A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

3 .2 .  Huquqiy  hujjatlar  va  yozishm alar
O'zbekistonning  qadimgi  va  o'rta  asrlar  tarixini  o'rganishda  ilmiy 
tekshirish  in stitu tlarin in g   k u tu b x o n alarid a,  davlat  tarix  arxivida, 
o 'lk a s h u n o s lik   m u z e y la rid a   s a q la n a y o tg a n   rasm iy   h u jja t  va 
yozishmalarning  aham iyati  benihoya  kattadir.  Lekin  ularni  topish, 
o'rganish  va  o 'z  o'rnida  foydalanish  o 'ta   qiyin  bo'lib,  tadqiqotchidan 
chuqur bilim,  maxsus  malaka,  qunt  va  sabot-m atonat  talab  qilinadi.
Huquqiy hujjatlami ham, jamiyatda katta nufuzga ega bo'lgan shaxslar 
o'rtasida  olib  borilgan  yozishmalarni  ham  bir yerdan,  aniqrog'i  bir yoki 
ikki  asar  ichidan,  bir  muzey,  arxiv  va  fondidan  topib  bo'lmaydi.  Ulami 
barcha  muzey, arxiv va  fondlar ichidan,  qo'lyozm a  kitob va chop etilgan 
asarlardan  qidirib  topish  mumkin.
Huquqiy  hujjatlar  -   podshoh  va  xonlarning  farmonlari,  yorliqlari, 
inoyatnom alar,  rahn o m alar,  vasiqalar,  vaqfnom alar  va  boshqalar
О  zbekistondagi  tarix  va  o'lkashunoslik  m uzeylarida,  maxsus  ilmiy 
tekshirish  institutlari  va  universitctlarning  kutubxonalarida,  shuningdek, 
Davlat  tarix  arxivlarida  hamda  shaxsiy  majmualarda  saqlanadi.  Ammo 
X -X II  asrga  oid  hujjatlar  hali  alohida  to'planib  o'rganilganicha  yo'q.
Bu davrda  maxsus kotib yoki dabirlikka qancha katta e ’tibor berilgani
izomiy  Aruziy  Samarqandiyning  ''T o 'rt  m aqola”  asarida  bayon  etilib,
ayrim  m aktublar  nam unalari  keltirilgan.  M usulm onchilik  hujjat lari
urxoniddin 
M a rg 'in o n iy n in g  
“ Hidoya” asarida 
k e y in c h a  o 'z in i n g  rasm iy  
lavsifmi  topdi.
145

---