A. A. Mustafaqulov, S. O. Eshbekova, N. M. Jo’rayeva, J. K. Ibragimov

40.
 
Yassi elektromagnit to‘lqin 
ε
=3 va 
µ
=1 bo‘lgan bir jinsli va 
izotrop muxitda tarqalmoqda. To‘lqinning elektron maydoni 
kuchlanganligi amplitudasi E
m
=10 V/m. To‘lqinning magnit maydoni 
kuchlanganligi amplitudasi A
m
va to‘lqinning faza tezligi topilsin. 
41.
 
Yassi akustik to‘lqinning siljish va tezligini suvdagi amplitudaviy 
qiymatlari mos ravishda 
ξ
o
=5 10
-4
m va
υ
o
=1.38 ms ga teng. Siljish va 
tezlikni to‘lqin tenglamalari tuzilsin. Tebranish boshlangandan so‘ng T/4 
vaqt o‘tgach, tebranishlar manbaidan x=
λ
/6 masofada joylashgan 
nuqtaning siljishi va tezligi topilsin. 
42.
 
Agar to‘lqinlar tarqalayotgan muxitda koordinatalar boshi 
shunday tanlab olinsaki, u muxit nuqtalarini siljish do‘ngligi bilan ustma-
ust tushsin, x o‘qi esa to‘lqin tarqalish yo‘nalishi bilan mos tushsin, u 
holda x masofada muxit nuqtalarini siljishi 
ξ
=2
⋅
10
-3
cos
3
х
π
sin110 
π
t m 
tenglama bilan ifodalanadi. Yuguruvchi to‘lqinlar tenglamasi tuzilsin. 

---

207 
Zarrachalar tezliklari ekstremal qiymatga ega bo‘lgan nuqtalar 
koordinatalari aniqlansin. 
43.
 
ξ
=0..1cos(6280t-18.5x) tenglamaga ega bo‘lgan tovush to‘lqin 
uchun: 1) muxit zarrachalari tezligi amplitudasi 
υ
m
; 2) zarrachalar tezligi 
amplitudasi 
υ
m
ni to‘lqini tarqalish tezligiga nisbati aniqlansin. 
44.
 
Miltiq o‘qi 
υ
=20 m/s tezlik bilan harakatlanmoqda. Qo‘zg‘almas 
kuzatuvchi oldidan o‘tayotgan o‘q chiqarayotgan tovushning chastotasi 
necha marta o‘zgaradi? Tovushning havoda tarqalishi tezligi
υ
T
=333
m/s.