A. A. Mustafaqulov, S. O. Eshbekova, N. M. Jo’rayeva, J. K. Ibragimov

42.
 
So‘nuvchi tebranma harakatning davri T=4 s logarifmik 
dekrementi 
δ
=1.6 boshlang‘ich fazasi 
ϕ
о
=0. t=
4
Т
vaqtda nuqtaning siljishi 
4.5 sm ga teng. Tebranishning harakat tenglamasi yozilsin. t=0 
momentdagi siljish topilsin. 
43.
 
So‘nuvchi tebranma harakat tenglamasi 
х
=5
е
-25t
sin
2
π
t,m. 
Tebranma harakat qilayotgan nuqtaning vaqtni t=0,1,2,3 momentlaridagi 
tezligi topilsin. 
44.
 
Massasi m=5 gr. bo‘lgan jism so‘nuvchi tebranma harakat qiladi. 
T=50 s davomida jism o‘zining 60% energiyasini yo‘qotgan. Muxitning 
qarshilik koeffitsiyenti topilsin. 
45.
 
So‘nuvchi tebranma harakat qilayotgan matematik mayatnikning
amplitudasi t
1
va
qt davomida n marta kamaygan mayatnik uzunligi ℓ, a) 
so‘nishning logarifmik dekrementi 
δ
qanday? b) kuzatish boshlangandan 
so‘ng qanday t
2
vaqtdan keyin sistemaning amplitudasi yana n marta 
kamayadi? 
46.
 
Mayatnikning boshlang‘ich tebranish amplitudasi A
o
=3 sm t=10 s 
o‘tgandan so‘ng A=1 sm bo‘ldi. Qancha vaqt o‘tgandan so‘ng, tebranish 
amplitudasi A=0.3 sm bo‘ladi?

---

195 
47.
 
Agar moyning ishqalanish koeffitsiyenti q=0.5 va prujina bikrligi 
k=50 N/m bo‘lsa, prujinaga osilib, moyga tushirilgan m=0.2 kg massali 
jismning tebranish chastotasi topilsin. 
48.
 
t
1
=4 s vaqt davomida so‘nuvchi tebranma harakat qilayotgan 
moddiy nuqtaning amplitudasi A
o
=2 sm dan A
1
=0.7 sm gacha kamaygan. 
Qancha vaqt o‘tgandan so‘ng tebranish amplitudasi A=0.4 sm bo‘ladi? 
Qancha vaqt o‘tgandan so‘ng tebranish energiyasi n=10
4
marta 
kamayadi?