A bad — obod abad—doimiy mangu. Yurtima har kun aziz mehmon kelur, Xuddi ming baxt-u sharaf ham shon kelur. Biz uchun mehr-u muhabbat bog’idan To abad bo’lmas gul-u rayhon kelur. (Chustiy.) Obod — obodon, farovon, sergavjum

XAM — XAM
Xam — egilgan, bukilgan.
Har uchovlari buyinlarshsh xam qilnb, Mahamat Osilning oldnga bordilar. (G. Gulom.)
X. a m — gap yoki gap bulaklarini borlaydigan, boglovchi hamda kumakchi vazifasida keluvchi yordam-chi suz. Yomgir ham, $or ham yogdi,
1. Ey Gulim, sevgim haqi,
Maydin meni qilma judo, Menmi ul ortnq dema
Sey xam shirin, ul xam shirin. (E. Voxidov.)
2. Dahr aro men chekmagan jabru jafolardin bnri,
K^oldimu han kurmagan dardu balolardpa biri.
(Furщt.),
XAT - HAD
Xat — yozilgan narsa, maktub kabnlar. Xat yozib quyoshdan suramay izn,
Kunning yuza bilan yuvdirdim yuzii, Katta umidlarga tulib mamlakat,
Quyosh ulkasiga yulladp qizin. {«U щtuvchilar ga-zetasi».)
X, a d — chegara, me’yor.
Haddingdan oshma, xatga tushasan. (Makol.)
XIYoL-XAYoL-XAYaL
X i yo l ■— sal, salgina, bir oz.
Uzup trubadan bursspb chnsayotgan kuyu q tutun xiyol balandga kutarildn-yu, yengil shabadaga ergashib havo~ ga rarq buldi. («Ukituvchilar gazetasi».)
X a yo l — uy, fikr.
Endi, uning xayolida hamma narsa bush va ma’nosiz edi. (Oybeq)
X. a ya l — qisqa vaqt, fursat, on.
%ayal utmay Dnlshod yugurpb chnkdi-da, uz xolasi yo ammasiday, Olga Petrovnapi sulidan ushlab ich-kariga tortdi. (M. Ismoiliy.)
XIYLA-HIYLA
X i y l a — ancha, anchagina, kupgina.
Jilabuxi qishlori uchun bo’lgan jangda dushman besh marotaba qarshi ataka siLib, nixyuyat xiylagina katta guruhi qurshovda qoladigan buldi. (A. 1{aщor.}.
X i y l a — nayrang, firib.
Odamning yomoni mulla,
Mullaning ishi doimo hiyla. (Makrl.)
xil-xil — xil-xil \/
X ya l -x i l — xilma-xil, rang-barang. Juyaklarda ekin tulib ketadi, Bir yoqda xil-xil gul, ta’zim etadi. (M. Jalili X, i l-h i l — ortiqcha ravishda pishib yetilgan, k*» ragidan ortiqcha pishgan; yumshoq._%
Xil-xil pishgan olma. Hil-hil pishgan gS/sht.
xol — xol
X o l — badanda tugma ravishda buladigan qora 'Sh^rtma, nuqta, chiqiq.
1. Maizuraning yuzidagi qora xoli chiroyiga. chiroy
!$shib turadi.
2. Agar kunglimni olsa ushal Sheroz jononi,
Kora xoliga baxsh etgum Samarkandu Buxoroni.
(Hofiz.) X, o l: hol-ahvol — holat, vaziyat. Ikki mehmon bir-biriga qarab jilmayishdi, x₁ol--ahvol surashdi.