A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a


Sharq  mamlakatlari xalqlari, shuningdek Movarounnahr xalqlari tarixini  o ‘iganishda  uning birinchi  asari



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet300/420
Sana31.12.2021
Hajmi6,54 Mb.
#275149
1   ...   296   297   298   299   300   301   302   303   ...   420
Bog'liq
--Manbashunoslik.Abdumajid Madraimov

Sharq 
mamlakatlari xalqlari, shuningdek Movarounnahr xalqlari tarixini 
o ‘iganishda 
uning birinchi 
asari 
“Al-komil  fi-t-tarix”  katta  ahamiyat 
kasb  etadi.
“Al-komil  fi-t-tarix ”  asari  o 'n   ikki  jilddan  iborat  b o ’lib,  unda
156


oning  “yaratilishi”dan  to  1231-yilga  qadar  Sharq  mamlakatlarida 
b o 'lib  
o'tgan  ijtimoiy-siyosiy  voqealar  yilma-yil,  xronologik,  ya’ni  davr 
tartibida 
bayon  etib  beriladi.
A sard a 
ko'pgina  qimmatli  m anbalar,  xususan  Tabariy  hamda  as- 
S allom iyning 
bizgacha  yetib  kelmagan  “ Kitob  fi  axbor vuloti  Xuroson” 
r X u r o s o n  
hukmdorlari  haqida  axborot  beruvchi  kitob”)  kabi  qimmatli 
asarlardan 
keng  foydalanilgan.
“A l-k o m il 
fi-t-tarix” ning  birinchi  qismi  (I—IV  jildlari)  olamning 
“y arat
iiishi”dan to 931-yilgacha bo'lib o 'tgan voqealar bayonidan  iborat. 
Bular  a w a l 
yashab  o'tgan  olimlar  Balazuriy,  Tabariy,  Ibn  Miskavayx, 
as-Sulam iy 
va boshqalaming asarlariga tayanib yozilgan.  Lekin, bu qismda 
ham   k o 'p  
hollarda asosiy manbalarda uchramaydigan muhim va qimmatli 
m a’lu m o tla r 
bor.
M asalan, 
751 -yili Talas daryosi bo'yida arab va Movarounnahr qo'shinlari 
bilan  X itoy 
armiyasi o'rtasida bo'lib o'tgan jang va unda ko'p  minglik xitoy 
qo'shinining 
tor-m or etilishi  haqidagi  m a’lumot  shular jumlasidandir.
Undan  tashqari,  as-Sallomiy  va  uning  muhim  tarixiy  asari  haqida 
ma’lumot  Ibn  al-Asir tufayligina  bizgacha  yetib  kelgan.
A sam in g   V II
—X I

jildlari  mustaqil,  alohida  ahamiyatga  ega  bo'lib, 
924 —1 2 3 1 -y illa r  o ra s id a   S h a rq   m a m la k a tla r id a ,  s h u n in g d e k  
M o v aro u n n ah rd a 
bo'lib  o'tgan  voqealami  o 'z  ichiga  oladi  va,  asosan 
q o 'ly o z m a  
manbalar,  shuningdek  tarixni  yaxshi  bilgan  kishilar  bergan 
ax b o ro tlar 
hamda  muallifning  shaxsiy  kuzatishlari  davomida  to'plagan 
boy  va  faktik 
material  asosida  yozilgan.
“A l-kom il  f i- t- ta r ix ”  asarin in g ,  ayniqsa  m o 'g 'u lla r   istilosiga 
bag'ishlangan XII jildi alohida ahamiyatga ega va  M ovarounnahr hamda 
Sharq mamlakatlarining XIII asming birinchi choragidagi  ijtimoiy-siyosiy 
tarixini  o'iganishda  asosiy  manba  vazifasini  o'taydi.
Kitobning to'la  matni  ikki  marta  (1851-1876-yillarda va  1901)  chop 
etilgan. Ayrim  parchalami  ms tiliga  N.A.Mednikov,  A.E.Krimskiy,  B.A. 
Ahmedov  taijima  qilganlar.
Asar Xivada to'liq holda o'zbek tiliga  Muhammad  Rahim soniy (1863— 
1910)  davrida  Nurillo  Muftiy,  M uhammad  Sharif oxund  va  boshqalar 
tomonidan  taijima  qilingan  bo'lib,  Toshkentdagi  Abu  Rayhon  Beruniy 
nomidagi  Sharqshunoslik  instituti  xazinasida  o 'n   uchta  m o 'ta b a r 
qo lyozmalari  saqlanmoqda.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   296   297   298   299   300   301   302   303   ...   420




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish