А. А. Ашрабов, 10. В. Зайцев

каба 
сох;ада ишлатилади. Д и а ме т р и
6
. . ,40 мм ли A-III к л а с с д а г и а р ­
м ат у р аб оп п у л а т олдиндан з у р и к т и р и л м а г а н к о н с т р у к ц и я л а р у ч у ш
99

---

асосий а р м а т у р а сифатида ишлатилади ва олдиндан зурицкаи 
э л е м е н т л а р д а к у л л а ш г а
йул куйилади. Д н а м е т р и 10. . .22 мм 
л и A-IV, А -V д иа ме т ри 10. . .25 мм ли Ат-IV, A t - V , Атп-V, At -VI,
А тп -VI к л а с с л а р да г и а р ма т у ра бо п пу ла т нин г м у с т а д к а м л и к кий- 
мати нисбатан юцори бу-лади, бундай п у л а т олдиндан з у р и к ка н
э л е ме н т л а р г а ( х у с у с а н у з у н л и г и
1 2
м 
гача 
б у л г а н л а р г а ) асосий 
а р м а т у р а сифатида ишлатилади. Д и а м е т р и 3 — 5 мм ли В -I ва 
Вр-1 к л а с с л а р д а г и арматурабоп пу ла т з ур иц ма й д и г а н а р м а т у р а
с ифатида ишлатилади. Д и а м е т р и 3. . 
. 8
мм ли B-II Вр-Н ва д и а ­
метри 4,5. . . 1 5 см ли К - 7 к л а сс л ар д аг и а р м ат у р аб оп п у л а т д а н
з у р и к а д и г а н а р м а т у р а сифатида ( х у с у с а н , э ле ме нт ла р 
1 2
м д а н 
у з у н б у л га н л олл ар да ) фойдаланилади.
С т е р ж е н ь а р м а т у р а сортаменти номинал д и а м е т р л а р бу йича ,
яън и дав рий профилли с т е р ж е н ь ке симининг юзасига т е н г к е л а -
диган т е к ис с т е р ж ен л ар и и кг д иа м ет р ла р и буйича т у з и л г а н . А р ­
матурабоп симлар у ч у н с ор га м ен г симлар профиллангунга к а д а р
б у л г а н д иа м ет р и буйича т у з и лг ан.
Темир-бетон к онс т ру кци ял а рг а ишлатиладиган 
а р м а т у р а б о п
п^латни 
т е ж а ш
йуллари. 
Б у ю м л я р д а к о нс т р у кт и в ечимларни 
у з г ар т и р и ш дисобига п у л а т д а н
2 0
% ва ундан ортик; т е ж а с а б у - 
л а д и . Колонналарнинг т у т а ш и ш жойи к о н с т р у к ц и я л а р г а принци- 
пиал у з г а р и ш киритиш — уларнинг бетон торецлариг а тиралиши 
ва а р м а т у р а чицикларини ваннада пайвандлаш йули билаи бир- 
лаштириш — дар кайси т ут а ши ш жо йи д а бир йула се р ме х н а тли -
лик билаи таннархни камайтирган долда 60 — 1С0 к г к а м п у л а т
са р фл ашг а имкон беради.
Олдиндан зурик тирилмага н оддий т е м ир -б ет он да металл cap 
фини ка майтиришнинг энг с а ма р ал и йули а р м а т у р а г а
м у с т а д -
к а м р о к п у л а т ишлатишдир. Шу н д а й килинганда, а л б а г г а , б у ю м -
нинг таннархи к а м а я д и , А -I к л а с с д а г и а о м а т у р а у рнид а A-II 
к л а с с д а г и ё к и А-И у рнида A-III к л а сс д аг ис и ишла т илга н да п у л а т
б ирму нча к у п р о к
(30 дан к у п ) т е ж а л а д и . Олдиндан зурицти- 
рилган т емир- бе тон да A-IV к л ас с д а ги а р м а т у р а ур ни г а A-V, A-VI, 
Л т -V ва А Т -VI к ла с с ла рд а г и юкори д а р а ж а д а м у с т а д к а м а р ма -
т у р а л а р д а н фойдаланилганда анча к а т т а те- кам олинади.
П а й в а н д л а н г а н т у р л а р
ва к а р к а с л а р .
К он с тр ук ц и я ла р тай- 
-ёрлаш у ч у н пайвандланган т у р ва к а р к а с л а р та рз и да ги а р м а т у ­
ра б ую мл а рд а н фойдаланилади. Б у бу юмла р, о д а т д а , з а в о д д а
э ле кт р п а й в а н д л аш йули билан я са лади.
П ай ва н дла на д и г ан к а р к ас л ар ясси цилиб тайё рланчди 
Улар 
к у н д а л а н г ва буйла ма с т е р ж е нл а рд а н иборат б ул ад н . Шуни хам 
дисобга олиш к е р а к к и , б уй л ам а с т е р ж г н л а р бир ёки икки то- 
мондан баландлиги буйлаб 
1
ёки 
2
к а то рд ан жой лани ши м у м ки н .
Транспортда ташиш ва тегишли ж о й г а урнатишни осонлаштиркш 
ма цс а д ид а ясси ка р ка с л ар , о да т д а , у л а р г а к у ш и м ч а к у н д а л а н г
с т е р ж е н л а р пайвандлаш йули билан к е н г сатдли к а р к а с г а бир- 
лаштирилади.
П ай в а н дла нг ан ту р ла р ( рулон т а рз й д а ги ла ри в а яссилари)
5 . 4 - р а с м д а к у р с а м л г а н . Бун дай т у р л а р В -I ва A-III к л а с с л а рд а -
100

---

5.4- раем. Пайваидланган а р м а ту р а турлари: