A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

1.3-rasm. Vazifasi bо‘yicha kompyuterlarni guruhlarga ajratish
Universal kompyuterlar muhandislik, texnik, iqtisodiy, matematik, axborot va shu kabi turli-tuman masalalarni yechish uchun mо‘ljallangan.

Universal kompyuterlarning xususiyatlari quyidagilardan iborat:

• 
  yuqori unumdorlilik;
  
• 
  ishlov beriladigan axborotlar turlarining kо‘pligi: ikkilik, о‘nlik, belgilik – ular katta oraliqda о‘zgaradi va yuqori aniqlikda ifodalanadi;
  
• 
  bajariladigan amallarining rо‘yxati keng: arifmetik, mantiqiy va maxsus;
  
• 
  tezkor xotira sig‘imi katta;
  
• 
  axborotni kiritish-chiqarish tizimi rivojlangan bo‘lib, turli xil tashqi qurilmalarni ulashni taʻminlaydi.
  

Muammoga yо‘naltirilgan kompyuterlar ancha tor doiradagi masalalarni yechish uchun, odatda texnologik obyektlarni va jarayonlarni boshqarishga, nisbatan katta bо‘lmagan axborotlarni yig‘ish, qayd qilish va ishlov berishga, nisbatan murakkab bо‘lmagan algoritmlarga ishlov berishga mо‘ljallangan. Ularning universal kompyuterlarga nisbatan apparat va dasturiy resurslari chegaralangan.

Maxsuslashtirilgan kompyuterlar ma’lum darajadagi, tor doiradagi masalalarni yechish uchun yoki qat’iy guruhdagi funksiyalarni joriy etishga mо‘ljallangan. Kompyuterni bunday tor yо‘naltirilishi ularning tarkibini aniq maxsuslashtirishga imkon beradi, yuqori ishlash unumdorligi va ishonchliligini saqlagan holda ularning murakkabligi va narxini jiddiy pasaytirish mumkin. Maxsuslashtirilgan kompyuterlarga maxsus vazifalar uchun dasturlanuvchi mikroprotsessorlar, alohida murakkab bо‘lmagan texnik qurilmalar va jarayonlarni boshqarishning mantiqiy vazifasini bajaruvchi adapter va kontrollerlar, hisoblash tizimlarining qismlarini moslovchi va ulovchi qurilmalarni kiritish mumkin.

О‘lchami va hisoblash quvvati bо‘yicha kompyuterlarni (1.4-rasm) quyidagi guruhlarga bо‘lish mumkin:

• 
  juda katta (super kompyuterlar);
  
• 
  katta;
  
• 
  kichik;
  
• 
  juda kichik (mikrokompyuterlar).