A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

9.3.5. Xalqaro kredit
Xalqaro kredit
- bu mamlakatlar, banklar, yuridik shaxslar 
tomonidan 
boshqa 
mamlakatlarga, 
banklarga, 
kompaniya 
va 
tashkilotlarga beriladigan kreditdir. Bu - xalqaro iqtisodiy aloqalar 
doirasida pul kapitalining valuta va tovar moddiy qimmatliklari 
ko‘rinishida qaytarish, muddatlilik va toiovlilik asosida beriladigan 
harakatidir. Xalqaro kreditning subyektlari sifatida ikkita mamlakat, turli 
davlatlaming yuridik yoki jismoniy shaxslari maydonga chiqadi.
Xalqaro kreditning subyektlari mulkiy shakliga qarab davlat, 
aralash mulk va shaxsiy mulklarga guruhlanadi. Xalqaro kreditlar 
kreditor mamlakatning milliy valutasida yoki uchinchi mamlakatning 
valutasi (AQSH dollari, yevro) da berilishi mumkin.
173

---

Xalqaro kredit, obyekti jihatidan pul ko‘rinishida yoki natura 
shaklida berilishi mumkin. Bozor iqtisodiyotining rivojlanishi natijasida 
kreditor mamlakatlaming ko‘pchiligi asosan xalqaro kreditni natura 
ko'rinishida berishdan manfaatdor boiib, bu orqali ular o‘z 
mamlakatlarining 
ishlab 
chiqaruvchilarini 
iqtisodiy 
jihatdan 
rivojlanishiga imkoniyat yaratadi.
Bobga oid savollar
1. Kreditning iqtisodiy kategoriya ekanligi nimada ko‘rinadi?
2. Kredit so'zining iqtisodiy mohiyati.
3. Kredit munosabatlarida asosiy omil mmada namoyon boiadi?
4. Kredit munosabatlarida o‘zaro ishonchdan tashqari у ana qanday 
omil amal qiladi?
5. Kreditning zarurligini belgilovchi asosiy omillar.
6. Kreditning 
iqtisodiy 
mohiyatiga 
iqtisodchi 
olimlaming 
yondashuvlari.
7. Kreditning iqtisodiy mohiyati.
8. Kreditning 
funksiyalari 
va 
ularga 
nisbatan 
iqtisodchi 
olimlaming fikrlari qanday?
9. Kreditning tamoyillari.
10. 
Kreditning iqtisodiyotda tutgan o’mi.
11. 
Iqtisodiy adabiyotlarda kreditning shakllari va turlari 
xususidagi fikrlar nima uchun bir - biriga o‘xshamaydi?
12. Kredit qanday mezonlarga asosan tasniflanadi?
13. Kreditning qanday shakllari mavjud, ular bir - biridan qanday 
farq qiladi?
14. Kreditning qanday turlari mavjud, bu haqda iqtisodchi 
olimlaming fikrlari bir - biriga mos keladimi?
15. Bank kreditining asosiy xususiyatlari 
va kredit turlari 
o‘rtasida tutgan o‘mi.
16. Tijorat krediti, uning bank kreditidan farqli jihatlari va 
afzalliklari.
17. Iste’mol krediti va uning asosiy maqsadi.
18. Ipoteka krediti va uning o‘ziga xos jihatlari.
19. Veksellar va ulaming qoilanilish tartibi.
20. 
Davlat kreditining mohiyati va o‘ziga xos xususiyatlari.
21. Xalqaro kredit va uning qoilanilish doirasi.