A. A. Azlarova, M. M. Abduraxmanova bank marketingi va menejmenti

4.3.Bank faoliyatini tashkil etishning matrisali modeli 
 
2 va undan ortiq modelning bir vaqtda qo‘llanishi matrisali model bo‘lib 
hisoblanadi. 
Matrisali model bir necha turlarga bo‘linadi: 
-
Ikki o‘lchamli matrisali model; 
-
Uch o‘lchamli matrisali model; 
-
Ko‘p o‘lchamli matrisali model. 
Ikki o‘lchamli matrisali model – funksional bo‘linish va mijozlar guruhlari 
bo‘yicha bo‘linishining kombinatsiyasi sifatida foydalanib tashkil etiladi. Ikki 
o‘lchamli matrisali modeldan foydalanish u yoki bu operatsiyalarni amalga 
oshiruvchi bo‘limlarni shakllantirish, mahsulot va xizmatlarni ko‘rsatishdan kelib 
chiqadi. Xalqaro bank amaliyotida bank xizmatlarini ko‘rsatish bilan 
shug‘ullanuvchi bo‘limlarni bek ofis va front ofis deb ataladi.
 
 
16-rasm. Chiziqli model turlari 
Matrisali model turlari 
Ikki o‘lchamli matrisali 
model 
Uch o‘lchamli matrisali 
model 
Ko‘p o‘lchamli matrisali 
model 

---

56 
Bank nuqtai-nazaridan buxgalteriya apparatining Bek-ofis va Front-ofisga 
bo‘linishini ahamiyati shundaki, Front-ofis mutaxassislari mijozlarga to‘g‘ridan-
to‘g‘ri xizmat ko‘rsatadi, Bek-ofis mutaxassislari esa, dastlab Front-ofis xodimlari 
tomonidan boshlangan, mijoz bevosita qatnashishi va mazkur bosqichni 
tugatilishini kutishi talab etilmaydigan bosqichda operatsiyalarni qayta ishlab, uni 
nihoyasiga yetkazadi. Natijada, har bir bank operatsiyasi bir-biriga bog‘liq 
bo‘lmagan ikkita bo‘limda amalga oshiriladi va bank xodimlarini o‘zaro nazorat 
qilish tizimini yaratadi. 
Mijoz nuqtai-nazaridan bo‘linishning ahamiyati shundaki, bankning bitta 
bo‘limi yoki binosida, ammo lavozimi turlicha bo‘lgan xodimlardan o‘zining 
barcha masalalarini yechish imkoniyatini yaratish. Mijoz operatsiyalar 
boshlanishidan to uning tugaguniga qadar faqat Front-ofis xodimlari bilan aloqada 
bo‘lib, Bek-ofis mavjudligi mijoz uchun ahamiyatsiz bo‘lib hisoblanadi.
Bank tarkibiy tuzilmasining mas’uliyatini belgilash uchun, ular bajaradigan 
operatsiyalari tavsifidan kelib chiqqan holda, bo‘limlar bo‘yicha vazifalar 
taqsimlashning taxminiy doirasini aniqlash zarur. 
Uch o‘lchamli matrisali model, uchta teng o‘lchamli kriteriyalarning 
birlashiuviga asoslanadi - vazifaviy, xududiy va mijoz guruhlari bo‘yicha bo‘lim 
vazifalariga. Bunda uch o‘lchamli matrisa model tuzilishi quyidagi ko‘rinishga 
ega.