149
s.
3.
Nikolayeva P.T.«Bankovskiy marketing» M: MESI 2007 g.-412 s.
4.
Rashidov O.Yu. va boshqalar. Pul, kredit va banklar. Darslik. -T.: TDIU,
2010. -428 bet.
5.
Toymuxamedov I.R. Bank ishi. O’quv qo’llanma. - T.: O’zbekiston
Yozuvchilar uyushmasi Adabiyot jamgarmasi nashiryoti, 2005.- 185 b.
10-bob. Tijorat bankining mijozlari bozori
10.1.
Tijorat bankining mijozlari bozori
10.2.Tijorat
banklari
tomonidan
ko‘rsatilayotgan
bank xizmatlari
klassifikatsiyasi
10.3.Tijorat banklari tomonidan ko’rsatiladigan an’anaviy va noan’aviy
xizmat turlari
10.4.Plastik kartochkalar va ularni qo’llash zaruriyati
10.5.Internet banking xizmatlari
10.1.
Tijorat bankining mijozlari bozori
Har qanday holatda mijoz nafaqat bank xizmatlaridan foydalanuvchi, balki
unga xaq to‘lovchi shaxsdir.
Bankning mijozlari bilan o‘zaro munosabatlarini tashkil etish tamoyillari:
1. O‘zaromanfaatdorlik tamoyili: bitim ishtirokchilarining real imkoniyatlari
asosida imtiyozlar va yengilliklar berish.
2. To‘lov tamoyili:
bank ham, mijoz ham ushbu tamoyilga to‘liq amal
qilishlari lozim. Chunki, har biri o‘zining xizmatiga haq olishga harakat qiladi.
Masalan, bank kredit berishi yoki maslahat berishi, shuningdek,
depozitga
mijozning pul qo‘yishi, bularning har biri ma’lum haq evaziga amalga oshiriladi.
3. Oqilona faoliyat tamoyili: bank xizmatlaridan foydalangan mijoz ssuda
foizini to‘laganda zarar ko‘rmasdan, balki o‘z kapitali aylanmasini uzuluksizligi va
tezlashishini ta’minlashi kerak.
4. Likvidlilikni ta’minlash tamoyili: o‘zaro munosabatga kirishgan bank
to‘lov vositalari orqali mijozining likvidliligini ta’minlashi shart.
5. O‘zaro majburiyatlarni olish tamoyili: qarama –
qarshi tomonlar
manfaatlarini hisobga olgan holda kelishilgan shartlarni bajarish.
6. Ishonchli munosabatga kirishish tamoyili: kelishilgan shartlarni
bajarishda xar ikkala tomon bir-birdan ko‘ngli to‘q bo‘lishi shart.
7. Mas’uliyatlilik tamoyili: kelishilgan shartlarni bajarish mas’uliyatini olish.
8. Aralashmaslik tamoyili: bank va mijoz bir-birining har kunlik ish
faoliyatiga aralashmasligi kerak.
9. Hamkorlik munosabatlari tamoyili: Mijoz, hududiy joylashuvidan qat’iy
nazar,
hohlagan bankini tanlaydi; shuningdek, har qanday bank o‘zi hohlagan
mijozga xizmat ko‘rsatadi.
10. Differensiiyalanganlik tamoyili: mijozlar talabiga ko‘ra
munosabatlarni
individuallashtirishga, har bir mijozning spesifik xususiyatlaridan kelib chiqishga
harakat qilishlari lozim.
150
Bank mijozlari tasnifi:
1. Huquqiy maqomiga ko‘ra: yuridik va jismoniy shaxslar.
Real mavjudligiga ko‘ra:
a) haqiqatda mavjud (bank bilan ish munosabatlariga kirishgan mijozlar);
v) salohiyatli (kelajakda bank xizmatidan foydalanishi mumkin bo‘lgan
mijozlar).
2. Hajmiga ko‘ra: yirik, o‘rta va kichik mijozlar.
3. Bank xizmatidan foydalanishning davomiyligiga ko‘ra:
a) eski (qadrdron);
v) yangi mijozlar.
Banklarning mijozlarga xizmat ko‘satish xususiyatiga ko‘ra: Odatdagi
xizmat ko‘rsatiladigan va VIP mijozlar.
Iqtisodiyotning muayyan tarmog‘iga tegishliliga ko‘ra: Nomoliyaviy (real
ishlab chiqarish) va moliyaviy tarmoqlar).
Shu o‘rinda “ideal mijoz” tushunchasiga ta’rif berish lozim:
Ideal mijoz yirik miqdordagi mablag‘ni
uzoq muddatga, talab qilmasdan
bankda qoldiradigan mijoz va u bankka: to‘liq ishonadigan mijoz;
moliyaviy
bozordagi ma’lumotni to‘g‘ri qabul qilib, tahlil qila oladigan ziyoli mijoz; doimiy
barqaror daromad manbaiga ega mijoz va sh.k.
Do'stlaringiz bilan baham: