A ashirov, sh. Atadjanov

1 Тишков В.А. Реквием по этносу... —• С. 24.

---

lab avj oldiriladi1. Bizningcha, bunday keskin qarash sovetlar 
tuzum idan keyigi sobiq Ittifoq olimlari orasida garchi dastlabki 
yangicha qarash bo ‘lsa-da, lekin m uam m oning to iiq yechim ini 
anglatuvchi mukammal javob emas, balki birm uncha bahsli, lekin 
e ’tiborga sazovor konstruktivistik mulohazadir.
Etnografik guruh 
(inglizcha
—
ethnographical group; nem.
—
ethnographiche Gruppe; ruscha
—
etnograficheskaya gruppa).
Etnologiya fanida etnos atamasi bilan birga «etnografik guruh» 
(sub etnos), etnik guruh iboralari ham keng qoilaniladi. Etnografik 
guruh — m a’lum bir etnosning (elatning yoki millatning ajralmas 
qismi, uning tarkibidagi bo'Iinm alardan biri) qismi b o ‘lib, 
o ‘zining ayrim xususiyatlari: til lahjasi, xo‘jalik faoliyati va 
turm ush tarzining b a’zi tom onlari bilan farq qiladi. Etnografik 
guruh odatda bir qabila, elat yoki millat etnik hududining ken- 
gayishi, ya’ni bir guruhning ikkinchi bir xalq bilan aralashib, 
boshqa yerga borib, shu yerdagi xalq tarkibiga kirib, u bilan birga 
yashab qoiishi natijasida vujudga keladi. M asalan, ok tab r 
to'ntarilishidan oldingi davrda o ‘zbeklar tarkibidagi qipchoqlar, 
quramalar etnografik guruh hisoblangan. Etnografik guruh ba’zan 
o‘z elidan, xalqidan ajralib, boshqa bir etnik birlikka q o ‘shilishi 
natijasida ham vujudga kelgan. Bu xildagi etnoslarning katta qismi 
asrlar davomida o ‘z xususiyatini saqlab kelib, mahalliy xalq orasida 
yashab, ularning urf-odatlari va madaniyatini qabul qilib, asta- 
sekin unga aralashib borgan. Ammo, ularning m a’lum qismi o ‘z 
tilini, o ‘zligini va moddiy madaniyatlaridagi b a’zi xususiyatlarni 
saqlab qolganlar. Bunga misol sifatida o‘zbeklar tarkibidagi arablar, 
eroniylarni ko‘rsatish mumkin.
Etnik guruh (ingl. — ethnic group; nem. — ethnische Gruppe)
— aniq bir xalq (qabila, qabila ittifoqi, elat)ning parchalanib, 
alohida qismlarga boiinib ketishi natijasida vujudga keladi. 
Etnografik
guruhdan etnik guruhning farqini quyidagicha izohlash mumkin: 
o‘z xalqi(qabila, elat)dan ajralib chiqqan guruh boshqa xalq 
tarkibiga kirib, uzoq muddat yashab, shu xalqning tili, xo‘jalik 
faoliyati, urf-odatlari, turmush tarzini qabul qilib, unga batam om