A adabiyotshunoslik b mantiq

o'ziga yetishmayotgan narsalarni topadi va shu asosda ruhiy
qoniqish hosil qiladi. Bu jarayonning asosi shuki, badiiy asar
mutolaasi davomida o'quvchi irreal olamda — badiiy reallikda
yashaydi: shu irreal olamda real hayotida ko'nglidan kechirmagan
hislarni
 kechiradi,
 umri
 davomida
 tushmagan
 vaziyatlarda
«yashaydi».  Bu badiiy adabiyotning qaysi funksiyasi (vazifasi)
sanaladi?
A) Kompensatorlik funksiyasi
B) Kommunikativ funksiyasi
C) Tarbiyaviy (didaktik) funksiyasi
D) Badiiy-konseptual funksiyasi
16. Badiiy adabiyot dunyoni go'zallik qonunlari asosida qayta yaratadi,
uning o'zi tasvirlayotgan narsaga berayotgan bahosi go'zallik va
ezgulik mavqeidan turib chiqariladi.  Bu badiiy adabiyotning qaysi
funksiyasi (vazifasi) sanaladi?
A) Estetik funksiyasi
B) Kompensatorlik funksiyasi
C) Badiiy-konseptual funksiyasi
D) Tarbiyaviy (didaktik) funksiyasi
17. "San'at lug'atda hunar demakdirkim, bir narsani yaxshi ishlab
chiqarishdan iboratdir” deb kim yozgan edi?
A) Fitrat B) Abdulla Qahhor
C) Oybek D) Cho`lpon
18. Insonning go'zallik qonuniyatlari asosida borliqni badiiy o'zlashtirish
(va o'zgartirish)ga qaratilgan yaratuvchilik faoliyati hamda uning
natijasi o'laroq vujudga kelgan narsalar jami nima deyiladi?
A) san’at B) adabiyot
C) ijod D) badiiy adabiyot
19. Insonning go'zallik qonunlari asosida borliqni o'zlashtirish va
o'zgartirishga qaratilgan faoliyati nima deb yuritiladi?
A) estetik faoliyat B) ijodiy faoliyat
C) ilmiy faoliyat D) ijtimoiy faoliyat
20. Retsepient tushunchasi nima?
A) o'quvchi, tinglovchi, tomoshabin B) dramaturg
C) tomoshabin, aktyor D) yozuvchi
21. San'atning spetsifik, ya'ni, tur sifatida belgilovchi xususiyati qaysi?
A) obraz vositasida fikrlashi
B) badiiy to`qimadan foydalanishi
C) borliqni tasvirlashi
D) estetik ta’sir ko`rsatishi
22. Obrazga bevosita yozuvchining o'zi tomonidan berilgan ta'rif qanday
ataladi?
A) muallif xarakteristikasi B) peyzaj
C) portret D) badiiy psixologizm
23. Badiiy asarda personaj ruhiyatining ochib berilishi, uning xatti-
harakatlari, gap-so'zlarining psixologik jihatdan asoslanishi nima
deyiladi?
A) badiiy psixologizm B) peyzaj
C) portret D) muallif xarakteristikasi
24. O'zigagina xos bo'lgan fe'l-atvori, gap-so'zlari, betakror xarakter
xususiyatlari bilan namoyon bo'luvchi obrazlar qanday obraz
sanaladi?
A) individual obraz B) xarakter
C) umumlashma obraz D) tipik obraz
25. Muayyan davr va muhit kishilariga xos eng muhim, xarakterli
umumiy xususiyatlar bilan alohida shaxsga xos individual
xususiyatlarni o'zida uyg'un mujassam etgan obraz qanday ataladi?
A) xarakter B) tipik obraz
C) individual obraz D) umumlashma obraz
26. Muayyan ijtimoiy-tarixiy sharoit, davr va muhitga xos muhim
xarakterli xususiyatlarni o'zida namoyon etgan obraz qanday ataladi?
A) tipik obraz B) umumlashma obraz
C) individual obraz D) xarakter
27. Shakliy va mazmuniy jihatlardan muayyan turg'unlik kasb etgan, bir
yoki bir necha ijodkorning asarlarida qaytarilib turishi bilan ularning
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
1/13

---

ijodiy intilishlarini namoyon etib turuvchi obraz qanday obraz
deyiladi?
A) motiv obraz B) tipik obraz
C) umumlashma obraz D) individual obraz
28. Milliy madaniyatda, katta bir adabiy davr mobaynida takrorlanuvchi
obraz?
A) topos B) tipik obraz
C) individual obraz D) motiv obraz
29. Adabiyotda inson tafakkuri, ijodiy tasavvuriga xos bo'lgan turg'un
"sxema"lar, konstruksiyalar, qoliplar qanday ataladi?
A) arxetip B) topos C) motiv D) xarakter
30. Metalogik obrazga to’g’ri ta’rifni toping?
A) Tasvirlanayotgan narsa bilan ifodalanayotgan narsa bir-biriga mos
emas, lekin ularning orasida ma`lum bir munosabat (o`xshashlik,
aloqadorlik, qism va butun aloqasi, vazifadoshlik va h.) mavjud bo’lib,
ifodalanayotgan narsa shu munosabat asosida anglashiladi
B) Ifoda va tasvir planlari bir-biriga mos bo’lmaydi, ayni paytda
ularning orasida muayyan bir munosabat ham kuzatilmaydi
C) Tasvirlanayotgan va ifodalanayotgan narsalar bir-biriga mos
tushadi, ayni paytda ularning orasida muayyan bir munosabat ham
kuzatilmaydi
D) Tasvirlanayotgan va ifodalanayotgan narsalar bir-biriga mos
tushadi
31. Avtologik obrazga to’g’ri ta’rifni toping
A) Tasvirlanayotgan va ifodalanayotgan narsalar bir-biriga mos
tushadi
B) Tasvirlanayotgan va ifodalanayotgan narsalar bir-biriga mos
tushadi, ayni paytda ularning orasida muayyan bir munosabat ham
kuzatilmaydi
C) Ifoda va tasvir planlari bir-biriga mos bo’lmaydi, ayni paytda
ularning orasida muayyan bir munosabat ham kuzatilmaydi
D) Tasvirlanayotgan narsa bilan ifodalanayotgan narsa bir-biriga mos
emas, lekin ularning orasida ma`lum bir munosabat (o`xshashlik,
aloqadorlik, qism va butun aloqasi, vazifadoshlik va h.) mavjud bo’lib,
ifodalanayotgan narsa shu munosabat asosida anglashiladi
32. Superlogik obrazga to’g’ri ta’rifni toping
A) Ifoda va tasvir planlari bir-biriga mos bo’lmaydi, ayni paytda
ularning orasida muayyan bir munosabat ham kuzatilmaydi
B) Tasvirlanayotgan va ifodalanayotgan narsalar bir-biriga mos
tushadi, ayni paytda ularning orasida muayyan bir munosabat ham
kuzatilmaydi
C) Tasvirlanayotgan narsa bilan ifodalanayotgan narsa bir-biriga mos
emas, lekin ularning orasida ma`lum bir munosabat (o`xshashlik,
aloqadorlik, qism va butun aloqasi, vazifadoshlik va h.) mavjud bo’lib,
ifodalanayotgan narsa shu munosabat asosida anglashiladi
D) Tasvirlanayotgan va ifodalanayotgan narsalar bir-biriga mos
tushadi
33. Badiiy asarga tanlab olingan hayot materiali qanday ataladi?
A) dispozitsiya B) arxitektonika
C) voqelik D) kompozitsiya
34. Tasvirlanayotgan
voqea-hodisalarga
muallifning
g'oyaviy-hissiy
munosabati,
obrazlar
sistemasi
vositasida
ifodalangan
problematikaning badiiy idrok etilishi va baholanishi nima deyiladi?
A) tendensiya B) g`oya
C) tanqid D) mavzu
35. badiiy shaklning eng muhim elementlaridan biri sanalib, badiiy
asardagi bir- biriga uzviy bog'liq holda kechadigan, qahramonlarning
xatti- harakatlaridan tarkib topuvchi voqealar tizimi?
A) sujet B) dispozitsiya
C) kompozitsiya D) arxitektonika
36. Vaqt birligi davomida kechuvchi har qanday jarayon?
A) harakat B) hodisa C) fakt D) voqelik
37. Bunday sujetda personajlarning muayyan maqsad yo`lidagi xatti-
harakatlari, kurash va to`qnashuvlari, hayotidagi burilishlar
tasvirlanadi. Bu qanday sujet turi hisoblanadi?
A) Tashqi harakat dinamikasiga asoslangan sujet
B) Yasama sujet
C) Voqeaband sujet
D) Ichki harakat dinamikasiga asoslangan sujet
38. Asar davomida personajlar hayotida, taqdirida yoki ijtimoiy holatida
emas, uning ruhiyatidagina burilishlar, o'zgarishlar sodir bo'ladi. Bu
qanday sujet turi hisoblanadi?
A) Ichki harakat dinamikasiga asoslangan sujet
B) Voqeaband sujet
C) Tashqi harakat dinamikasiga asoslangan sujet
D) Yasama sujet
39. Voqealarning o`zaro munosabatiga ko`ra badiiy sujet turlari?
A) Xronikali va konsentrik sujet
B) Tashqi va ichki harakat dinamikasiga asoslangan sujet
C) Epik va dramatik sujet
D) Yasama va tayyor sujet
40. A voqea yuz bergandan so`ng B voqea yuz beradi. Bu qaysi sujetga
oid?
A) xronikali
B) ichki harakat dinamikasiga asoslangan sujet
C) konsentrik
D) tashqi harakat dinamikasiga asoslangan sujet
41. A voqea yuz bergani uchun B voqea yuz beradi. Bu qaysi sujetga oid?
A) konsentrik
B) xronikali
C) ichki harakat dinamikasiga asoslangan sujet
D) tashqi harakat dinamikasiga asoslangan sujet
42. Qaysi sujet voqealari bitta asosiy voqea tegrasida aylanib, bunda
voqealar yetakchiligi kuzatiladi?
A) konsentrik
B) tashqi harakat dinamikasiga asoslangan sujet
C) ichki harakat dinamikasiga asoslangan sujet
D) xronikali
43. Qaysi sujet “sabab-natija” aloqadorligiga quriladi?
A) konsentrik
B) tashqi harakat dinamikasiga asoslangan sujet
C) xronikali
D) ichki harakat dinamikasiga asoslangan sujet
44. Sujetning boshlanish qismi bo'lib, o'quvchini asar voqealari
kechadigan joy, qahramonlar, asar konflikti yetilgan shart-sharoitlar
bilan tanishtiradi. Bu sujetning qaysi elementi?
A) ekspozitsiya B) voqealar rivoji
C) kulminatsiya D) tugun
45. Asar voqealarining boshlanishiga turtki bo'lgan voqea, asar konflikti
qo'yilgan joy nima deyiladi?
A) tugun B) voqealar rivoji
C) ekspozitsiya D) kulminatsiya
46. Tugundan keyingi voqealar zanjiri nima deb yuritiladi?
A) voqealar rivoji B) ekspozitsiya
C) kulminatsiya D) tugun
47. Asardagi voqealar rivojining eng yuqori nuqtasi, undagi konflikt
benihoya kuchaygan o'rni?
A) kulminatsiya B) voqealar rivoji
C) tugun D) ekspozitsiya
48. Sujet voqealari rivojining yakuni, ularning nihoyasida qahramonlar
ruhiyatida, taqdirida yuzaga kelgan holat?
A) yechim B) tugun
C) ekspozitsiya D) voqealar rivoji
49. Asarda tasvirlangan voqealarning hayotda yuz berish tartibi nima?
A) fabula B) dispozitsiya
C) sujet D) kompozitsiya
50. Asardagi voqealarning yuz berish vaqti nima deyiladi?
A) Sujet vaqti B) Retrospektiv vaqt
C) Kompozitsiya vaqti D) Parallel vaqt
51. Asar voqealarining hikoya qilinish vaqti?
A) Kompozitsiya vaqti B) Sujet vaqti
C) Retrospektiv vaqt D) Parallel vaqt
52. Asar vaqtidan chekinib, o`tmishda yuz bergan voqealarning tasviri
nima deyiladi?
A) Retrospektiv vaqt B) Parallel vaqt
C) Kompozitsiya vaqti D) Sujet vaqti
53. Asarda bir paytga to`g`ri keladigan voqealarni navbati bilan
tasvirlanishi?
A) Parallel vaqt B) Sujet vaqti
C) Kompozitsiya vaqti D) Retrospektiv vaqt
54. Badiiy tilning o`ziga xosligini belgilovchi muhim xususiyat nima?
A) Obrazlilik va emotsionallik
B) Aniqlik va ta`sirchanlik
C) Ta`sirchanlik va to`qima
D) Emotsionallik
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
2/13

---

55. Badiiy til qanday til negizida vujudga keladi?
A) Umumxalq tili B) Umumxalq va adabiy til
C) Shevalar D) Adabiy til
56. Muayyan badiiy-estetik maqsadni ko`zlagan holda so`zlardagi nutq
tovushlarining odatdagidan cho`zib, orrtirib talaffuz qilish bu?
A) Fonetik sathda normadan og`ish
B) Morfologik sathda normadan og`ish
C) Stilistik sathda normadan og`ish
D) Semantik sathda normadan og`ish
57. Yozuvchining umumxalq tilida mavjud so'zlardan umumodatiydan
o'zgacharoq foydalanishi bu?
A) Leksik sathda normadan og`ish
B) Fonetik sathda normadan og`ish
C) Semantik sathda normadan og`ish
D) Stilistik sathda normadan og`ish
58. So`zning odatiy ma`nosidan o`zga ma`noda qo`llanishi bu?
A) Semantik sathda normadan og`ish
B) Morfologik sathda normadan og`ish
C) Stilistik sathda normadan og`ish
D) Fonetik sathda normadan og`ish
59. Teskari o'xshatishga asoslangan ko'chim bu?
A) Kinoya B) Metafora
C) Simvol D) Allegoriya
60. Ko`chimning bu turida mavhum tushunchalar konkret narsa-
hodisalar nomi orqali ifodalanadi. Gap nima haqda ketyapti?
A) Allegoriya B) Metafora
C) Kinoya D) Simvol
61. Ko`chimning bu turi muayyan kontekst doirasida ham o`z ma`nosida,
ham ko`chma ma`noda qo`llanadi. Bu qaysi ko’chim?
A) Simvol B) Metafora
C) Allegoriya D) Kinoya
62. Muayyan bo`laklarning ma’lum vaqt оralig`ida tartibli takrоrlanib
turishiga nima deyiladi?
A) Ritm B) Vazn C) Turoq D) Bahr
63. Ritmik bo`laklarga nimalar kiradi?
A) Bo`g`in, turоq, misra, band
B) Bo`g`in, intоnatsiya, qоfiya, takrоr
C) Invеrsiya, band, pauza, bayt
D) Turоq, misra, band, ritm
64. She'rning ma'lum miqdordagi misralardan tarkib topib, mazmun va
ritmik-intonatsion jihatdan nisbiy tugallikka ega bo'lgan bo'lagi
nima?
A) band B) rukn C) turoq D) misra
65. She'rning alohida satrga joylashtirilgan bo'lagi nima?
A) misra B) band C) turoq D) rukn
66. Bo'g'inlarning ma'lum miqdorda guruhlanishidan hosil bo'ladigan
ritmik bo`lak?
A) turoq B) misra C) rukn D) band
67. Qisqa va cho'ziq hijolarning ma'lum tartibda guruhlanishidan hosil
bo'ladigan ritmik bo`lak?
A) rukn B) turoq C) misra D) band
68. Mumtoz adabiyotimizda ikkilik band shakli qanday atalgan?
A) masnaviy B) band
C) muxammas D) murabba
69. She'r misralaridagi ritmik bo'laklarning ma'lum o'lchov asosida
tartibli takrorlanishidan hosil bo'luvchi ohang
A) she`riy ritm B) ohang C) rukn D) vazn
70. Izometrik she’r nima?
A) misralardagi bo'g'inlar soni bir xil bo'lgan she’rlar
B) qofiyasiz she’rlar
C) misralaridagi bo'g'inlar soni turlicha bo'lgan she’rlar
D) turoqlanishi turlicha bo'lgan she’rlar
71. Getrometrik she’r nima?
A) misralaridagi bo'g'inlar soni turlicha bo'lgan she’rlar
B) turoqlanishi turlicha bo'lgan she’rlar
C) misralardagi bo'g'inlar soni bir xil bo'lgan she’rlar
D) qofiyasiz she’rlar
72. Pоetik (shе’riy) sintaksis nima?
A) Sintaktik sathdagi nоrmadan оg`ishlar
B) Shе’riy nutqda urg`u tushayotgan so`zni ta’kidlab ko`rsatish
C) Banddagi misralarning qоfiyalanish sхеmasi
D) Shе’r misralarida bir хil yoki bir-biriga yaqin so`zlarning
takrоrlanishi
73. Sintaktik sathdagi og'ishlarning qaysi birida gap bo'laklaridan biri
(ko'proq bosh bo'laklar) atayin tushirib qoldiriladi?
A) ellipsis B) sintaktik paralellizm
C) takror D) inversiya
74. Bulbullarmi?! Yetar!
Gullarmi?! Bo'ldi!
So'z navbati - yurakka... (X.Davron) Keltirilgan parchada sintaktik
sathdagi og'ishlarning qaysi biri qo`llangan?
A) ellipsis B) takror
C) inversiya D) sintaktik paralellizm
75. She'r misralarida bir xil yoki bir-biriga juda yaqin sintaktik
konstruksiyalarning takrorlanib qo'llanishi bu?
A) sintaktik paralellizm B) inversiya
C) takror D) ellipsis
76. Yo'lin yo'qotsa odam — muhabbatga suyangay,
G'ussaga botsa odam — muhabbatga suyangay,
Chorasiz
qotsa
odam
—
muhabbatga
suyangay...(A.Oripov)
Keltirilgan parchada sintaktik sathdagi og'ishlarning qaysi biri
qo`llangan?
A) sintaktik paralellizm B) inversiya
C) ellipsis D) takror
77. She'riy misralarda aynan bir so'zning emas, balki ma'noni
kuchaytirib takrorlashga asoslangan usul nima deyiladi?
A) gradatsiya B) takror
C) epifora D) anafora
78. She'riy misralarda bir xil tovushlar takrori?
A) alliteratsiya B) anafora
C) epifora D) gradatsiya
79. Sintaktik qurilmaning tеskari takrоri bu..?
A) Sintaktik хiazm B) So`z takrоri
C) Ma’nо takrоri D) Sintaktik parallеlizm
80. Qaysi shе’riy tizimda misralardagi bo`g`inlar miqdоrining tеngligi
o`lchоv asоsi sanaladi?
A) Sillabik shе’r tizimida
B) Sillabotonik shе’r tizimida
C) Tonik shе’r tizimida
D) Mеtrik shе’r tizimida
81. Qaysi shе’r tizimida misralardagi urg`ular miqdоri o`lchоv asоsi
sanaladi?
A) Tonik shе’r tizimida
B) Mеtrik shе’r tizimida
C) Sillabotonik shе’r tizimida
D) Sillabik shе’r tizimida
82. Qaysi shе’r tizimi misralardagi cho'ziq va qisqa hijolarning muayyan
tartibda (rukn, stopa) takrorlanib kelishiga asoslanadi.
A) Mеtrik shе’r tizimida
B) Sillabik shе’r tizimida
C) Tonik shе’r tizimida
D) Sillabotonik shе’r tizimida
83. Qaysi she`r tizimida misralarda urg'uli bo'g'inlarning muayyan
tartibda ( beshta asosiy turoq shaklida: - v, v -, - - v, v - -, - v - )
takrorlanib kelishi o'lchov asosi sanaladi?
A) Sillabotonik shе’r tizimida
B) Tonik shе’r tizimida
C) Sillabik shе’r tizimida
D) Mеtrik shе’r tizimida
84. Shе’riyatimizda qachоndan bоshlab barmоq vazni yеtakchilik
qilgan?
A) XX asr boshlaridan B) XIX asrdan
C) XIX asr boshidan D) XVIII asr oxiridan
85. Arab aruzshunosligida eng kichik ritmik bo'lak nima?
A) harf B) hijo C) juzv D) bo`g`in
86. O'zbek aruzi uchun eng kichik ritmik bo'lak nima?
A) hijo B) juzv C) harf D) bo`g`in
87. Juzvlarning muayyan tartibda birikishidan hosil bo'ladigan ritmik
bo`lak?
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
3/13

---

A) rukn B) bahr C) zihoflar D) asllar
88. Kim “barmоq” vaznini “milliy vazn” dеb aytgan?
A) Fitrat B) Botu C) Cho’lpon D) Navoiy
89. Birinchi bo'lib adabiyotni turlarga kim ajratgan edi?
A) Platon B) Gegel
C) Farobiy D) Aristotel
90. Qaysi faylasuf san'atlarni “nima bilan”, “nimaga” va “qanday” taqlid
qilishiga ko'ra farqlaydi?
A) Aristotel B) Gegel
C) Platon D) Farobiy
91. XVIII asrga kelib qaysi faylasuf badiiy adabiyotni turlarga ajratishda
“obyekt” va “subyekt” kategoriyalaridan kelib chiqdi, tasvir
perdmetini, ya'ni konkret asarda nima tasvirlanayotganini asos qilib
oldi?
A) Gegel B) Belinskiy
C) Kant D) Lomonosov
92. Kim obyekt (voqelik) va subyekt (ijodkor) munosabatiga ko'proq urg'u
berdi, ya'ni: eposda obyektivlik, lirikada subyektivlik, dramada
ikkisining qorishiqligi kuzatilishini ta'kidladi?
A) Belinskiy B) Gegel
C) Kant D) Lomonosov
93. Subyektning noplastik obrazi yaratiladigan tur?
A) Lirik B) Dramatik
C) Epik D) Liro-epik
94. Subyektning plastik obrazi yaratiladigan tur?
A) Dramatik B) Epik
C) Liro-epik D) Lirik
95. Qaysi turda obyekt va subyektning qorishiq obrazi yaratiladi?
A) Epik B) Dramatik
C) Liro-epik D) Lirik
96. Qaysi turda subyekt obrazi bo`lmaydi?
A) Dramatik B) Epik
C) Lirik D) Liro-epik
97. “Men – o`tmish” vaqt hissiga asoslanadigan tur?
A) Epik B) Liro-epik
C) Dramatik D) Lirik
98. “Men – hozir” vaqt hissiga asoslanadigan tur?
A) dramatik va lirik tur B) epik
C) dramatik D) lirik
99. Voqeabandlik qaysi turga xos xususiyat?
A) epik B) lirik
C) dramatik D) dramatik va lirik tur
100. Epik asarning noplastik elementlari bu?
A) Muallifning mushohadalari, fikrlari, tasvir predmetiga hissiy
munosabati
B) Lirik qahramon obrazi
C) Tabiat tasviri
D) Asardagi qahramonlar dialogi
101. Qaysi asarlarda  obyektiv va subyektiv ibtidolarning uyg'un birikishi
kuzatiladi?
A) epik asarlarda B) liro-epik asarlarda
C) lirik asarlarda D) dramatik asarlarda
102. obyektiv ibtido nima?
A) asardagi badiiy voqelik B) asar badiiy to`qimasi
C) muallif obrazi D) muallif shaxsi
103. Epik asarlarda voqealar kim tomonidan hikoya qilinadi?
A) Muallif yoki personaj tilidan
B) Muallif tilidan
C) Personajlar tilidan
D) Epik asarlarda hikoyachi aniq belgilanmaydi
104. Lirikada asosiy obraz bu?
A) Lirik qahramon B) Tabiat va shoir obrazi
C) Shoir shaxsi D) Ijodkor shaxsi
105. lirik qahramon bilan shoir shaxsiyati mos tushgan, ikkalasi bir-biriga
yaqin bo`lgan she`rlar qanday ataladi?
A) Avtopsixologik lirika deyiladi
B) Medidativ lirika deyiladi
C) Ko`ngil lirikasi deyiladi
D) Ijroviy lirika deyiladi
106. Shoir shaxsiyati bilan lirik qahramonning mos tushmasligi ochiq
ko`rinib turgan she`rlar qanday ataladi?
A) Ijroviy lirika deyiladi
B) Medidativ lirika deyiladi
C) Avtopsixologik lirika deyiladi
D) Ko`ngil lirikasi deyiladi
107. Lirikada asosan qaysi nutq shaklidan foydalaniladi?
A) Monologik B) Dialogik
C) Personaj nutqi D) Muallif nutqi
108. Shakl xususiyatlariga ko`ra ajraluvchi lirik janrlarni ko`rsating
A) G`azal, tarjibband, mustazod
B) Sonet, ruboiy, tuyuq
C) Nazira, badiha, chiston
D) Sonet, oktava, xokku
109. Anjumanga mo`ljallangan lirik janrlar?
A) Nazira, badiha, chiston
B) Sonet, ruboiy, tuyuq
C) Sonet, oktava, xokku
D) G`azal, tarjibband, mustazod
110. Lirikaning qaysi turida shoir ko`nglidan kechayotgan oniy
kechinmalar, doim ham mantiqiy idrok etish va tushuntirish mushkul
tuyg`ular ifodalanadi?
A) Medidativ lirikada B) Ijroviy lirikada
C) Avtopsixologik lirikada D) Tavsifiy lirikada
111. Shoirning mavjudlikning konkret masalasi – hayot va o`lim, inson
taqdiri yoki fe`1-atvori, jamiyat va h.k. masalalar haqidagi
mushohadasi asosiga qurilgan she`rlar?
A) Intellektual lirika deyiladi
B) Avtopsixologik lirika deyiladi
C) Medidativ lirika deyiladi
D) Ijroviy lirika deyiladi
112. Epik unsurlar salmog`i nisbatan ustun lirika?
A) Tavsifiy lirika deyiladi
B) Medidativ lirika deyiladi
C) Ijroviy lirika deyiladi
D) Avtopsixologik lirika deyiladi)
113. Qaysi turda asosan harakat yetakchilik qiladi?
A) Dramatik B) Epik
C) Liro-epik D) Lirik
114. Tasvirlanayotgan xarakterlarni milliy va umuminsoniy ahamiyatini
e`tiborda tutgan holda g`oyaviy-hissiy idrok etish hamda baholash
natijasi o`laroq yuzaga kelgan, asarning butun to`qimasiga singdirib
yuborilgan ruh nima deyiladi?
A) Pafos B) Mistifikatsiya
C) Xor D) Peripetiya
115. Dramaning asosiy estetik belgisi nima?
A) Dramatiklik B) Tragi-komiklik
C) Komiklik D) Tragiklik
116. Komediyaning asosiy estetik belgisi nima?
A) Komiklik B) Tragiklik
C) Dramatiklik D) Tragi-komiklik
117. Grekcha “echki qo`shig`i” degan ma`noni bildiradigan janr?
A) Tragediya B) Drama
C) Komediya D) Epopeya
118. Mohiyatan yechimi yo`q, mavjud sharoitda hal qilib bo`lmaydigan
ziddiyat nima?
A) Tragik konflikt
B) Qahramon va muhit konflikti
C) Ruhiy-psixologik konflikt
D) Xarakterlararo konflikt
119. Dramada dramatik konflikt qanday kechadi?
A) qahramon bilan tashqi kuchlar orasida kechadi
B) qahramon bilan muhit orasida kechadi
C) qahramon bilan tashqi kuchlar orasida va qahramon ruhiyatida
kechadi
D) qahramon ruhiyatida kechadi
120. E.Vohidovning “Oltin devor” komediyasida qanday ruh ustuvorlik
qiladi?
A) Yumoristik B) Satirik
C) Tragi-komiklik D) Tragik
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
4/13

---

121. Adabiyotning eng qadimgi davrlaridan to hozirgi kunga qadar davom
qilib kelayotgan uzluksiz taraqqiyot jarayoni nima deyiladi?
A) adabiy jarayon B) novatorlik
C) an’ana D) badiiy ijod
122. O'tmishda yaratilgan, umummilliy va umumbashariy qimmatga ega
bo'lganidan vaqt hukmini yengib kelayotgan adabiy- badiiy
qadriyatlarning jami qanday ataladi?
A) adabiy meros B) adabiy jarayon
C) an’ana D) novatorlik
123. Hayotni
badiiy
aks
ettirish
tamoyillari
30-40-yillar
adabiyotshunosldigida qanday atama bilan yuritilgan?
A) metod B) usul
C) adabiy yo`nalish D) adabiy oqim
124. O'zining nazariy jihatdan anglangan ijodiy dasturiga ega bo'lgan,
tashkiliy tuzilma sifatida shakllangan ijodkorlar guruhi qanday
ataladi?
A) adabiy maktab B) adabiy yo`nalish
C) adabiy oqim D) adabiy jarayon
125. Badiiy asarni sharhlash, uning mazmun mohiyatini, undagi badiiy
konsepsiyani idrok etish bu?
A) talqin B) tahlil C) sintez D) analiz
126. Butunni anglash uchun uni qismlarga ajratishni, qismning butun
tarkibidagi mohiyatini, uning boshqa qismlar bilan aloqasi va
butunlikning yuzaga chiqishidagi o'rnini o'rganishni ko'zda tutadi. Bu
atama qanday nomlanadi?
A) analiz B) talqin
C) sintez D) interpretatsiya
127. Tahlilning qaysi turi  asarda tasvirlangan narsalarga (va, albatta,
undagi muallif obraziga) tayangan holda o'quvchiga o'z mazmunini
shakllantirish imkonini beradi?
A) immanent tahlil B) deduktiv tahlil
C) kontekstual tahlil D) induktiv tahlil
128. Qaysi metod  tadqiqotchini badiiy asar voqeligi bilan real voqelik
munosabatlari, uning tarixan haqqoniylik darajasi, hayot haqiqati
bilan badiiy haqiqat munosabati kabi masalalarni o'rganishga
yo'naltiradi?
A) sotsiologik tahlil metodi
B) qiyosiy metod
C) tarixiy-madaniy tahlil metodi
D) biografik metod
129. Badiiy asarni milliy madaniy an'analar, shuningdek, davr adabiy-
madaniy kontekstida o'rganishga qaratilgan metod?
A) tarixiy-madaniy tahlil metodi
B) biografik metod
C) qiyosiy metod
D) sotsiologik tahlil metodi
130. badiiy asarni boshqa asar(lar) bilan qiyosan tahlil qilishni ko'zda
tutadigan metod?
A) qiyosiy metod
B) tarixiy-madaniy tahlil metodi
C) sotsiologik tahlil metodi
D) biografik metod
131. Badiiy asarni muallifining hayot yo'li kontekstida o'rganishni nazarda
tutadigan metod?
A) biografik metod
B) tarixiy-madaniy tahlil metodi
C) qiyosiy metod
D) sotsiologik tahlil metodi
132. Biografik metodga yaqin va u bilan birlikda qo'llanib, badiiy asarning
ijodiy tarixini o'rganishni maqsad qiladigan metod?
A) ijodiy-genetik metod
B) qiyosiy metod
C) sotsiologik tahlil metodi
D) tarixiy-madaniy tahlil metodi
133. Badiiy asarning ichki qurilishi, undagi qismlar va ularning o'zaro
aloqalari, qismlarning butunlikka birikish yo'llarini, xullas, asarning
tashkillanishini o'rganadigan metod?
A) struktural metod
B) tarixiy-madaniy tahlil metodi
C) ijodiy-genetik metod
D) sotsiologik tahlil metodi
134. Qaysi tahlil  matnning uslubiy o'ziga xosligi, til unsurlari vositasida
badiiy informatsiyaning qanday yetkazilayotgani, qo'llangan uslubiy
vositalarning funksionallagi kabi masalalarga diqqatni jalb etadi?
A) stilistik tahlil B) semiotik tahlil
C) struktural tahlil D) qiyosiy tahlil
135. Qaysi tahlilda  badiiy asarga belgilar tizimi, badiiy obrazga esa belgi
deb qaraladi, shu bois bu tahlil badiiy asardagi obraz- belgilarning
ma'no qirralarini o'rganishni maqsad qiladi?
A) semiotik tahlil B) qiyosiy tahlil
C) struktural tahlil D) stilistik tahlil
136. Ijodkorlar yoki o'quvchilar orasida sotsiologik so'rovlar o'tkazish,
matbuot sahifalarida o'tkaziluvchi so'rovlar, ayrim masalalar bo'yicha
tashkil etiluvchi davra suhbatlari, alohida asarlarga bag'ishlangan
kitobxonlar anjumanlari qaysi metodga aloqador?
A) sotsiologik B) struktural
C) eksperiment D) stilistik
137. Qaysi metod adabiyotshunosga hayot materialining badiiy obrazga
aylanish jarayoni, badiiy matnning sayqallanish yo'lini kuzatish
imkonini beradi?
A) ijodiy-genetik metod
B) tarixiy-madaniy tahlil metodi
C) qiyosiy metod
D) sotsiologik tahlil metodi
138. San’at va adabiyotning bosh predmeti, tasvir obyekti nima?
A) inson B) inson, jonsiz predmetlar
C) voqelik D) tabiat va voqelik
139. Obraz haqidagi ilk fikrlarni kimning estetik qarashlarida uchratish
mumkin?
A) Aristotel B) Gegel
C) V.G.Belinskiy D) M.Baxtin
140. Obraz atamasi o`zbek adabiyotshunosligiga qachondan boshlab kirib
kelgan?
A) XX asrning 20-30-yillarida
B) XX asrning boshlarida
C) XIX asrning oxirlarida
D) XX asrning 50-yillarida
141. Adabiyotda ma’lum bir tip yaratish uchun shu toifadagi juda ko`p
kishilarga xos xususiyatlarni tanlab olib, badiiy bir butunlikka
jamlash kerak. Bu fikr kimga tegishli?
A) L.Tolstoy B) Gegel
C) M.Baxtin D) V.G.Belinskiy
142. Hayot haqiqatiga monand obrazlar bo`lib, ular jonli odamlarga xos
bo`lgan xususiyatlarni o`zida mujassamlashtiradi. Bu fikr qanday
obrazga nisbatan aytilgan?
A) realistik B) romantik
C) xayoliy-fantastik D) simvolik
143. Haddan
tashqari
bo`rttirilgan,
ilhiylashtirilgan,
mo`jizaviy
xarakterga ega bo`lgan obrazlar qanday ataladi?
A) xayoliy-fantastik B) romantik
C) realistik D) simvolik
144. Hayotda aynan bo`lmagan, ammo bo`lishi orzu qilingan – mo`jizakor
kuch-quvvat egasi bo`lgan, ko`tarinki ruh bilan yaratilgan obrazlar
qanday ataladi?
A) romantik B) realistik
C) simvolik D) xayoliy-fantastik
145. Butunlay xayoliy obrazlar bo`lib, ular bitmas-tuganmas kuch-
qudratga, yuksak fazilatlarga ega bo`ladigan obrazlar qanday ataladi?
A) afsonaviy B) romantik
C) xayoliy-fantastik D) realistik
146. Predmetlar o`simliklar, narsalar, jonivorlar, ranglar orqali ijtimoiy
hodisalarni umumlashtirib ko`rsatuvchi obrazlar qanday nomlanadi?
A) simvolik B) realistik
C) romantik D) xayoliy-fantastik
147. Adabiyotshunоslikda badiiy оbrazni yuzaga kеltirishda nеgiz, asоs,
o`zak bоsh yo`nalish nuqta, pоydеvоr sifatida хizmat qiluvchi rеal
shaхs asosida obraz yaratish nima deyiladi?
A) Prototip asosida obraz yaratish
B) Individual obraz yaratish
C) Jamlash yo`li bilan obraz yaratish
D) To`qima asosida obraz yaratish
148. San’atkоr hayotdagi ko`plab оdamlar turmushini, ichki dunyosini,
urf-оdatini, ruhiyatini, mеhnat faоliyatini puхta o`rganish asоsida
ularning eng muhim bеlgilarini, tipik хususiyatlarini saralab, tanlab
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
5/13

---

оladi, umumlashtiradi, sintеzlashtiradi, badiiy bir butunlikka yig`ib,
kоnkrеt shaхs оbrazi оrqali ifоdalaydi. Bu qaysi yo`l bilan obraz
yaratishga kiradi?
A) Jamlash yo`li bilan obraz yaratish
B) Individual obraz yaratish
C) To`qima asosida obraz yaratish
D) Prototip asosida obraz yaratish
149. Prototip bilan obraz orasida kim turadi?
A) yozuvchi B) badiiy to`qima
C) g`oya D) ijodiy metod
150. “Xarakter – obraz yadrosi”. Bu fikr kimga tegishli?
A) L.I.Timofeyev B) M.Qo`shjonov
C) M.Gorkiy D) V.Belinskiy
151. Yozuvchining ijodiy kuchlari kompleksi va uning ijod qilish ishtiyoqi,
shunga layoqati, qobiliyati bu?
A) Iste’dod B) Ilhom
C) Hosiyat D) Dunyoqarash
152. Badiiy obraz orqali hayotdagi muhim, muqarrar, qonuniy, tabiiy
hodisalarni umumlashtirib ifodalash san’ati bu?
A) Tipiklashtirish B) Jamlash
C) Umumlashtirish D) Muvofiqlashtirish
153. San’at asarida qo’yilgan va yoritilgan masalalardan kelib chiqadigan
mantiqiy xulosaga nima deyiladi?
A) G’oya B) Yechim C) Mavzu D) Mazmun
154. Badiiy asarda ishtirok etuvchi shaxslar o`rtasidagi yuzma-yuz kurash
yoki qahramonning o`z atrofini qurshab olgan muhiti, o`z-o`zi bilan
ruhiy to`qnashuvi, olishuvi bu?
A) konflikt B) ziddiyat
C) dramatizm D) kolliziya
155. Adabiy asar sarlavhasidan so’ng yoki uning qismi yoxud bobining
boshlanishida yozib qo’yiladigan ko’chirma, ibora, maqol, matal
qanday nomlanadi?
A) Epigraf B) Rezyume
C) Lirik kirish D) Annotatsiya
156. So’ylab beray Zaynab va Omon,
Sevgisidan bir yangi doston (H.Olimjon). Ushbu o’rinda qanday
kompozitsiya vositasi ishlatilgan?
A) Lirik kirish B) Lirik chekinish
C) Badiiy qoliplash D) Lirik xotima
157. Olam sari sochib yangi ong,
Sekin-sekin yorishardi tong (H.Olimjon). Ushbu o’rinda qanday
kompozitsiya vositasi ishlatilgan?
A) Lirik xotima B) Badiiy qoliplash
C) Lirik kirish D) Lirik chekinish
158. Badiiy asarning sujet yo’nalishi bilan bevosita bog’liq bo’lmagan,
ammo asar mazmunini kengaytirish va chuqurlashtirishga yoki zarur
g’oyani ta’kidlashga yordam beradigan qo’shimcha voqea nima deb
yuritiladi?
A) Qistirma epizod B) Lirik chekinish
C) Lirik kirish D) Badiiy qoliplash
159. Badiiy asarda mustaqil voqealarni ma’lum bir voqea doirasiga solib
tasvirlash usulu bu?
A) Qoliplash B) Lirik kirish
C) Lirik chekinish D) Qistirma epizod
160. So’z guharig’a erur oncha sharaf,
Kim bo’la olmas anga gavhar sadaf. Bayt muallifi kim?
A) Navoiy B) Bobur C) Atoiy D) Lutfiy
161. “Mirzakarimboy ilonning yog’ini yalagan odam edi: hamma boylar
kabi ayyor, mug’ombir, puxta-pishiq” (Oybek). Ushbu o’rinda qanday
vosita qo’llangan?
A) Muallif xarakteristikasi B) Lirik kirish
C) Lirik chekinish D) Personaj nutqi
162. Qahramonlarning o’z-o’zi bilan ichdan (ruhan) gaplashishi nima
deyiladi?
A) Ichki monolog B) Monolog
C) Personaj nutqi D) Dialog
163. Badiiy asarda kishining tashqi qiyofasi, siymosi, kiyim-kechagi va
hokazolar tasviri bu?
A) portret B) interyer
C) xarakteristika D) peyzaj
164. Qahramonlarni psixologik jihatdan xarakterlovchi poetik vosita bu?
A) tush B) interyer C) portret D) peyzaj
165. O’tmishda ma’lum tushunchalarni ifodalagan, ammo keyinchalik, shu
tushunchalarning o’zi yo’qolib ketishi bilan ularning ifodasi sifatida
iste’moldan chiqib ketgan so’zlar qanday ataladi?
A) Tarixiy so’zlar B) Jargon so’zlar
C) Shevaga xos so’zlar D) Arxaik so’zlar
166. “Epopeya” so’zining ma’nosi?
A) Rivoyatlar B) Xalq
C) Ertaklar D) Qissalar
167. Epopeya dastlab qaysi yurtda yaratilgan?
A) Yunonistonda B) Misrda
C) Hindistonda D) Rimda
168. Bir necha epopeya uchun tasvir obyekti bo’lgan afsona?
A) Troya urushi haqidagi afsona
B) Iliada haqidagi afsona
C) Odesseya haqidagi afsona
D) Gomer haqidagi afsona
169. Epopeya asoschisi kim?
A) Gomer B) Aristofan C) Esxil D) Ezop
170. O’zbek adabiyoti tarixida chinakam realistik epopeya qachondan
yaratila boshladi?
A) XX asrdan B) XVII asrdan
C) XVIII asrdan D) XIX asrdan
171. Roman-epopeyalarni belgilang.
A) S.Ayniyning “Qullar”, Oybekning “Navoiy” asari
B) Said Ahmadning “Ufq”, A. Qahhorning “Sarob” asari
C) Shuhratning “Shinelli yillar”, A. Qahhorning “Sarob” asari
D) Oybekning “Navoiy”, Shuhratning “Shinelli yillar” asari
172. “Zamonamizning epopeyasi romandir”. Ushbu fikr muallifini toping?
A) V.Belinskiy B) MBaxtin
C) Oybek D) A.Qahhor
173. Bosh qahramon taqdiri vositasida hayotning u yoxud bu qirralarini
o`rta epic shaklda rivoyaviy usul bilan aks ettiruvchi asar?
A) povest B) epopeya C) roman D) hikoya
174. Inson hayotidagi u yoxud bu yorqin hodisani, ijtimoiy yoki psixologik
konfliktni xarakter bilan uzviy bog`liq holda rivoyaviy usulda
tasvirlovchi kichik epik asar?
A) hikoya B) povest C) epopeya D) roman
175. Bu janr rivoyaning intensivligi va qisqaligi bilan xarakterlanadi. Bu
qaysi janr?
A) hikoya B) roman C) epopeya D) povest
176. Ijtimoiy hayot voqealarini, real kishilar faoliyatidagi muhim
hodisalarni, zarur muammolarni rivoyaviy usulda aks ettiruvchi
kichik epic janr qaysi?
A) ocherk B) novella C) esse D) hikoya
177. Bu g`azalning boshqa g`azallardan farqi shundaki, unda matladan
keying bayt misralari ham o`zaro qofiyalanadi. Sxemasi: a-a, a-a, b-a,
v-a, g-a… Qaysi g`azal turi haqida fikr yuritilyapti?
A) g`azali husni matla` B) g`azal zulfiqofiyatayn
C) g`azal zebqofiya D) g`azal musajja`
178. Bu g`azalda odatdagi qofiyalardan tashqari ichki qofiya ham bo`ladi.
Qaysi g`azal turi haqida fikr yuritilyapti?
A) g`azal musajja` B) g`azal zulfiqofiyatayn
C) g`azal zebqofiya D) g`azali husni matla`
179. Bu kam uchraydigan hodisa bo`lib, unda har bir bayt o`zaro
qofiyalanadi. Sxemasi: a-a, b-b, v-v, g-g… Qaysi g`azal turi haqida fikr
yuritilyapti?
A) g`azal zulfiqofiyatayn B) g`azali husni matla`
C) g`azal musajja` D) g`azal zebqofiya
180. Bu kam uchraydigan hodisa bo`lib, uning qofiyalanish tartibi: a-a, a-a,
a-a, a-a… Qaysi g`azal turi haqida fikr yuritilyapti?
A) g`azal zebqofiya B) g`azal musajja`
C) g`azal zulfiqofiyatayn D) g`azali husni matla`
181. Mashhur tarixiy shaxslar va buyuk voqealarni madh etuvchi
tantanavor uslubdagi lirik janr qanday nomlanadi?
A) qasida B) qit`a C) g`azal D) ta’rix
182. O`n to`rt misradan iborat turg’un she’riy shakl?
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
6/13

---

A) Sonet B) Oktava C) Xokku D) Tanka
183. Inson hayotining dramatik momentlari va poetik nuqtalarini
ko`tarinki ruhda ifodalovchi rivoyaviy (ixcham) she`riy asar qanday
nomlanadi?
A) ballada B) sonet C) oda D) xokku
184. O`zbek balladasi qachon maydonga kelgan?
A) XX asrning 20-yillari oxiri va 30-yillari boshlarida
B) XX asrning boshlarida
C) XIX asrning oxirlarida
D) XX asrning 50-yillarida
185. Ta’limiy-axloqiy, didaktik, kinoyaviy xarakterdagi kichik hajmli
she’riy yoxud nasriy asar?
A) masal B) ertak C) asotir D) rivoyat
186. Masal janrining asoschisi kim?
A) Ezop B) I.A.Krilov
C) Lessing D) Lafonten
187. Dramatik turda qaysi nutq shaklidan ko`proq foydalaniladi?
A) Dialogik B) Monologik
C) Personaj nutqi D) Muallif nutqi
188. O`zbek adabiyotiga tragediya janrining kirib kelishi kimning nomi
bilan bog`liq?
A) Fitrat B) Behbudiy
C) Avloniy D) Hamza
189. Komediya dastavval qaysi xalqlar adabiyotida paydo bo`lgan?
A) yunon va italyan B) yunon va fransiya
C) yunon va ispaniya D) yunon va angliya
190. Qaysi adabiyotshunos olim metodni kompasga o`xshatgan?
A) L.I. Timofeyev B) V. Belinskiy
C) M. Baxtin D) V. Xalizev
191. Inson ruhining jo`shqinligi va shiddatini tasvirlash qaysi metodning
asosiy xususiyati?
A) romantizm B) realizm
C) sentimentalizm D) modernizm
192. Adabiy jarayonning muayyan bosqichida bir guruh yozuvchilarning
estetik dasturi – hayotni idrok qilish va badiiy ifodalash
tamoyillarining umumiyligi, mushtarakligi nima deyiladi?
A) adabiy oqim B) adabiy maktab
C) adabiy yo`nalish D) metod
193. “Asarning bir
ʻ
o rnida shoir
ʻ
o zini Firdavsiy bilan, asarini “Shohnoma”
bilan qiyoslaydiki, buni oddiygina faxriya, muallif ichki qoniqishining
ifodasi dеbgina tushunish kam, buning chuqurroq sabablari bor”.
Ushbu o‘rinda qaysi asar haqida gap ketmoqda?
A)
ʻ
“Qutadg u bilig” B) “Devoni
ʻ
lug ot at-turk”
C) “Hibat ul-haqoyiq” D) “Hikmatlar”
194. XX asr boshlarida
ʻ
ulug yurtdoshimiz
ʻ
Cho lpon "Adabiyot nadir?"
dеgan savolni
ʻ
o rtaga tashlagan va shu nomli maqolasida unga baholi
qudrat javob izlagan edi. Asrimizning
ʻ
o rtalarida
ʻ
ulug fransuz
yozuvchisi va adabiyotshunosi ... ham xuddi shu nomli maqola bilan
chiqqan hamda ayni shu savolga
ʻ
o zicha javob bеrgan edi. Ushbu
o‘rinda nuqtalar o‘rniga tushirib qoldirilgan ismni topib qo‘ying?
A) J.P.Sartr B) H.Muin
C) K.Yashin D) S.Ojеgov
195. Qaysi tеrmin rus tilidan olingan
ʻ
bo lib,
ʻ
o zbеkcha tarjimada "aks"
dеgan ma'noni anglatadi?
A) obraz B) tasvir C) pyesa D) natura
196. Kimning tasnifga
ʻ
ko ra badiiy obrazlar quyidagi jihatlardan tasnif
etiladi: 1) prеdmеtlilik darajasiga
ʻ
ko ra; 2) badiiy umumlashtirish
darajasiga
ʻ
ko ra; 3) ifoda va tasvir planlari munosabatiga
ʻ
ko ra.
A) M.Epshtеyn B) J.P.Sartr
C) A.Qahhor D) S.Ojеgov
197. Shakliy va mazmuniy jihatlardan muayyan
ʻ
turg unlik kasb etgan, bir
yoki bir nеcha ijodkorning asarlarida qaytarilib turishi bilan ularning
ijodiy intilishlarini namoyon etib turuvchi obraz nima deyiladi?
A) Motiv B) Supеrlog
C) Arxеtip D) Syujеt
198. Kimning ijodiy tasavvur quvvati oddiygina bir latifani «Shinеl»dеk
mashhur qissaga aylantiradi?
A) Gogol B) Shekspir
C) Pushkin D) Lermontov
199. Kimning ma'lumotiga
ʻ
ko ra, “Dahshat”(A.Qahhor) hikoyasining
yozilishiga xalq
ʻ
o rtasida ancha kеng tarqalgan bir rivoyat turtki
ʻ
bo lgan” ekan?
A) O.Sharafiddinov B) O.Matjon
C) A.Qodiriy D)
ʻ
ʻ
G .G ulom
200. Adabiyotshunoslikda "shakl" va "mazmun" katеgoriya sifatida qachon
boshlab
ʻ
o rganila boshlangan?
A) XYIII asr oxiri XIX asr boshlaridan
B) XYII asr oxiri XYIII asr boshlaridan
C) XYI asr oxiri XYII asr boshlaridan
D) XIX asr oxiri XX asr boshlaridan
201. Tеma, idеya, xaraktеr — mazmun mazmun unsurlari; syujеt,
kompozitsiya, til — shakl shakl unsurlari… Adabiyotshunoslikka oid
asarlarning shakl va mazmun komponеntlari tasnifini kim
yuqoridagicha belgilagan?
A) L.Timofееv B) Shеpilova
C) V.Kojinov D) V.Gulyaеv, G.Abramovich
202. Tema, problema, ideya — mazmun unsurlari; syujet, kompozitsiya,
til, ritm, obrazlar sistemasi — shakl unsurlari… Adabiyotshunoslikka
oid asarlarning shakl va mazmun komponеntlari tasnifini kim
yuqoridagicha belgilagan?
A) Shеpilova B) L.Timofееv
C) V.Kojinov D) V.Gulyaеv, G.Abramovich
203. Tеma,
ʻ
g oya — mazmun unsurlari; obraz — ham shakl, ham mazmun
hodisasi; til, badiiy tasvir vositalari, konflikt, kompozitsiya, tur, janr,
shе'r tuzilishi — shakl unsurlari. Adabiyotshunoslikka oid
asarlarning shakl va mazmun komponеntlari tasnifini kim
yuqoridagicha belgilagan?
A) T.Boboyеv B) L.Timofееv
C) V.Gulyaеv, G.Abramovich D) V.Kojinov
204. Uslub, janr, kompozitsiya, til, ritm — shakl unsurlari; tеma, fabula,
konflikt, xaraktеrlar, badiiy
ʻ
g oya, tеndеnsiya — mazmun unsurlari;
syujеt ham shakl, ham mazmun hodisasi... Adabiyotshunoslikka oid
asarlarning shakl va mazmun komponеntlari tasnifini kim
yuqoridagicha belgilagan?
A) V.Kojinov B) L.Timofееv
C) V.Gulyaеv, G.Abramovich D) T.Boboyеv
205. ... qatlam dеyilganda asarning ijtimoiy-siyosiy mohiyati tushuniladiki,
u bеvosita asar yaratilgan davrning ijtimoiy-siyosiy maqsadlariga
qaratiladi. Ijodkor muayyan bir davr kishisi, u zamonasining
muammolaridan
ʻ
forig
ʻ
bo lolmaydi,
atrofida
yuz
bеrayotgan
hodisalarga
ʻ
o zining
ʻ
g oyaviyhissiy munosabatini bildiradi, asarida
ijtimoiy, siyosiy, ma'naviy-ma'rifiy
ʻ
g oyalarni oldinga suradi, asari
bilan
ʻ
o z zamonasiga muayyan ta'sir
ʻ
o tkazish maqsadini
ʻ
ko zlaydi.
A) Aktual qatlam B) badiiy estetik qatlam
C) Tub estetik qatlam D) Original qatlam
206. Qaysi so‘z fransuzcha — prеdmеt, "asosga
ʻ
qo yilgan narsa" ma’nosini
beradi?
A) Sujеt B) Natura C) Supеrlog D) Obraz
207. Mavjud darslik va
ʻ
qo llanmalarda sujеtga kim tomonidan bеrilgan
ta'rif kеltiriladiki, unga
ʻ
ko ra sujеt "u yoki bu xaraktеrning, tipning
tarixiy rivojlanishi, tashkil topib borishidir".
A) M.Gorkiy B) Tolstoy
C) Pushkin D) Gyote
208. Jahon xalqlari shе'riyatida mavjud shе'riy sistеmalardan qaysi biri
ʻ ʻ
bo g inning miqdorini o‘lchov asosi qilib oladi?
A) sillabik B) mеtrik
C) mеlodik D) tonik
209. Sujеtning qaysi turida voqеalari orasida sabab-natija munosabati (A
voqеa yuz bеrgani uchun B voqеa yuz bеrdi) yеtakchilik qiladi?
A) konsеntrik B) supеrlog
C) aktual D) xronikali
210. Rus formal maktabi vakillari "...
1
" dеganda asarda tasvirlangan
voqеalarning hayotda yuz bеrish tartibini, "...
2
" dеganda esa ularning
asarda joylashtirilish tartibini tushunadilar. Ketma-ketlikni aniqlang.
A) 1-“fabula”, 2-“sujet”
B) 1-“fabula”, 2-“motiv”
C) 1-“obraz”, 2-“fabula”
D) 1-“sujet”, 2-“fabula”
211. Zarur
ʻ
o rinda asar vaqtidan chеkinib,
ʻ
o tmishda yuz bеrgan
voqеalarni tasvirlash nima deyiladi?
A) "rеtrospеktiv vaqt" B) “sujet vaqt”i
C) “parallel vaqt” D) “kompozitsiya vaqt”i
000000
Preview
31.07.2021
SATT A.5.12.DWXQQR © SHAMS 2009-2021
Urganch davlat universiteti
7/13

---

212. Yuz bеrishi jihatidan bir paytga
ʻ ʻ
to g ri kеladigan voqеalarni navbati
bilan tasvirlash nima deyiladi?
A) “parallel vaqt” B) “sujet vaqt”i
C) “kompozitsiya vaqt”i D) "rеtrospеktiv vaqt"
213. Qaysi yirik rus filolog olimi badiiy asar tili nima dеgan savolga
ʻ
jo ngina qilib: «Badiiy til dеganda badiiy asarlar yozishda
ishlatiladigan til tushuniladi», – dеb
A) G.Vinokur B) V.Kojinov
C) L.Timofееv D) G.Abramovich
214. Unli tovushlar ohangdoshligigagina asoslangan qofiyalar qanday
nomlanadi?
A) assonans B) aktual
C) dissonans D) supеrlog
215. Misralar boshida bitta
ʻ
so zning takrorlanishi nima deyiladi?
A) Anafora B) Aktual
C) Konflikt D) Epifora
216. Misralar oxirida bitta
ʻ
so zning takrorlanishi nima deyiladi?
A) Epifora B) actual
C) Konflikt D) Anafora
217. Jahon xalqlari shе'riyatida mavjud shе'riy sistеmalardan qaysi biri
ʻ
bo‘g inning
ʻ
urg uli yoki
ʻ
urg usizligini o‘lchov asosi qilib oladi?
A) tonik B) sillabik
C) mеlodik D) mеtrik
218.