham yutilmaydi ham
B. To’g’ri javob berilmagan
C. Energiya ajraladi
D. Energiya yutiladi
70. Agar geteroo’tishni taqiqlangan zonasi katta bo’lgan yarimo’tkazgich tomonidan yoritsak Eg1< hv < Eg2 energiyali fotonlar katta zonali materialda yutiladi. Bu effektni deyiladi
A. Tunnel effekti
B. Oyna effekti
C. Zeeman effekti
D. To’g’ri javob berilmagan
71. n – p geteroo’tishning bar’er sig’imi qaysi formula orqali topiladi?
A.
B.
C.
D.
72. Geteroo’tish kontaktga kirishuvchi materiallarni taqiqlangan zona kengligiga va ularning tabiatiga qarab necha xil bo’ladi?
A. 2xil
B. 3xil
C. 4xil
D. 5xil
73. Geteroo’tish - qaysi jixatdan xar xil bo’lgan ikkita yarimo’tkazgichni kontaktidan iborat.
A. biologik
B. fizik
C. kimyoviy
D. termodinamik
74. Birinchi geteroo`tishlar qaysi usulida olingan
A. Gaz fazasidan o`stirish
B. Suyuqlik fazasidan o’stirish
C. Qattiq jism fazasidan o’stirish
D. To’g’ri javob berilmagan
75. Asosan yarimo`tkazgichli yo`nalishli qatlam, p-n gomo va geteroo`tishlar asosidagi ko`p qatlamli tuzilmalar olish uchun nechta usuldan foydalaniladi?
A. 7ta
B. 5ta
C. 3ta
D. 1ta
76. O`tkaziladigan moddaning dastalbki agregat holati bo`yicha epitaksial jaryonlar necha turga ajratiladi?
A. 2 turga
B. 4 turga
C. 6 turga
D. 8 turga
77. Asosan yarimo`tkazgichli yo`nalishli qatlam, p-n gomo va geteroo`tishlar asosidagi ko`p qatlamli tuzilmalar olish uchun quyidagi usullardan foydalaniladi:
A.1) molekulyar-nur epitaksiya usuli; 2) gaz fazasidan o`stirish usuli; 3) suyuq fazadan o`stirish usuli.
B. 1) qattiq jism fazasidan o’stirish usuli 2) gaz fazasidan o`stirish usuli; 3) suyuq fazadan o`stirish usuli.
C. 1) Epitaksial usuli; 2) bug’-suyuqlik kristall
D. To’g’ri javob berilmagan
78. O`tkaziladigan moddaning dastalbki agregat holati bo`yicha epitaksial jarayonlar quyidagi qaysi turlarga ajratiladi?
A.1) molekulyar-nur epitaksiya usuli; 2) gaz fazasidan o`stirish usuli; 3) suyuq fazadan o`stirish usuli.
B. 1) Qattiq jism fazasidan o’stirish usuli 2) gaz fazasidan o`stirish usuli; 3) suyuq fazadan o`stirish usuli.
C. 1) Gaz-transport epitaksiya 2) bug’-suyuqlik kristall
D. To’g’ri javob berilmagan
79. Fermi kvazisatxining kovaklar uchun vaziyati quyidagicha aniqlanadi:
A. .
B.
C.
D.
80. Sanoatda ishlab chiqariladigan asosiy yarimo’tkazgich materiallardagi elektronlar va kovaklarning yashash vaqti - ko’p xollarda necha sekund atrofida bo’ladi.
A. 10- 1 -10 – 3 s
B. 10- 2 -10 – 4 s
C. 10- 4 -10 – 6 s
D. 10- 6 -10 – 8 s
81. Odatdagi sharoitlarda yorug’lik tufayli o’tkazuvchanlik xosil bo’lganini sezish uchun zaryad tashuvchilar biror turining yashash vaqti necha sekunddan kam bo’lmasligi kerak?
A. 10- 1 -10 – 3 s
B. 10 – 3 – 10-2 s
C. 10- 4 -10 – 6 s
D. 10- 6 -10 – 8 s
82. Tashqi ta’sirning mavjud bo`lishi va bo`lmasligi (masalan, yarimo`tkazgichni yoritish va yoritmay qo`yishi) nomuvozanatli zaryad tashuvchilarning qaysi parametrini o`zgartiradi?
A. Amplitudasini
B. Tezligini
C. Bosimini
D. Konsentratsiyasini
83. Molekulaning o`rtacha erkin yugurish vaqtini ta’riflaganda qaysi ifoda orqali yozish mumkin?
A.
B.
C.
D.
84.x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning teshik toki zichligi uchun vector shaklida qaysi ifoda olinadi?
A.
B.
C.
D.
85. Diffuzion oqim zichligini x o`qi bo`ylab tashkil etuvchisi elektronlar uchun qanday bo`ladi?
A.
B.
C.
D.
Diffuzion oqim zichligini x o`qi bo`ylab tashkil etuvchisi teshikar uchun qanday bo`ladi?
A.
B.
C.
D.
87. Agar ionlar toki zichligi J bo`lsa, u xolda t vaqtda namunaning 1sm2 yuzi orqali 1s da Q=Jt miqdor ion kiritiladi, ana shu Q kattalik nima deyiladi?
A. nurlash dozasi
B. issiq miqdori
C. quvvat
D. Joul-Lens qonuni
88. Agar ionning zaryadi q bo`lsa, uning U kuchlanish ta’sirida olgan energiyasi qanday topiladi
A. E=Uq
B. E=U/q
C. E=q/u
D. E=U\q
89.Kiritilgan ion krisatll panjarasi tugunidagi atomga urilib, uni o`z joyidan tugunlar orasiga ko`chirib, qanday nuqsonini xosil qiladi?
A. Frenkel
B. Shotki
C. Tugun
D. kovak
90. Fik qonuni ifodasini toping?
A. va
B.
C.
D.
91. p-n o`tish orqali uchib o`tish vaqti qanday topiladi?
A. τr-n = b/vmax B. τr-n = b*vmax C. τr-n = vmax/b
D. τr-n = b\vmax 92.Teskari tokni yoritilishiga bog`liq bo`lgan diodni qanday diod deyiladi?
A. Fotodiod
B. Termodiod
C. Shotki diode
D. Pentod
93.Yarim o`tkazgich lazerlar qanday nurlarni nurlantiradi?
A. kogerent yorug`lik
B. Infraqizil
C. Rentgen
D. monoxramatik yurug`likni
Nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilar yashash vaqti davomida elektr maydon ta’sirida o`tadigan yo`l bo`lib, u nima deb ataladi.
A. dreyf uzunligi
B. erkin yugurish yo`li
C. dreyf tezligi
D. dreyf vaqti
95. Yarimo‘tkazgich–yarimo‘tkazgich o‘tish chegarasidagi potensial to‘siq nima bilan aniqlanadi?
A. yarimo‘tkazgichdagi elektronlar konsentratsiya-lari farqi bilan
B.chiqish ishlari farqi bilan
C. kristall panjara doimiysi bilan
D.yoritilganlik bilan
96. Teskari tokni yoritilishiga bog`liq bo`lgan diodni qanday diod deyiladi?
A. fotodiod
B. Termodiod
C. diod
D. t.j.y
97. Yorugʻlik oqimidan taosirlanadigan va bir vaqtda fototokli kuchaytira oladigan tranzistorni nima deyiladi?
A. Fototranzistor
B. Shotki diod
C. Fotodiod
D.T.j.y
98. Teskari kuchlanishlarning ishlovchi oralig’ida teskari toklar (fototoklar) amalda kuchlanishiga qanday bog’liq bo’ladi
A. To’g’ri bog’liq bo’ladi
B. boliq boʻlmaydi
C. teskari bog’liq bo’ladi
D. t.j.y
99. Keldish-Frans effnektini to’g’ri keltirilgan qatorni toping.
A. Berilgan energiyada elektronni (teshikni ) taqiqlangan zona chegarasida topish extimolligi yoki elektr maydon taosiri ostida oʻtish extimolligi.
B. magnit maydoni orbita boʻyicha xarakatlanuvchi elektronga taʼsir etadi va satxlarni kengayishiga olib keladi.
C. xususiy yutilishida foton qatnashgan xolda birinchiboʻlib, Si da kuzatilgan
D. t/j/y
100. Kristallarda yorugʻlikni yutilish protsessi necha turga ajraladi?
A. 6
B. 5
C. 3
D. 2
101. Yarimo‘tkazgich–yarimo‘tkazgich o‘tish chegarasidagi potensial to‘siq nima bilan aniqlanadi?
yarimo‘tkazgichdagi elektronlar konsentratsiya-lari farqi bilan
B) chiqish ishlari farqi bilan
C) kristall panjara doimiysi bilan
D) yoritilganlik bilan
102. Termodinamik muvozanat sharoitda elektroning energiyali holatni egallaganligi extimolligini Fermi funktsiyasi qaysi qatorda ko’rsatilgan?
103. Yarim o`tkazgich tashqi maydon ta’sirida bo`lsa, zaryad tashuvchiga ta’sir etayotgan kuch
A)F=eE=ma B) F=mg
C) F=qB
D) t.j.y
104. Yarim o`tkazgichlarda elektr o`tkazuvchanlikka asosan nimalar ishtirok etadi?
A) harakatchan elektronlar va teshiklar
B) elektronlar
C) kovaklar
D) t.j.y
105. Eg – man qilingan zonaning energetik kengligi bo`lib, Germaniy uchun qanchaga teng?
0,72eV
0,68eV
1,12 eV
2eV
106. Nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilar yashash vaqti davomida elektr maydon ta’sirida o`tadigan yo`l bo`lib, u nima deb ataladi?
A) dreyf uzunligi
B) erkin yugurish yo`li
C) dreyf tezligi
D) dreyf vaqti
107.p-n o`tish orqali uchib o`tish vaqti qanday topiladi?
A) τr-n = b/vmax B) τr-n = b*vmax C) τr-n = vmax/b
D) τr-n = b\vmax 108.Teskari tokni yoritilishiga bog`liq bo`lgan diodni qanday diod deyiladi?
A) fotodiod
B) Termodiod
C) diod
D) t.j.y
109.Fotomagnitoelektrik effekt birinchi marta kim kuzatgan?
1934-yili Kikoin va Noskovlar tomonidan Su2O birikmada kuzatilgan
Faradey
Nyuton
Eynshteyn
110. Yorugʻlik oqimidan taosirlanadigan va bir vaqtda fototokli kuchaytira oladigan tranzistorni nima deyiladi?
Fototranzistor
Shotki diod
Fotodiod
T.j.y
111. Teskari kuchlanishlarning ishlovchi oralig’ida teskari toklar (fototoklar) amalda kuchlanishiga qanday bog’liq bo’ladi
A) To’g’ri bog’liq bo’ladi
B) boliq boʻlmaydi
C) teskari bog’liq bo’ladi
D) t.j.y
112. Keldish-Frans effnektini to’g’ri keltirilgan qatorni toping.
A) Berilgan energiyada elektronni (teshikni ) taqiqlangan zona chegarasida topish extimolligi yoki elektr maydon taosiri ostida oʻtish extimolligi.
B) magnit maydoni orbita boʻyicha xarakatlanuvchi elektronga taʼsir etadi va satxlarni kengayishiga olib keladi.
C) xususiy yutilishida foton qatnashgan xolda birinchiboʻlib, Si da kuzatilgan
D) t/j/y
113. Kristallarda yorugʻlikni yutilish protsessi necha turga ajraladi?
A) 6
B) 5
C) 3
D) 2
114. Eg – man qilingan zonaning energetik kengligi bo`lib, kremniy elementi uchun uy temperaturasida qanchaga teng?
A) 0,72eV
B) 0,68eV
C) 1,12 eV
D) 2eV
115. Sanoatda ishlab chikariladigan asosiy yarimo`tkazgich materiallardagi elektronlar va kovaklarning yashash vaqti - ko’p hollarda qancha bo’ladi?
A) 10- 7 -10 – 8 s atrofida bo`ladi
B) 10- 6 -10 – 8 s atrofida bo`ladi.
C) 10- 6 -10 – 9 s atrofida bo`ladi.
D) 10- 6 -10 – 8 s atrofida bo`ladi.
116. Dreyf uzunligi deb nimaga aytiladi?
A) Nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilar yashash vaqti davomida elektr maydon ta’sirida o`tadigan yo`l
B) Qattiq jismda issiqlik ta’sirida yoki notekis taqsimlanish tufayli zarralar (atomlar, ionlar, elektronlar, kovaklar)ning ko`chishi
C) Zaryad tashuvchilarning generatsiyalangan vaqtdan tok rekombinatsiyalangunicha generatsiyalangan vaqtdan tok o`tgan vaqtni zaryadlarning yashash davri
D) t.j.y
117. Panjarada yutilish. Bu:
A) Elektromagnit toʻlqin panjarani tebranishga olib keladi. Bundan tashqari panjara akustik va optik tebranishlari mumkin. Bu tebranish asosan ionli kristallarda muxim rol oʻynaydi.
B) Energiya yuqori chastotali tokni xosil qilishga sarflanadi va issiqlikka aylanadi. Erkkin elektronlarda yorugʻlikni yutilishi fotoaktiv boʻlmaganligi uchun kvant chiqishni kamayishiga olib keladi.
C) Energiya panjarada mavjud boʻlgan aralashma yoki boshqa tuzilishdagi nuqsonlarda joylashgan zaryad tashuvchilarda yutiladi. Energiya asosan tashuvchilarni aralashmali asosiy satxdan oʻyyotilgan xolatga oʻtkazishga yoki aralashmani ionlashtirishga sarflanadi.
D) Foton energiyasi eksiton xosil boʻlishiga sarflanadi. Bunda elektron oʻyyotilgan xolatga keltiriladi, lekin oʻzining atomi yaqinida qoladi. Elektron+teshik birlashmasi kristall boʻylab koʻchib yuradi, lekin fotooʻtkazuvchanlikda qatnasha olmaydi.
118. Erkin zaryad tashuvchilarda yutilish. Bu:
A) Energiya yuqori chastotali tokni xosil qilishga sarflanadi va issiqlikka aylanadi. Erkkin elektronlarda yorugʻlikni yutilishi fotoaktiv boʻlmaganligi uchun kvant chiqishni kamayishiga olib keladi.
B) Elektromagnit toʻlqin panjarani tebranishga olib keladi. Bundan tashqari panjara akustik va optik tebranishlari mumkin. Bu tebranish asosan ionli kristallarda muxim rol oʻynaydi.
C) Energiya panjarada mavjud boʻlgan aralashma yoki boshqa tuzilishdagi nuqsonlarda joylashgan zaryad tashuvchilarda yutiladi. Energiya asosan tashuvchilarni aralashmali asosiy satxdan oʻyyotilgan xolatga oʻtkazishga yoki aralashmani ionlashtirishga sarflanadi.
D) Foton energiyasi eksiton xosil boʻlishiga sarflanadi. Bunda elektron oʻyyotilgan xolatga keltiriladi, lekin oʻzining atomi yaqinida qoladi. Elektron+teshik birlashmasi kristall boʻylab koʻchib yuradi, lekin fotooʻtkazuvchanlikda qatnasha olmaydi.
119. Aralashmali yutilish. Bu:
A) Energiya panjarada mavjud boʻlgan aralashma yoki boshqa tuzilishdagi nuqsonlarda joylashgan zaryad tashuvchilarda yutiladi. Energiya asosan tashuvchilarni aralashmali asosiy satxdan oʻyyotilgan xolatga oʻtkazishga yoki aralashmani ionlashtirishga sarflanadi.
B) Elektromagnit toʻlqin panjarani tebranishga olib keladi. Bundan tashqari panjara akustik va optik tebranishlari mumkin. Bu tebranish asosan ionli kristallarda muxim rol oʻynaydi.
C) Energiya yuqori chastotali tokni xosil qilishga sarflanadi va issiqlikka aylanadi. Erkkin elektronlarda yorugʻlikni yutilishi fotoaktiv boʻlmaganligi uchun kvant chiqishni kamayishiga olib keladi.
D) Foton energiyasi eksiton xosil boʻlishiga sarflanadi. Bunda elektron oʻyyotilgan xolatga keltiriladi, lekin oʻzining atomi yaqinida qoladi. Elektron+teshik birlashmasi kristall boʻylab koʻchib yuradi, lekin fotooʻtkazuvchanlikda qatnasha olmaydi.
120. Eksitonda yutilish bu:
A) Foton energiyasi eksiton xosil boʻlishiga sarflanadi. Bunda elektron oʻyyotilgan xolatga keltiriladi, lekin oʻzining atomi yaqinida qoladi. Elektron+teshik birlashmasi kristall boʻylab koʻchib yuradi, lekin fotooʻtkazuvchanlikda qatnasha olmaydi.
B) Elektromagnit toʻlqin panjarani tebranishga olib keladi. Bundan tashqari panjara akustik va optik tebranishlari mumkin. Bu tebranish asosan ionli kristallarda muxim rol oʻynaydi.
C) Energiya yuqori chastotali tokni xosil qilishga sarflanadi va issiqlikka aylanadi. Erkkin elektronlarda yorugʻlikni yutilishi fotoaktiv boʻlmaganligi uchun kvant chiqishni kamayishiga olib keladi.
D) Energiya panjarada mavjud boʻlgan aralashma yoki boshqa tuzilishdagi nuqsonlarda joylashgan zaryad tashuvchilarda yutiladi. Energiya asosan tashuvchilarni aralashmali asosiy satxdan oʻyyotilgan xolatga oʻtkazishga yoki aralashmani ionlashtirishga sarflanadi.
121. Fonon yutilish bu:
A) Yorugʻlik toʻlqinlarini panjara atomlarida yutilib, fononlar xosil qiladi.
B) Elektromagnit toʻlqin panjarani tebranishga olib keladi. Bundan tashqari panjara akustik va optik tebranishlari mumkin. Bu tebranish asosan ionli kristallarda muxim rol oʻynaydi.
C) Energiya yuqori chastotali tokni xosil qilishga sarflanadi va issiqlikka aylanadi. Erkkin elektronlarda yorugʻlikni yutilishi fotoaktiv boʻlmaganligi uchun kvant chiqishni kamayishiga olib keladi.
D) Energiya panjarada mavjud boʻlgan aralashma yoki boshqa tuzilishdagi nuqsonlarda joylashgan zaryad tashuvchilarda yutiladi. Energiya asosan tashuvchilarni aralashmali asosiy satxdan oʻyyotilgan xolatga oʻtkazishga yoki aralashmani ionlashtirishga sarflanadi.
122. Xususiy yoki fundamentla yoki zonalararo yutilish bu:
A) Bu xususiy yutilish termini zona-zona oʻtishga, yaoni elektronlarni valent zonadan, oʻtkazuvchanlik zonasiga oʻtishini anglatadi.
B) Elektromagnit toʻlqin panjarani tebranishga olib keladi. Bundan tashqari panjara akustik va optik tebranishlari mumkin. Bu tebranish asosan ionli kristallarda muxim rol oʻynaydi.
C) Energiya yuqori chastotali tokni xosil qilishga sarflanadi va issiqlikka aylanadi. Erkkin elektronlarda yorugʻlikni yutilishi fotoaktiv boʻlmaganligi uchun kvant chiqishni kamayishiga olib keladi.
D) Energiya panjarada mavjud boʻlgan aralashma yoki boshqa tuzilishdagi nuqsonlarda joylashgan zaryad tashuvchilarda yutiladi. Energiya asosan tashuvchilarni aralashmali asosiy satxdan oʻyyotilgan xolatga oʻtkazishga yoki aralashmani ionlashtirishga sarflanadi.
123.Teskari tokni yoritilishiga bog`liq bo`lgan diodni qanday diod deyiladi?
A) fotodiod
B) Termodiod
C) Shotki diode
D) Pentod
124.Yarim o`tkazgich lazyerlar qanday nurlarni nurlantiradi?
A) kogerent yorug`lik
B) Infraqizil
C) Rentgen
D) monoxramatik yurug`likni
125.Nomuvozanat holatdagi zaryad tashuvchilar yashash vaqti davomida elektr maydon ta’sirida o`tadigan yo`l bo`lib, u nima deb ataladi?
A) dreyf uzunligi
B) erkin yugurish yo`li
C) dreyf tezligi
D) dreyf vaqti
126. x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning elektron toki zichligi uchun qaysi ifoda olinadi:
A)
B)
C)
D)
127. x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning teshik toki zichligi uchun qaysi ifoda olinadi:
A)
B)
C)
D)
128. Epitaksial usul deb nimaga aytiladi?
A) “Epitaksiya” atomasi bundan yarim asrdan ʼam oldin monokrisatll taglik ustida monokrisatll taglik ustida monokristall moddani maolum yoʻnalishda oʻstirish jarayonini belgilash uchun kiritilgan.
B) Dastlab kirtiladigan kirishma atomlari ionlashtiriladi, soʻngra bu ionlarni katta kuchlanishli elektr maydonga tezlantiriladi, shunda ular kristall plastinkasiga kirib oladigan boʻladi
C) Bu usulda maxsus idishlarga yarim oʻtkazgich kristalli, u bilan birga kiritiladigan moddaning maolum miqdori xam joylanadi.
D) t.j.y
129. Oʻtkaziladigan moddaning dastalbki agregat holati boʻyicha epitaksial jaryonlar nechta turga ajratiladi?
A) 3
B) 5
C) 4
D) 2
130. Gaz-transport epitaksiya bu …..
oʻtkaziladigan modda dastlab gaz xolatida boʻladi va shu xolatda u taglikka yetib boradi.
eptiaksiya qilish xolida oʻtkaziladigan modda oʻzining dastalbki bu xolatidan oraliqdagi suyuq xolatning yupqa pardasi orqali oʻtib, taglikka oʻtadi.
Dastlab kirtiladigan kirishma atomlari ionlashtiriladi, soʻngra bu ionlarni katta kuchlanishli elektr maydonga tezlantiriladi, shunda ular kristall plastinkasiga kirib oladigan boʻladi
t/j/y
131. Zeyeman Effektiga to’g’ri ta’rif berilgan qatorni toping.
magnit maydoni orbita boʻyicha xarakatlanuvchi elektronga taʼsir etadi va satxlarni kengayishiga olib keladi.
xususiy yutilishida foton qatnashgan xolda birinchiboʻlib, Si da kuzatilgan
Berilgan energiyada elektronni (teshikni ) taqiqlangan zona chegarasida topish extimolligi yoki elektr maydon taosiri ostida oʻtish extimolligi
132. Sayoz satxlar xosil qiladigan kirishmalar qanday imkonini yaratib beradi?
A) erkin zaryad tashuvchilar miqdorini oshirish
B) erkin zaryad tashuvchilar tezligini oshirish
C) erkin zaryad tashuvchilar yo`lini oshirish
D) erkin zaryad tashuvchilar davrini oshirish
133.Taqiqlangan zonaning o`rta qismidagi mahalliy sathlar nima deb ataladi?
A) chuqur sathlar
B) Fermi sathi
C) donor sath
D) akseptor sath
134.Agar kirishma hosil qilgan mahalliy sath o`tkazuvchanlik yoki valent zonasiga yaqin joylashgan bo`lsa, bunday sath nima deyiladi?
A) sayoz sath
B) Fermi sathi
C) donor sath
D) chuqur sathlar
135.Yarim o`tkazgichda ionlar bilan legirlash usuli bilan kirishmaning diffuziya usulini birgalikda qo`llash mumkinmi?
A) ha, mumkin
B) yo`q, mumkin emas
C) bunday usul yo`q
D) to`g`ri javob yo`q
136. Suyuq fazadan epitaksiya qilish xolida o`tkaziladigan modda dastlab qanday xolatda bo`ladi?
A) suyuq
B) qattiq
C) gaz
D) plazma
137.Gaz-transport epitaksiya holida o`tkaziladigan modda dastlab qanday xolatida bo`ladi?
A) gaz
B) suyuq
C) qattiq
D) plazma
138. O`tkaziladigan moddaning dastalbki agregat xolati bo`yicha epitaksial jaryonlar necha turga ajratiladi?
A) 4
B) 5
C) 2
D) 3
139. Agar ionlar toki zichligi J bo`lsa, u xolda t vaqtda namunaning 1sm2 yuzi orqali 1s da Q=Jt miqdor ion kiritiladi, ana shu Q kattalik nima deyiladi?
A) nurlash dozasi
B) issiq miqdori
C) quvvat
D) Joul-Lens qonuni
140. Agar ionning zaryadi q bo`lsa, uning U kuchlanish ta’sirida olgan energiyasi qanday topiladi?
A) E=Uq
B) E=U/q
C) E=q/u
D) E=U\q
141. Kiritilgan ion krisatll panjarasi tugunidagi atomga urilib, uni o`z joyidan tugunlar orasiga ko`chirib, qanday nuqsonini xosil qiladi?
A) Frenkel
B) Shotki
C) Tugun
D) kovak
142. Fik qonuni ifodasini toping?
A) va
B)
C)
D)
143. x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning elektron toki zichligi uchun qaysi ifoda olinadi:
A)
B)
C)
D)
144. x o`qi bo`ylab yo`nalgan diffuzion tokning teshik toki zichligi uchun qaysi ifoda olinadi:
A)
B)
C)
D)
145.Taqiq zona kengligiga bog’lik xolda qattiq qorishmalarda nimaning miqdoriga qarab zonasi to’g’ri strukturasidan to’g’ri bo’lmaganiga o’zgaradi?
A) tarkib
B) elektronlar
C) Pratonlar
D) ionlar
146. Geteroo’tishlarni energetik zona diagrammasini tuzish uchun biz materiallarni nimasidan foydalanamiz?
A) elektron moyilligidan
B) praton moyilligidan
C) kovak moyilligidan
D) ion moyilligidan
147. Geteroo’tish - kimyoviy jixatdan xar xil bo’lgan nechta yarimo’tkazgichni kontaktidan iborat?
A) 2,
B) 4,
C) 3,
D) 5
148. Geteroo’tish kontaktga kirishuvchi materiallarni taqiqlangan zona kengligiga va ularning tabiatiga qarab necha xil bo’ladi?
A) 2
B) 4
C) 3
D) 5
149. Elektron tipidagi monokristallarni olish uchun asosiy legirlovchi aralashmalar qatorini ko`rsating.
A) T, Se, S, Sn, S
B) As, Se, Sn, S
C) T, As, S, Sn, S
D) T, Se, S, Sn, As
150. Kristallarda yorugʻlikni yutilish protsessii nimalarga ajraladi?
A) Panjarada yutilish. Erkin zaryad tashuvchilarda yutilish Aralashmali yutilish. Eksitonda yutilish. Fonon yutilish. Xususiy yoki fundamentla yoki zonalararo yutilish.
B) Aralashmali yutilish. Eksitonda yutilish.
C) Fonon yutilish.
D) Xususiy yoki fundamentla yoki zonalararo yutilish.
Yer sharining necha foiz qismini (si ) kremniy moddasi tashkil etadi?
47% B. 48% C. 49 % D. 50%
Yarim o’takazgichlarda electron o’tish turlari bo’yicha rekombinatsiya necha xil bo’ladi?
2 turli B. 3 turli C. bir turli D. 4 xil
Rekombinatsiya hodisasida ishtirok etadigan mahalliy markazlar nima deb ataladi?
Diffuziya B. mahalliy rekombinatsiya C. rekombinatsiya markazi D. zonalar aro o’tish
O’tkazuvchanlik zonasidagi electron kovak bilan bog’lanishi natijasida nima sodir bo’ladi?
Rekombinatsiya B. zonalar aro rekombinatsiya C. mahalliy rekombinatsiya
D. eksiton
Fononlar ishtirokidagi rekombinatsiya nima?
Nurlanishsiz rekombinatsiya B. xajmiy rekombinatsiya C. zonalar aro rekombinatsiya D. sirtiy rekombinatsiya
Sirtida davriy potensiallarning chegaralanishi oqibatida qanday sath hosil bo’ladi?
Shottki satxi B.shokli sathi C.fermi sathi D. tamm sathi
Diodlar necha xil bo’ladi ?
2 xil B. 3 xil C. 4 xil D. 5 xil
Magnit maydonda yarimo’tkazgich namunasini kuchli darajada yutiladigan yorug’lik bilan yoritilganda magnit maydonita va yorug’lik oqimi yo’nalishida tik yo’nalishda ko’ndalang foto EYuK vujudga keladi. Bu qanday hodisa?
A.Kikoin Noskov effekti B/ Dobler effekti C. Tamm effekti D. to’g’ri javob yo’q
159. Elektron lampaning anod toki 10 mA lampa katodidan sekundiga qancha electron chiqadi?
A. 1018 B. 1017 C. 1016 D. 1015 160. qanday moddalarda atomlar butun jism hajmida davriy ravishda qatiy tartibda joylashgan bo’ladi?
A. qattiq jismlar B, kristallarda C. amorf jismlarda D.suyuqliklarda
161. fazoviy kristallning eng kichik katagi nima deb ataladi?
A. tugun B. yacheyka C. atom D. orbita
162. eng soda geometric fazoviy panjaralar nechta ?
A. 14 B. 13 C. 12 D. 10
163. quydagi javoblar ichidan kristalografik tekislikning Miller indekslarini aniqlang
A. I,j,k B. a1, a2, a3 C. h, k, l D. s1, s2,s3 164. geometric nuqtayi nazardan nuqsonlar necha guruhga bo’linadi?
A.4 B..3 C.5 D. 2
165. Ionlardan tashkil topgan kristallarda anion va kation vakansiyalar teng miqdorda bo’lishi nima?
A. nuqtaviy nuqson B. Shottki nuqsoni C/ chiziqiy nuqson D. hajmiy nuqson
166. yarim o’tkazgichlarda geteroo’tish diagrammasini chizish uchun qanday tenglamadan foydalaniladi?
A. Puasson B. Shreydinger C. bernulli D. tog’ri javob yo’q
167. geteroo’tish deb nimaga aytiladi?
A. kimyoviy jihatdan bir xil bo’lgan 2 ta yarim o’tkazgich kontaktidan B. kimyoviy jihatdan har xil bo’lgan 2 ta yarim o’tkazgich kontaktidan
C. kimyoviy jihatdan har xil bo’lgan 3 ta yarim o’tkazgich kontaktidan
D. to’g’ri javob yo’q
168.Geteroo’tish kontaktiga kiruvchi materiallarni taqiqlangan zona kengligiga ularning tabiatiga qarab necha xil bo’ladi?
4 B.3 C. 2 D t j y
169.sirtdagi mahalliy energetic sathlar va ular sirtidagi zaryadi sirt yaqinidagi energiya sohalari nimalarni o’zgartiradi?
A. o’tkazuvchanlik B. chiqish ishi C. fotoelektrik hodisalarni D t j y
170. yarim o’tkazgich sirtidagi sathlar ……. Markazi hisoblanadi?
A. rekombinatsiya B. valent zona C. Fermi sathi D. o’tkazuvchanlik
171. Ферми функцияси тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
172. Тула солиштирма электр утказувчанлик тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
173. Номувозанатий утказувчанликнинг тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
174. Молекуланинг уртача эркин югуриш вакти тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
175. Электроннинг барча турлардаги коваклар билан бирлик вактда учрашишлари сони тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
176. Рекомбинация тезлиги тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
177. Ярим ўтказгич ташқи майдон таoсирида бўлса, заряд ташувчига таoсир этаётган куч нимага тенг булади
A) F=eE=m*a B) F=к∆х C) F=0 D) F=mg 178. Кўп сонли заряд ташувчиларнинг бир урилиш билан иккинчи урилиш орасидаги майдон йўналишида олган ўртача тезлигини топинг
A)
B)
C)
D)
179. Электронли ярим ўтказгичларда электр ўказувчанлик тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
180. Тешикли ярим ўтказгичларда электр ўказувчанлик тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
181. Харакатчанлик тури курсатилган жавобни топинг:
A)
B)
C)
D)
182. Агар электронларни газ молекулаларга ўхшатсак, у холда (, +d ) энергияга эга бўлган интервалда харакат қилувчи бирлик хажмда электронлар сони нимага тенг булади
A)
B)
C)
D)
183. деб белгиласак, нинг қийматларига қараб Болцман ечимини курсатинг:
A)
B)
C)
D)
184. деб белгиласак, нинг қийматларига қараб Эренбург ечимини курсатинг:
A)
B)
C)
D)
185. деб белгиласак, нинг қийматларига қараб Мак-Дуг Элл ечимини курсатинг:
A)
B)
C)
D)
186. кимларнинг тахмииний ечими мавжуд
A) хамма жавоб тугри
B) Эренбург ечими
C) Мак-Дуг Элл ечими
D) Болцман ечими
187. Иссиқлик таoсирида валент зонасидан акцепторлар энергетик сатхига кўчиб ўтган электронлар зичлиги
A)
B)
C)
D)
188. Иссиқлик таoсирида валент зонасидан акцепторлар энергетик сатхига кўчиб ўтган электронлар буш холатлар сони топинг
A)
B)
C)
D)
189. Паст температураларда Ферми энергетик сатхи топинг
A)
B)
C)
D)
190. Кристалларда ёруғликни ютилиш процессии нималарга ажралади
A)