А. А. Ашрабов, 10. В. Зайцев

в 
— гео м етри к хисобий схем а, 
1 —
устки белбог, 
2 
—
устки белбогнинг устки ёги (ниш аб- 
ли тугр и чи зи кли ), 
3
— уст ки белбогнинг контури синиц чизикли остки ёги , 
4
— и кки та б уки л ган
жойи бул ган остки белбог, 
5
— верти кал устун л ар , 
6
— зур и кти р и лади ган б укилган ар м ат ур а , 
7 
— 
устки белбог билан устунлар ии нг ар м атур а кар касл ар и , 
8 —
таянч ва оралик узелларининг арм а­
т у р а кар касл ари , 
9
— зур иктир илади ган арм атураи ин г букилган ж ойидаги п ^ л ат тр уб а, 
10 — 12
— 
гегиш лича устки белбог, остки белбог ва устунларнинг геом етри к ук и
м ир- бе т онл и килинади ва т у р тт а с т е р ж е н ь билан а р м а т у р а л а н а -
ди ( 1 0 . 1 5 - раем).
П у л а т т о р т к и л а р равок орасида н у т к а з и л г а н д иа ме т ри 
40 мм гача б у л г а н ва та шки томонга г а й к а л а р билан м а д к а м -
ланган и к кита ёки учта стерЖендан иборат б ул ад и . Т орт к ила р 
иккита шв е л е р (ток чала ри ичига ка р ат ил га н) дан тайё рла нг ан бу -
лиши дам м у м к и н . Б у швелерла р у з а р о п у л а т пл ан к ала р билан 
бог ла нг ан бу ла д и.
Олдинда н з у р и к к а н торткиси б у л г а н а ло^ида э л ем е н т л а р д а н
йигиладиган к онт ури доиравий ик ки шарнирли р ав о к 1 0. 16- ра с м-
да ке лтирилган. Ра в о к э леме нтла рининг к у н д а л а н г кесими к у ш
таврли т а р ан гл ан а д и га н а р м а т у р а у ч у н к а н а лла ри б у л г а н т у г р и
б у р ч а к ш а к л и да б у л ад и .
Ж~?Г
т -ш
204

---

10.1 6-р аем. Торткиси олднндан зури^тирилган йигма равов;
1 0 .3 - § . БИН О ЛА РНИ Н Г КЕНГ С А Т Д Л И ЮГЩА Ц О П Л А М А Л А Р И
У м у м и й м а ъ л у м о т л а р , к л а с с и ф и к а ц и я . Юп к а 'д е во р ли конст- 
р у к ц и я л а р ишининг к е н г сатдли х а р а к т е р и ва у л а р д а ту с иб т у-
рувчи, н а г р у з к а к у т а р у в ч и функ цияларнин г бирик уви туфайли 
ж у д а дам т е ж а м л и х у л о с а г а к е л и ш г а имкон т у г й л а д и , Шуни дам 
дисобга олиш к е р а к к и , олдиндан зури^ти риш к у л л а н г а н д а к е н г
сатдли юпка д е в о р л и ё пма л арнин г м у с т а д к а м л и г и ортади. Бун- 
дай ё пма л ар т урли м а це а д л а р г а м у л ж а л л а н г а н бино ва иншоот- 
л а рд а о да т д а г и оралик;лар (18 . . . 40 м) г а д ам, к ат т а о р а л щ л а р
(40 . . . 100 м) ва унда н ортиц оралицларга дам к е н г мицёсда 
Кулланилади. Б у н г а у х ш а г а н ё пма баъз ан бортли э л е ме н г л а р 
билан атрофлаб у р а б олинган ва н а г р у з к а н и к олонналарг а ёки 
таяниб т у р а д и г ан д а л к а л а р д е в о р и г а ё б у л м а с а д иа ф ра гм ал ар га
у з а т а д и г а н юпк;а плитадан иборат б у л ад и .
Куриб ч икилаёт ган ёпмалар монолит долатда тайё рланган ё 
б у л ма с а а л о д и д а ( те п- те к ис ёки цовуррали) эгри чизикли ёки яс- 
си э ле ме н т ла р д а н йигилган булиши м у м ки н , Бортли э л е м е я т л а р ,
о да т д а , ^ ов у р г а л и плиталар (очик н о в л а р ) т а р з и д а , диа фра гма ла р 
— я х лит ё к и таркибий темир-бетон фермалар, равок ла р, ё б у л ­
маса, р а м а л а р т а рз и д а та йё рла на ди. Кенг сатдли юпк;а д е в о рл и 
ёпмаларни юзасининг г е о м е тр и к х а р а к т е р и г а цараб икки х ил га
— 1 я к к а э г р и л и ё пма л ар ( 1 0 . 1 7 - раем); цилиндр ш а к л и д а г и
ё пм ал ар ( а ,