A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a



Download 6,54 Mb.
Pdf ko'rish
bet230/245
Sana08.07.2022
Hajmi6,54 Mb.
#757234
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   245
Bog'liq
A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

7.3.13 . «Muntaxab ut-tavorix*
“ M untaxab ut-tavorix” ( “Saylanma tarix”) asarining muallifi qo'qonlik 
yirik tarixchi olim Hakimxon to'radir (taxm.1802 - vafot etgan yili m a’lum 
emas). Ota tarafidan naqshbandiya tariqatining yirik namoyandalaridan biri, 
yirik ilohiyot olimi Maxdumi A ’zam Kosoniy ( 1461/62—1542/43)ning avlodi, 
ona tarafidan Q o'qon xoni N orbo'taxon (1770—1800)ning nabirasidir.
Otasi sayyid M a’sum xon to 'ra U m arxon davri (1809— 1822)da va 
M uham m ad Alixon hukm ronligi (1822—1842)ning dastlabki yillarida 
xonlikning shayxulislom i lavozim ini egallab turgan. H akim xon to 'ra
M uham m ad Alixon hukm ronligi aw alid a N am angan, T o 'ra q o 'rg 'o n va 
Kosonsoyda hokim bo'lgan. Lekin, k o 'p o 'tm ay otasi ham , o 'zi ham
x o n n in g g 'a z a b ig a d u c h o r b o 'lib , eg a lla b tu rg a n la v o z im la rid a n
bo'shatilganlar va haj m arosim ini ado etish uchun A rabistonga jo 'n a tib
yuborilgan. Otasi yo'lda, M ozori sharifda 1834-yili vafot etgan. Hakimxon 
to 'ra esa k o'p m ashaqqatlar chekib, yetti yildan keyin Rossiya, Turkiya, 
Iroq, Suriya va Falastin orqali M akkaga yetib bordi. O 'sh a n d a 1834-yili 
u Orenburgda podshoh A leksandr I bilan uchrashish sharafiga m uyassar 
bo'lgan. H akim xon to 'ra M akka va M adina ziyoratidan qaytgach, 1828- 
yili, M uham m ad Alixondan cho'chib Q o'qonga borm adi va qolgan umrini 
Kitobda kechirdi. O 'zining yozishicha, K itobda uning qarindoshlari va 
ozm i-ko'pm i yer-suvi bo'lgan.
Hakim xon to 'ra yirik tarixnavis olim bo'lib, o'zining “ M untaxab ut- 
tavorix” asarini 1843-yilning 29-m ay kuni yozib tam om langan.
“ Muntaxab ut-tavorix”da qadimiy zam onlar, islomiyatdan aw al o'tgan 
Payg'ambarlar, qadimgi Eron podshohlari, Xitoy va Yevropaning qadim iy
241


podshohlari, xalifayi Roshidindan to M ovarounnahm ing M ang'it va Ming 
sulolasidan chiqqan oliy hukm doriar zam onigacha kechgan tarixi bayon 
etiladi.
A sarda Q o 'q o n xonligining xonlik asoschisi S h o h ru h x o n (1 7 0 9 - 
1721 )ning o 'g'li va toj-taxt vorisi Abdurahim xon (1721 — 1724) zam onidan 
to N orbo'taxon, O lim xon va U m arxon davri tarixi yaxshi yoritilgan. 
Asarda m uallifning Rossiya, Turkiya, Iroq, Shorn (Suriya) va boshqa 
m am lakatlarga qilgan sayohati chog'ida olgan taassurotlari va o 'sh a 
m am lakat xalqlarining ijtimoiy-siyosiy hayoti, tarixi va hayot tarzi haqida 
keltiigan m a’lum otlari ham diqqatga sazovordir.
“ M u n tax ab u t-ta v o rix ” n ing q o 'ly o z m a n u sx alari kam . U n in g
D ushanbeda, Tojikistonda A.A.Semenovning uy muzeyida saqlanayotgan 
forscha fotonusxasini A hror M uxtorov 1983-yili ikki kitob holida chop 
etd i. A sam in g o 'z b e k c h a nusxasi ham b o 'lib , h o z ird a O 'z R FA 
S harqshunoslik instituti xazinasida (raqam i № 594) saqlanm oq da. 
K itobning ikkinchi jild i tan q id iy m atni yapon iy alik o lim la r Yayoi 
Kawahara va Koichi H aneda tom onidan Tokio shahrida 2006-yili e ’lon 
qilindi.

Download 6,54 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   226   227   228   229   230   231   232   233   ...   245




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish