А. А. Tulyaganov, S. S. Parsiyev, V. A. Tulyaganova, U. M. Abdullayev Elektr zanjirlar nazariyasi

AVTOGENERATORLAR.

CHIQISHIDAGI SIGNAL QAYTADAN KIRISHIGA UZATILADIGAN ZANJIR TESKARI BOG„LANISHLI (TB) ZANJIR DEB ATALADI.

Rasm 20.1.

Zanjirga teskari bog„lanishni kiritish zanjirning ishchi xarakteristikalarini o„zgartiradi.

Masalan chiqishidagi signalning bir qismi TB orqali kirishga uzatilsa hamda, u kirishdagi signaldan ayirib tashlansa bunday TB manfiy teskari bog„lanish deb ataladi (manfiy TB).

Agar chiqishdagi signalning bir qismi kirishga uzatilsa hamda u kirishdagi signalga qo„shilsa bunday teskari bog„lanish musbat teskari bog„lanish (Musbat TB) yoki regenerativ teskari bog„lanish deyiladi.

Manfiy teskari bog„lanish kuchaytirish koeffitsientini kamaytiradi va tekislaydi, uning o„tkazish oralig„ini kengaytiradi, shovqin va bo„zilishlarni kamaytiradi. Kuchaytirgichlarda ko„proq manfiy TB qo„llanadi.

Musbat teskari bog„lanish kuchaytirish koeffitsientini orttiradi, o„tkazish oralig„ini kichraytiradi va kuchaytirish barqarorligini kamaytiradi. Musbat TB ko„pincha generatorlarda qo„llanadi.

Aktiv nochiziqli elementlardan tashkil topgan elektr zanjirlarda elektr tebranishlar davriy ta'sirsiz o„z ichidan hosil bo„lishi mumkin.

O„zgarmas manbalar energiyasining tebranishlar energiyasiga almashish jarayoni zanjirdagi avtotebranishlar deb ataladi.

Avtotebranishlar hosil bo„ladigan zanjir teskari bog„lanishli zanjirlar hisoblanadi.

Operator uzatish funksiyalarini K(R) va β (R) bo„lgan ikkita tizim quyidagicha bog„langan bo„lsin.

125

Asosiy tizim

.

Rasm 20.2.