A. B. P a k ir d in o V u. A. V a L i X o n o V

Oddiy pufakchali temiratki.
Gerpetik yaralar anus atrofida, o g ‘iz shilliq pardasida, to'g'ri 
ichakda. ko'pincha jinsiy a'/.olar sohasida, erkaklarda olatda. 
moyak xaltasida. uretrada. siydik qopchasida. prostata bezida, ayol­
larda qinda. bachadonning bo'yin qismida, bachadonda uchraydi. 
Yaralar ju d a kuchli og'riq chaqiradi, defekatsiya akti qiyinlashadi. 
uretrada joylashgan bo'lsa, siyganda og'riq yanada kuchayadi. 
Og'iz shilliq pardasida joylashsa. ovqatni iste'mol qilish og'riq 
hisobiga o'ta qiyinlashadi, hattoki bemorlar ovqat yeyishdan voz 
kechadi. Yaralar hatto davolanganda ham juda uzoq \a q t saqlanib 
turadi. davo choralari to'xtatilsa, tezda yana paydo bo'ladi. Bernor- 
larda bir vaqtning o ;zida gerpetik stomatit, faringit, eozofagit kabi- 
lar kuzatilishi mumkin (19-rasm).
Generalizatsivalangan oddiy gerpesning vistseral va disseminat­
siyalangan turlari tafovut qilinadi. Vistseral shaklida bitta yoki bir 
nechta ichki a'zolarning zararlanishi kuzatiladi. Seroz meningit. 
meningoensefalit, gepatit, pnevmoniya va boshqa kasalliklar yu-
76
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

zaga keladi. Disseminatsiyalangan oddiy gerpesning klinikasi vi­
rusli sepsisning klinikasidir. Intoksikatsiya alomatlari. yuqori haro­
rat,gemorragik toshmalar. qon ketishi. k o ‘plab ichki a ’zolarning 
zararlanishi kuzatiladi. O g'ir shakldagi gepatit. meningit. diffuz 
meningoensefalit, bronxopnevmoniya. keratokonvunk tivit, DVS 
sindromi uchray di. Zararlangan barcha a'zolarda katta o'lchamdagi 
nekrozlar. gemorragik o'zgarishlar kuzatiladi. OIV infeksiyasining
3 - A bosqichida oddiy gerpes virusi tomonidan terida chaqirilgan 
kasallik 39 % bemorlarda, og'iz shilliq pardasining zararlanishi 
6.5 % bemorlarda. jinsiy a ’zolar zararlanishi 9.7 % bemorlarda 
uchraydi. Kasallikning 3-V bosqichida esa teridagi gerpetik jara- 
yon 46 % bemorlarda uchrab. ularning 12.5 % tida yarali-nekrotik 
shakli aniqlanadi. og'iz shilliq pardasida 18.8 % uchraydi. ular­
ning ko'pchilik qismi vezikulez-eroziv gingvit k o ‘rinishida bo‘la- 
di, jinsiy a'zolar sohasida 22.5 % bemorlarda uchraydi. Umuman 
olganda. oddiy virus gerpesiga diagnostik imkoniyati yuqori va 
aniq bo'lgan DNKga tekshiruvlar o'tkazilishi oqibatida shu nar- 
sa aniqlandiki, OIV infeksiyasining 2-B bosqichida bu tekshirish 
26 % bemorlarda musbat natija bergan. 3-A bosqichida esa 41,9 % 
bemorlarda. 3-B bosqichida va kasallikning 4-bosqichida esa 88 % 
bemorlarda musbat natija bergan. Kasallikning 4-bosqichida be­
morlarda astenovegetativ sindrom. «surunkali charchash», demen­
siya alomatlari kuzatiladi (20-. 21- rasmlar).