A. A. Mustafaqulov, S. O. Eshbekova, N. M. Jo’rayeva, J. K. Ibragimov

 
FOYDALANISH UCHUN TAVSIYA ETILADIGAN 
ADABIYOTLAR 
1.Sav
е
lev I.V. “Umumiy fizika kursi”. T.2. §§92-98. Toshkent 
“O‘qituvchi” 1975 y.
2.
Детлав
А
.
А
. 
Яворский
Б
.
М
., 
Милковская
Л
.
Б
., 
Курс
физики
.
М
. 
Высшая
школа
, 1977, 
Т
.2. § 1-7, §9-1, 2,34.
3. 
Сивухин
Д
.
В
., 
Обший
курс
физики
,
М
. 
Наука
, 1983 
Т
.2. § 40-
45. 
4. Axmadjonov O. Fizika kursi. 
Э
lektr. T., “O‘qituvchi”, 1981. 
5. M.Ismoilov, M.YUnusov. Elementar fizika kursi. T., “O‘qituvchi”, 
1990 
6. G.S.Landsberg tahriri ostida. Elementar fizika kursi. II tom. M.,
“Prosv”.1971. 
7. 
Гершензон
Э
.
М
.,
Малов
Н
.
Н
., 
Курс
общей
фзики
. 
Электричество
и
магнетизм
.
М
., “
Просв
”,1980.
8. Mirzaxmedov B.M. va boshqalar. Fizika o‘qitish metodikasi 
kursidan o‘quv eksperimenti. T., “O‘qituvchi”, 1989. 
 
 
 
 

---

199 
15- MAVZU. MEXANIK VA ELEKTROMAGNIT 
TO‘LQINLAR 
 
Masalalarni yechish uchun uslubiy ko‘rsatmalar 
"Mexanik to‘lqinlar" bo‘limidan masalalar yechish uchun 
quyidagilarni bilish zarur: 
1) To‘lqin turlari. 
2) Mexanik to‘lqinning xarakterlovchi kattaliklarni va ularni o‘zaro 
bog‘lanishi. 
3) To‘lqinlar interferensiyasi va difraksiyasi. Mexanik to‘lqinlarga xos 
bo‘lgan narsa bu ularning tabiati va u yoki bu muxitda hosil bo‘lish 
mexanizmidir. 
Mexanik to‘lqinlarga ham boshqa tur to‘lqinlariga xos bo‘lgan 
hodisalar: qaytish, sinish, interferensiya va boshqalar hodisalariga ham 
mansubdir. 
Garmonik tebranishlar tezligi u bilan to‘lqinning fazaviy tezligi 
ϑ

tushunchalari orasidagi farqning aniq bilish shart. Garmonik tebranma 
harakat tezligi U=A
ω
cos(
ω
t+
ϕ
о
). Bu nuqta tebranishini t - vaqtdagi oniy 
tezligi. To‘lqinning fazaviy tezligi 
ϑ

esa o‘zgarmas kattalikdir. 
To‘lqinning biror fazasini muxitda tarqalish tezligi fazaviy tezligi deb 
ataladi. 
To‘lqin tarqalishida muxit zarralari ko‘chmaydi, lekin energiya to‘lqin 
yo‘nalishi bo‘yicha uzatiladi. 
"Elektromagnit to‘lqinlar" bo‘limi bo‘yicha masalalar yechish 
elektromagnit maydoni, elektromagnit induksiya qonuni tebranish 
konturidagi protsesslar haqidagi tushunchalarga, Maksvell tenglamalariga 
asoslangan.