A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a


  «Tavorixi  guzida,  Nusratnoma»



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet371/420
Sana31.12.2021
Hajmi6,54 Mb.
#275149
1   ...   367   368   369   370   371   372   373   374   ...   420
Bog'liq
--Manbashunoslik.Abdumajid Madraimov

6.3.1.  «Tavorixi  guzida,  Nusratnoma»
“Tavorixi  guzida,  N usratn o m a”  ( “ Saylanm a  solnom alar,  G ‘alabalar 
kitobi”)  nom li  tarixiy  asar XVI  asrda  yaratilgan  yozm a  obidadir.  Ushbu 
asar  muallifm ing  nom i  ishonarli  va  q a t’iy  aniqlanm agan.  T adqiqotchilar 
o ra sid a   bu  x u su sd a  tu r lic h a   fik rla r  m av ju d .  S h a rq s h u n o s la rd a n  
A .A .S e m e n o v ,  R .G .M u k m in o v a   va  V .P .Y u d in   u s h b u   k ito b n i 
Shayboniyxon  to m o n id a n   yoki  uning  faol  ishtirokida  yozilgan,  deb 
hisoblaydilar.
U shbu  asarni  c h u q u r  va  atro flich a  o 'rg an g an   A .M .Ik rom o vn in g 
f ik r i c h a ,  “ T a v o r ix i  g u z i d a ,  N u s r a t n o m a ”  ij o d k o r i   m a s h h u r  
“ S hayboniynom a”  dostonining  muallifi  M uham m ad  Solihdir.
“Tavorixi  guzida,  N u sratn o m a”  asari  m uqaddim asida  m uallif o'zini 
“Ojiz” ,  “G 'a rib ” ,  “ H okisor” deb ataydi.  U  M unke qoon  nom iga yozilgan 
“Tavorixi jahonkushoy” ,  G 'o zo n x o n n in g   qizi  nom iga  bitilgan  “Tavorixi 
guzida”  va  M irzo  U lug'bek  nom idan  yozilgan  “ M untahab  ut-tavorixi 
shohiy”  nom li  kitoblardan  saylab tartib qilish  haqida  buyruq olganligi  va 
unda  Shayboniyxon  tarixini  ham   q o'shib  bir  asar  yaratganligi  va  unga 
“Tavorixi  guzida,  N u sra tn o m a ”  deb  ot  qo'yganligini  ochiq  ay tad i1. 
Bundan  m a ’lum  bo'lishicha,  asar  Shayboniyxonning  topshirig'i  bilan 
saroyga  yaqin  turgan  tarixchilam ing  biri  to m onidan  yaratilgan.
Ushbu  asar  1502-1505-yillar  orasida  yozilgan  bo'lib,  ikki  mustaqil 
qism dan  -   “ Tavorixi  guzida”  va  “ N u sra tn o m a”dan  iborat.  Birinchi 
q ism d a  O 'g 'iz x o n   va  q ad im g i  tu rk la r,  C h in g iz x o n   h a m d a   uning 
M o'g'uliston,  Dashti  qipchoq,  M ovarounnahr  va  E ronda  hukm ronlik 
qilgan avlodi tarixi,  ikkinchi qismda esa Shayboniyxon tavalludidan (1451) 
to  uning  M ovarounnahm i  istilo qilishigacha  (1500—1505)  Dashti qipchoq 
ham da  M ovarounnahm ing  ijtimoiy-siyosiy  ahvoli  bayon  qilingan.
“Tavorixi guzida,  N usratnom a”ning ikkinchi qismi zo 'r ilmiy ahamiyatga 
ega.  U nda  S hayboniylar  q o 'sh in in in g   tuzilishi,  uning  etnik  tarkibi, 
shuningdek,  ko'chm anchilam ing Q orako'l,  Hisor, C hag'oniyon,  O 'ratepa 
ham da  X o'jand  viloyatlarida  qilgan  talon-tarojlari  haqida  m uhim   va 
qimmatli  m a’lum otlar bor.  Asaming  yana  bir qim m atli  tom oni  shundaki, 
unda  sodir bo'lgan  voqealam ing vaqti  aniq  ko'rsatilgan.  Bundan  tashqari,
1  Таварихи  ry iiia c.  нусратнама.  И сследование.  критически й  текст, 
а н н о т и р о в а н н о й  
оглавление и табли ца сводных о гл а ш ен и й  А .М .И крам ова.  -Т аш кен т.  1977. стр. 18—19.
220


Shayboniyxon 
q o ‘shinlari  tom onidan  F arg'ona  viloyatining  bosib  olinishi 
faqat 
“Tavorixi 
guzida,  N usratnom a” asarida to 'g 'ri va to'liq yoritilgan.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   367   368   369   370   371   372   373   374   ...   420




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish