A. A. Mustafaqulov, S. O. Eshbekova

18- MAVZU. KVANT MEXANIKASI VA ATOM FIZIKASI

Kvant fizikasi asoslari
1900-yilda nemis fizigi M.Plank atomlar elektromagnit energiyani alohida porsiyalar-kvantlar shaklida nurlantirishi haqidagi gipotezani ilgari surdi.

E= h  ^hc



-kvant energiyasi h=6.63 10^34 J  s -Plank doimiysi

  chastota ; c=310^{8 m}  yorug'liktezligi

s

Yorug’lik ta’sirida moddadan elektron urib chiqarilishiga fotoeffekt deyiladi. Bu hodisani birinshi bor 1887-yil G.Gers tomonidan ochilgan. So’ngra A.G.Stoletov tomonidan o’rganilgan. Fotoeffekt nazariyasi 1905- yil Eynshteyn yorug’lik faqat nurlanish jarayonida porsiyalab emas, balki tarqalishda va yutilishda ham kvantlar holida bo’ladi degan hulosaga keldi. Shunga ko’ra

^h 

m ²




A2

-fotoeffekt uchun Eynshteyn formulasi.

A=eU –elektronning metalldan chiqish ishi;

^m 2 -metalldan chiqqan elektronning kinetik energiyasi

2

h  A -fotoeffekt kuzatilishi sharti;

U-to’suvchi potensial

  ^A -fotoeffekt qizil chegarasi

q _h