A. A. Omonov, Т. М. Qoraliyev kredit va banklar

9.3.4. Tijorat krediti
Tijorat krediti
- kreditning boshqa turlariga nisbatan tarixan juda 
qadimda paydo boigan. Uning vujudga kelishi bevosita tovarlami ishlab
Лаврушин О И. Банковские дело. -М.: “Ф и С.” 2005. -С. 486.
S1 
Напитой А.С. Финансы и кредит -М.: “Биржа и банки”, 2006. -С. 571.
58 М^минова Э А. “Тижорат банкларада ипотека кредита рискларини самарали бошхаршп масалалари” и ф.я. 
даражасинв олиш б^Йича тайёрланган диссертация иши. -Т.: 2010.
172

---

chiqarish va ulaming realizatsiyasi bilan chambarchas bog‘liqdir. Tijorat 
kreditining obyekti bo iib - savdo kapitali hisoblanadi.
Tijorat krediti sotuvchi tomonidan sotib olingan tovarlaming 
toiovini m aium muddatga kechiktirish orqali amalga oshiriladi. 
Xalqaro bank amaliyotida ushbu kreditni 
vekselli kredit
sifatida 
ta’kidlaydi. Veksel tijorat kreditining «quroli» hisoblanib, asosan barcha 
tijorat kreditlari veksel yordamida amalga oshiriladi. Bunda sotib 
oluvchi korxona sotuvchidan olgan tovarlar yoki ko‘rsatgan xizmatlan 
uchun unga vekselni taqdim etadi. Veksellar odatda m aium
muddatJarga (3 oy, 6 oy va 12 oy) sotib oluvchi tomonidan chiqarilgan 
boiib, sotuvchi vekselda ko'rsatilgan muddat yetib kelganda uni bankka 
topshirish asosida asosiy summani va unga hisoblangan qo‘shimcha foiz 
toiovini olish huquqiga ega boiadi.
Ayrim iqtisodiy adabiyotlarda tijorat kreditini xo‘jalik krediti 
sifatida ham yuritishadi. Buning sababi shundaki, tijorat kredit bilan 
bogiiq iqtisodiy jarayonlar xo‘jalik yurituvchi subyektlar o'rtasida 
amalga oshirilib, ushbu kredit turi kreditor - korxona tomonidan tovar 
yoki pul ko‘rinishida berilishi mumkin. Tijorat kreditida kreditning 
obyekti tovarlar hisoblanib, tovarlarga toiovlam i kechiktirish y o ii bilan 
veksel asosida beriladi. Pul ko‘rinishidagisida kreditning obyekti qiymat 
hisoblanadi, 
bu 
kredit 
korxonaning 
ixtiyoridagi 
vaqtinchalik 
foydalanilmaydigan pul mablagiari hisobidan beriladi. Tijorat krediti 
tovar yoki pul ko‘rinishida berilishidan qat’iy nazar, bank kreditiga 
nisbatan juda qisqa muddatlarga beriladi.