A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

3.4.4. Inkasso topshiriqnomalar
bilan hisob-kitoblar
Bizga ma’lumki, xo‘jalik yurituvchi subyektlaming bankdagi 
hisobvaraqlaridan mablagiami faqatgina ulaming topshirigl (toiov 
topshiriqnomasi, akkreditiv, hisob-kitob va pul cheki) va roziligi (toiov 
talabnomasi, kredit bo‘yicha muddatli majburiyatlar, shartnomalarda 
kelishilgan boisa, memorial order) bilangina olkazish qonunchilik 
hujjatlarida belgilab qo‘yilgan.
Bozor munosabatlarida xo‘jalik subyektlari o'rtasidagi iqtisodiy 
munosabatlarning ko‘pqirraligi va kutilmaganda vujudga kelgan 
ziddiyatlami hal qilishda qoilaniladigan shunday to io v hujjatlari ham 
mavjudki, ushbu toiov hujjati tegishli muassasalar tomonidan bankka 
taqdim etilganda mijozning hech qanday roziligini olmasdan turib, bank 
bolim i uning hisobvaragldan mablag‘ni hujjatda ko‘rsatilgan manzilga 
o‘tkazib berishi lozim. Ushbu to io v hujjati inkasso topshiriqnomasidir.
Inkasso topshiriqnomasi 
-
bankka mijoz (tolovchi)ning 
hisobvaragldan so‘zsiz tartibda mablagiami hisobdan chiqarish 
to‘g‘risidagi talabini anglatadi.
69

---

Inkasso topshiriqnomalari bankka quyidagi tashkilotlar tomonidan 
taqdim qilinishi mumkin:
- o‘z vaqtida toianmagan soliqlar va Davlat budjetiga 
o‘tkaziladigan soliqdan tashqari tolovlar (penya, jarimalar)ni undirib 
olishda soliq idoralari;
- budjetdan tashqari fondlar - o‘z vaqtida toianmagan tolovlami 
undirib olishda, agarda bu qonuniy hujjatlarda ko‘zda tutilgan boisa;
- bojxona organlari - o‘z vaqtida toianmagan bojxona 
tolovlarini undirishda;
- sud organlari ularga berilgan ijro hujjatlari bo‘yicha;
- moliyalashtirishga 
ortiqcha 
olkazilgan 
mablagiami 
qaytarishda, yuqori moliya organlari quyi budjet tashkilotlarga, davlat 
kafolati ostida berilgan muddati o‘tgan kreditlarni qaytarishda va boshqa 
holatlarda 0 ‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligidan inkasso 
topshiriqnomalari qabul qilinadi;
- qonuniy hujjatlarga asosan boshqa organlar.
Tolovchining hisobvaraglda mablag1 bolmaganda inkasso
topshiriqnomasi 2 - kartotekada toiovini kutayotgan hujjatlar qatoriga 
joylashtiriladi va qonunchilikda o‘matilgan tartibda tolanadi.