A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov

Qoldiq (balans) qiymat 
- nomoddiy aktiv moliyaviy hisobot 
(buxgalteriya balansi)da aks ettiriladigan, boshlang‘ich (tiklash) qiymati 
va jam langan 
amortizatsiya 
summasi 
o ‘rtasidagi 
farq 
sifatida 
aniqlanadigan miqdor;
Faol bozor 
- oldi-sotdi obyektlari bir turda (bir xil) b o ig a n va har 
qanday vaqtda bitimni amalga oshirishni xohlovchi manfaatdor sotuvchi
81 F in a n c ia l a n d m a n a g e ria l acco u n tin g , 12e, C a rl S .W a rre n , J a m e s M .R e ev e , Jo n a th a n E .D u c h a c , 8 5 2 -p a g e
82 F in a n c ia l a n d m a n a g e ria l ac co u n tin g , 
12e,
C a rl S .W a rre n , J a m e s M .R e ev e , Jo n a th a n E .D u c h a c , 8 5 2 -p a g e
83 F in a n c ia l a n d m a n a g e ria l a c c o u n tin g , 12e, C a rl S .W a rre n , J a m e s M .R e e v e , Jo n a th a n E .D u c h a c , 8 5 2 -p ag e
367

---

va xaridorlami topish mumkin bo‘lgan, shuningdek narxlar haqidagi 
m a’lumotlar oshkor (hammabop) bo‘lgan bozor;
Mutlaq huquq -
bu faqatgina huquq egasi tomonidan yoki uning 
roziligi bilan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda uchinchi shaxsga 
berilishi mumkin bo ‘lgan mulkiy huquq.
11.9. Nomoddiy aktivlaming kelib tushishi
Nomoddiy aktivlar quyidagilar natijasida korxona balansiga 
kiritiladi;
a) ishlab chiqish tugaganidan so ‘ng yaratilgan obyektni qabul 
qilish-topshirish;
b) oldi-sotdi shartnomasi bo ‘yicha obyektni sotib olish;
d) 
ustav 
kapitaliga 
muassislar 
(ishtirokchilar)ning 
ulushi 
ko‘rinishida kelib tushishi;
e) tekinga kelib tushish (hadya shartnomasi bo‘yicha);
f) davlat subsidiyalari hisobiga olish;
g) ayirboshlash;
h) ortiqcha (hisobga olinmagan) nomoddiy aktivlar obyektlarini 
aniqlash va boshqa asoslarga ko‘ra.
Nomoddiy aktivlam ing boshlang‘ich qiymati dastlab m o‘ljallangan 
kelgusidagi iqtisodiy foydani oshirishga imkon beradigan, ushbu 
nomoddiy aktivlami takomillashtirish va ulaming imkoniyatlari va 
foydali xizmat muddatini oshirish bilan b o g iiq b o ig a n xarajatlar 
summasiga oshiriladi.
Korxona aktivining foydali xizmat muddati davomida mavjud 
b oiadigan kutilishi mumkin bo‘lgan iqtisodiy sharoitlar haqidagi 
rahbariyatning juda yaqinlashtirilgan bahosini ifodalovchi asoslangan va 
tasdiqlangan taxminidan foydalangan holda kelgusidagi iqtisodiy foyda 
olish ehtimolini baholaydi.
Nomoddiy aktiv xarid qilindi:
Debet 0830-“Nomoddiy aktivlami xarid qilish”
368

---

Kredit 6010-“Mol 
yetkazib beruvchilar va pudratchilarga 
to ‘lanadigan schyotlar”
Nomoddiy aktiv balansga qabul qilindi:
Debet 0410-0490
Kredit 0 83 0-“Nomoddiy aktivlami xarid qilish”
Nomoddiy aktiv tekinga olindi:
Debet 0410-0490
Kredit 8530-“Nomoddiy aktivlami xarid qilish”
T a’sischilar ustav kapitaliga ulush sifatida kiritgan yoki aksiyalar 
haqini to‘lash hisobiga bergan nomoddiy aktiv kirim qilindi:
Debet 0410-0490
Kredit 4610 “Ustav kapitaliga ta’sischilaming ulushlari bo‘yicha 
qarzi”.