A. A. Karimov j. E. Kurbanbayev s. A. Jumanazarov

1030-“Yoqilg‘ilar” 
schyoti bo‘yicha 
Analitik schyot kodi: 1031
Mahsulot nomi: 
Benzin A-80
Bahosi: 
4000 so ‘m
OMchov birligi: 
litr
JVs
Operatsiya
mazmuni
kirim
chiqim
qoldiq
m iqdori summasi miqdori summasi miqdori summasi
O y b o sh ig a qoldiq
-
-
-
-
1500
6000 0 0 0
1 A sosiy ishlab
ch iq arish g a
berildi
-
-
400
1600000
1100
4 400 0 0 0
2 M ol yetkazib 
b eruvchilardan 
qabul qilindi
500
2000000
-
-
1600
6 4 0 0 0 0 0
3 Y ordam chi ishlab
ch iq arish g a
berildi
-
-
800
3200000
800
320 0 0 0 0
4 M a ’m uriyatga berildi
-
-
200
800000
600
2400 0 0 0
O borot
500
2000000
1400
5600000
600
2400 0 0 0
56

---

X o'jalik yurituvchi subyektlar faoliyatida mablag‘laming har bir 
turining harakati alohida o ‘rganilishi lozim, chunki ulami harakatini 
to‘g ‘ri tashkil qilish birinchidan, tegishli mablag‘ga bo‘lgan talabni 
aniqlash bo‘lsa, ikkinchidan ulaming turlari bo‘yicha mulkning but 
saqlanishi ustidan nazorat qilish uchun yetarli ma’lumot olishdir.
Analitik hisob yordamida mol-mulk va ulaming manbalari turlari 
bo‘yicha o ‘rganish uchun asos yaratiladi. Analitik hisob mahsulot turlari 
bo‘yicha alohida-alohida yuritiladi va buning uchun maxsus analitik 
kartochkalardan 
foydalaniladi. 
Analitik 
kartochkaning 
tuzilishini 
yuqoridagi misol shartlaridan foydalanib quyidagicha ko‘rinishdagi 
jadvalni keltiramiz:
Keltirilgan 
misoldan 
ko ‘rinib 
turibdiki, 
tegishli 
analitik 
schyotlaming aylanmai va oxirgi qoldiqlari tegishli sintetik schyot 
m a’lumotlari ga barobardir.
Sintetik va analitik (tahliliy) schyotning boshlang‘ich hamda oxirgi 
qoldiqlari 
o ‘z 
tavsifi 
bo‘yicha 
analitik 
schyotlardagi 
tegishli 
qoldiqlaming umumiy summalariga teng b o iish i kerak.
Bu qoida shundan kelib chiqqanki, analitik schyotlar sintetik 
schyotlar m a’lumotlarini faqat batafsil k o ‘rsatib beradi va unda umumiy 
ko‘rinishda aks ettirilgan mablag‘lam ing tarkibiy qismlarini ko‘rsatadi. 
Bu qoidaga ko‘ra, masalan, sintetik schyotdagi debet qoldiq uning 
rivojiga yuritiladigan analitik schyotlardagi barcha debet qoldiqlaming 
umumiy summasiga teng bo‘lishi kerak.
Sintetik schyotning debeti va krediti bo ‘yicha aylanma summalari 
tahliliy schyotlari bo‘yicha aylanmalaming tegishli summalariga teng 
bo‘lishi kerak.
Bir sintetik schyotning aylanma summasi bilan shu sintetik schyot 
bo‘yicha ochilgan tegishli analitik schyotlar aylanmalari summalarining 
tengligi shu bilan shartlanganki, analitik schyotlarga ham xuddi sintetik 
schyotlardagi kabi o ‘sha muomalalaming o ‘zi va o ‘sha tomoniga 
yoziladi. Bunda bir nechta analitik schyotlarga yozilgan muomalalar 
summalari har doim pirovardida shu muomala bo‘yicha sintetik 
schyotda aks ettirilgan umumiy summani hosil qiladi. Hisobot davri
57

---

yakunlarini chiqarish paytida sintetik va analitik schyotlaming 
ko‘rsatkichlari albatta solishtirib tekshirilishi kerak, chunki y o ‘l 
qo‘yilgan nomuvofiqlikni topish va to ‘g ‘rilash uchun muhimdir.