A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

Belgilar bо‘yicha kommutatsiyalash yо‘llari. 10.12-rasmda bir necha IP tarmoqlari bilan muloqotda bо‘luvchi MPLS tarmog‘i keltirilgan.


10.12-rasm. MPLS tarmog‘i.

MPLS texnologiyasida chegaraviy LSR qurilmalari maxsus nomga ega - belgilar bо‘yicha chegaraviy kommutatsiyalovchi marshrutizatorlar (Label switch Edge Routers, LER).

LER qurilmasi bajaradigan vazifasi bо‘yicha ancha murakkab bо‘lib, boshqa tarmoqlardan trafikni standart IP-paket kо‘rinishida qabul qilib olgach, sо‘ng ularga belgini qо‘shadi va bir necha oraliq LSR qurilmalar orqali mos yо‘l bо‘ylab LER chiqish qurilmasiga yо‘naltiradi. Bunda paket borishi kerak bо‘lgan IP-manzil asosida harakatlanmay belgi asosida harakatlanadi.
Ekvivalent harakatlanish sinifi haqidagi (Forwarding Equivalence Class, FEC) axborot deb ataluvchi asosida tarmoqda mavjud LSR yо‘llardan bittasida LER IP-manzilni aks ettirishni amalga oshiradi.
FEC qaysidir IP tarmoq ostisiga yoki IP-tarmoq ostilar tо‘plamiga mos kelishi mumkun. FEC belgilari sifatida va IP-manzildan farqlanuvchi axborot sifatida masalan, paket kelgan interfey nomerini yoki agarda paket Ethernet kadrlarida inkapsulyatsiyalangan bо‘lsa VLAN nomerini ishlatishi mumkin.
Virtual kanallar texnikasini ishlatadigan xuddi boshqa texnologiyalaridek, xar bir LER va LSR qurilma doirasida belgi maxalliy ahamiyatga ega, yani kirish interfeysidan chiqishga paketni uzatishda belgi qiymatini о‘zgartirish bajariladi.
MPLS da LSR yо‘llari topologiyaga mos ravishda xomaki (predvaritelno) о‘rnatiladi. Yо‘l о‘rnatishga bir necha yondoshish mavjud, uni tanlash kо‘rsatgichi va topish usuli bilan ular farqlanadi.
LSR bu bir yо‘nalishli virtual kanaldir, shuning uchun ikki LER qurilmalari о‘rtasida trafikni uzatish uchun kamida ikkita belgi bо‘yicha kommutatsiya yо‘lini о‘rnatish kerak – har bir yо‘nalishga bittadan. 10.12-rasmda ikki juft belgi bо‘yicha kommutatsiyalash yо‘li kо‘rsatilgan, LER2 va LER3, shuningdek LER1 va LER4 qurilmalarini ulovchi. Ayonki, barcha tarmoqlarni aloqasini ta’minlash uchun bu yetarli emas. Odatda LER qurilmalari belgi bо‘yicha kommutatsiyalash yо‘li yordamida tо‘liq bog‘langan tarkibni tashkil qilishi kerak, uning aniq MPLS tarmoqlarda о‘rni bor. Bu tarkib rasmda uning grafik kо‘rinishda ta’svirlash juda katta bо‘lganligi uchun kо‘rsatilmadi.
LER chiqish qurilmasi belgini olib tashlab keyingi tarmoqqa paketni endi tarmoq uchun standart bо‘lgan IP shaklda uzatadi. Shunday qilib, MPLS texnologiyasi qolgan boshqa IP tarmoqlar uchun shaffof bо‘lib qoladi.