A. A. Qaxxarov, yu. Sh. Avazov, U. A. Ruziyev kompyuter tizimlari va tarmoqlari

Ma’lumotlar linki qatlami. Ma’lumotlar linki qatlami CAN protokol spetsifikatsiyasi orqali spetsifikatsiyalangan. Ma’lumot linki qatlami formati (ramka formati) ushbu spetsifikatsiya orqali o‘rnatilgan. Shunga qaramay, CAN habar paketidagi aniqlovchini kodlash va ma’lumotlar sohalarida qo‘llangan metod navbatdagi bo‘limda ifodalanganidek topshiriq qatlami tuzuvchi (developer) lariga qoldirilgan. Aloqa almashinish metodi bir stansiya liniyaga ma’lumotlarni ma’lum davr asosida muntazam yuklaydi va keyinchalik bu ma’lumot tarmoqdagi boshqa stansiya tomonidan o‘qiladigan holatida producer/consumer (yartuvchi/iste’molchi) metodiga asoslanadi.
Topshiriq qatlami. CAN spetsifikatsiyasi CAN habar yo‘llash bo‘limi sohalari ma’lumotni qanday qilib bir turdan ikkinchi turga o‘tkazishini keltirib o‘tmagan. Bu vazifa mahsus topshiriq dasturlarini tuzuvchilar yelkasiga yuklangan. DeviceNet ning yagona(unique) metodi rivojlanishi ikki turdagi habarlarni yuzaga kelishini ta’minlagan.
Maxsus aniqlovchi kodlar(bit portsiyalari)ini qo‘llash orqali asosiy qurilma ko‘makchi qurilmalardan farqlantirilgan. Ushbu soha bo‘limlari, qo‘shimchasiga, ko‘makchi qurilmalarni asosiy qurilma habariga qanday javob qaytarishni ham aytib o‘tgan. Bu texnika sistema bajaruvchilariga tugunlar muhimlilik darajasini aniqlash va qurilma adresini aniqlashda egiluvchanlikni ta’minlaydi.
Sistema faoliyati. DeviceNetni yuqoriroq bosqich qurilmalari bilan bog‘lash uchun birqancha qurilmalar mavjuddir. Misol uchun, DeviceNet skanerlari funksiyasi uchun Allen-Bradley PLC ulanish kartalarini yaratgan. Bu qurilmalar asosiy/ko‘makchi konfiguratsiyasini ko‘makchi qurilmalar bilan strobe yoki poll metodlari orqali bog‘lanishini qo‘llab quvvatlaydi. Ikki alohida DeviceNet kanallari (yoki tarmoqlari) qo‘llab quvvatlanishi mumkin. Bu modullar yana tarmoqda chegaralangan diagnostikalarni ham ko‘rsatib beradi, va kommunikatsiya linki ushbu ma’lumotni yuqoriroq bosqich kontrollerlariga hisobot berishini ta’minlaydi. PC ni boshqa bir tugun sifatida tarmoqga ulanishiga ruhsat beruvchi interfeys ham mavjud.
DeviceNet egiluvchan I/O adapterlari orqali 128 DeviceNetga tegishli bo‘lmagan qurilmalar boshqa DeviceNet I/O lari va PLC kontrollerlariga bog‘lanishi mumkin. Boshqa tur, to‘g‘ridan to‘g‘ri tarmoqga minimum konfiguratsiya qiyinchiliklari bilan ulanadigan DeviceNet raqobatbardosh mahsulotlari ham bozorga chiqarilmoqda.