BIOLOGIYA
1.Ch.Darvin asarlarini(a) va Lamark asarlarini(b) aniqlang.1.”turlarning paydo bo`lishi” 2.”odamning paydo bo`lishi va jinsiy tanlanish”3.”Zologiya falsafasi” 4.”Xonakilashtirlgan hayvon, madaniy o`simliklarning o`zgaruvchanligi” 5”Zologiyaga kirish” 6”Hayvonlarning tana qismlari” 7.”Hayvonlarning paydo bo`lishi” 8.”Hayvonlar tarixi”
A)a-1,2,4 b-3,5 B)a-6,7,8 b-5,3 C)a-1,7 b-2,3 D) a-1,2,4 b-6,7,8
2. Arestotel(a) va Lamarklarini(b) asarlarini aniqlang1.”turlarning paydo bo`lishi” 2.”odamning paydo bo`lishi va jinsiy tanlanish”3.”Zologiya falsafasi” 4.”Xonakilashtirlgan hayvon, madaniy o`simliklarning o`zgaruvchanligi” 5”Zologiyaga kirish” 6”Hayvonlarning tana qismlari” 7.”Hayvonlarning paydo bo`lishi” 8.”Hayvonlar tarixi”
A)a-1,2,4 b-3,5 B)a-6,7,8 b-5,3 C)a-1,7 b-2,3 D) a-1,2,4 b-6,7,8
3. Ch.Darvin asarlarini(a) va Arestotel asarlarini(b) aniqlang.1.”turlarning paydo bo`lishi” 2.”odamning paydo bo`lishi va jinsiy tanlanish”3.”Zologiya falsafasi” 4.”Xonakilashtirlgan hayvon, madaniy o`simliklarning o`zgaruvchanligi” 5”Zologiyaga kirish” 6”Hayvonlarning tana qismlari” 7.”Hayvonlarning paydo bo`lishi” 8.”Hayvonlar tarixi” A)a-1,2,4 b-3,5 B)a-6,7,8 b-5,3 C)a-1,7 b-2,3 D) a-1,2,4 b-6,7,8
4. Ch.Darvin asarlarini aniqlang.1.”turlarning paydo bo`lishi” 2.”odamning paydo bo`lishi va jinsiy tanlanish”3.”Zologiya falsafasi” 4.”Xonakilashtirlgan hayvon, madaniy o`simliklarning o`zgaruvchanligi” 5”Zologiyaga kirish” 6”Hayvonlarning tana qismlari” 7.”Hayvonlarning paydo bo`lishi” 8.”Hayvonlar tarixi” A)1,2,4 B)3,5 C)6,7,8 D)3,4,1
5. Lamark asarlarini aniqlang.1.”turlarning paydo bo`lishi” 2.”odamning paydo bo`lishi va jinsiy tanlanish”3.”Zologiya falsafasi” 4.”Xonakilashtirlgan hayvon, madaniy o`simliklarning o`zgaruvchanligi” 5”Zologiyaga kirish” 6”Hayvonlarning tana qismlari” 7.”Hayvonlarning paydo bo`lishi” 8.”Hayvonlar tarixi” A)1,2,4 B)3,5 C)6,7,8 D)3,4,1
6.ArIstotelni asarlarini aniqlang.1.”turlarning paydo bo`lishi” 2.”odamning paydo bo`lishi va jinsiy tanlanish”3.”Zologiya falsafasi” 4.”Xonakilashtirlgan hayvon, madaniy o`simliklarning o`zgaruvchanligi” 5”Zologiyaga kirish” 6”Hayvonlarning tana qismlari” 7.”Hayvonlarning paydo bo`lishi” 8.”Hayvonlar tarixi” A)1,2,4 B)3,5 C)6,7,8 D)3,4,1
7. Ulotriksni jinsiy ko`payishida 256 ta gameta hosil bo`lgan bo`lsa shu gametaning 25% dan zigota hosil bo`lgan zigotaning 50% dan ulotriks iplari hosil bo`ldi.Qanacha ulotriks iplari hosil bo`lgan? A)64 B)32 C)128 D)16
8.Translatsiya va transkripsiya jarayoni sitoplazmada kechuvchi organizmlarni ko`rsating.1.xrokok 2.usneya 3.nostok 4.temir bakteriyasi 5.klodoniya 6.amyoba 7.tripanasoma 8.ossilatoriya. A)2,3,4 B)1,4,8 C)4,7,6 D)6,7,2
9.Selluloza qobig`iga ega bo`lgan organizmga zarar keltiruvchi prokariot(a) va eukariot(b) organizmni ko`rsating.1.gommoz bakteriyasi 2.vertitsil qo`zg`atuvchisi 3.qorakuya zamburug`i 4.bo`rtma nemotoda 5.agrobakterium 6.zang kasalligini qo`zg`atuvchisi 7.temir
bakteriyasi
A)a-1,5 b-,2,6 B)a-1,7 b-2,4 C)a-5,7 b-3,6 D)a-3,4 b-1,5
10. i-RNK da U-19%, S-11% va A-25% bo`lsa teskari transkripsiya jarayonida hosil bo`lgan DNK qo`sh zanjirini uzunligini aniqlang.(nukleotidlar orasidagi masofa 0,34nm) A)51nm B)34nm C)68nm D)54,4nm
11. Palovga tegishli bo`lgan fikrlarni ko`rsating.1.tashqi tormozlanishni shartsiz tormizlanish deb atagan 2.pay va muskullardagi sezuvchanlikni yashirin sezgi deb atagan 3.me`dadan birinchi bo`lib sof shira ajratil olgan4.shartli reflekslar haqida ta`limotni yaratgan 5.”nutq bizni odam qildi” degan fikrni ilgari surgan 6.fagositoz hodisasini ochib bergan 7.hech bir organizm tashqi muhidsiz yashay olmaydi digan. A)6,7,5 B)1,3,4 C)2,6,7 D)1,2,3
12. Mitoz jarayoniga xos bo`lmagan xususiyatni aniqlang. 1.gaploid to`plamli qiz hujayrani hosil bo`lishi 2.arxeosporani bo`linishi 3.mikrosporani hosil bo`lishi 4.2ta bir xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo`lishi5.o`simlik tuxum hujayrasini bo`linishi 6.4ta har xil irsiy axborotga ega hujayrani hosil bo`lishi 7.profazadan oldin interfazani kuzatilmasligi. A)1,2,3 B)6,7,5 C)1,5,4 D)7,3,2
13. Mitozga xos bo`lmagan javobni ko`rsating.
A)gaploid to`plamli qiz hujayrani hosil bo`lishi
B)mikrosporani hosil bo`lishi,arxeosporani bo`linishi
C)arxeosporani bo`linishi,vegetativ chang hujayrasini hosil bo`lishi
D)generativ chang hujayrasni hosil bo`lishi
14. Biologik jarayon va hodisalarni ular o‘rganadigan fan bilan mos holda juftlangan javobni aniqlang.
1) ko‘k kaptar embrionida jabra yoriqlarining bo‘lishi; 2) silliq endoplazmatik to‘rdagimetabolizm jarayoni.
A)1 - paleontologiya; 2 - lixenologiya
B)1 - embriologiya; 2 - sitologiya
C)1 - lixenologiya; 2 - briologiya
D)1 - paleobotanika; 2 – morfologiya
15. Ksilemaning (1) va floemaning (2) o‘tkazuvchi to‘qima tuzilmalarini aniqlang.
A)1 - traxeidlar; 2
- lub tolalari
B)1 - yog‘ochlik tolalari; 2 - lub tolalari
C)1 - o‘tkazuvchi nay; 2 - traxeidlar
D)1 - o‘tkazuvchi nay; 2 - elaksimon naylar
16. Sog‘lom odamda epiteliy to‘qimasi uchun berilgan to‘g‘ri fikrni aniqlang.
A)ichak epiteliy hujayrasi bo‘linishi mitoz profazasida 2 ta jinsiy xromosoma bo‘ladi
B)fassiya pardasini hosil qiladi
C)artetiya qon tomiri devori sirtini qoplab turadi
D)katta boldir suyagining yuzasini qoplab turadi
17. Tirik organizmlarning suv tanqisligida suv bug‘lanishini kamaytiruvchi moslanishlarini aniqlang.
1) yomg‘ir chuvalchangi tana massasining ancha qismini yo‘qotsa ham suv mavjudligida uni tez tiklashi; 2) hasharotlarda nafas teshiklarining
klapanlar bilan yopilishi; 3) yozgi qurg‘oqchilikda shuvoq barglarining to‘kilishi; 4) suv ko‘p yo‘qotganda lishayniklarning hayot faoliyatini saqlab qolishi.
A) 2, 3 B) 1, 4 C) 2, 4 D) 1, 3
18.Xordalilar tipining evolutsiyasida aromorfozlarning paydo bo‘lish ketma-ketligini aniqlang.
1) miya yarimsharining po‘stlog‘ida ilonizi burmalar; 2) o‘pka devorining ko‘plab katakchalarga bo‘linganligi; 3) katta va kichik qon aylanish doiralari; 4) nerv nayi; 5) ikki kamerali yurak.
A) 4, 3, 2, 5, 1 B) 5, 4, 2, 3, 1 C) 4, 3, 5, 1, 2 D) 4, 5, 3, 2, 1
19. Otasi gemofiliya bilan kasal, onasining avlodlarida esa gemofiliya uchramagan erkak somatik hujayrasining mitoz sikli anafaza bosqichida H (I), h (II) allellari sonini aniqlang.
A) I-1; II-2 B) I-2; II-0 C) I-0; II-1 D) I-0; II-2
20.Energetik almashinuv bosqichlarida noma’lum miqdordagi glukoza to‘liq parchalanganda 7680 kJ energiya issiqlik energiyasi sifatida tarqalib ketdi. Shu glukozaning parchalanish jarayonida hosil bo‘lgan ATFda to‘plangan energiya miqdorini (kJ) aniqlang. A) 7200 B) 8640 C) 9120 D) 7600
21. Otasi daltonizm bilan kasal, onasining avlodlarida esa daltonizm uchramagan erkak somatik hujayrasining mitoz sikli profazasida D (I), d (II) allellari sonini aniqlang.
A) I-0; II-2 B) I-2; II-1 C) I-2; II-0 D) I-1; II-0
22. Nuqtalar o‘rniga mos javobni tanlang.Jo‘ka daraxti somatik hujayrasida . . . .
A)glikogenli qobiq va mezosoma bor
B)fotosintez jarayoni xromotofor va
leykoplastlarda kechadi
C)sellulozali
qobiq bor
D)sitokinez plazmatik membrananing o‘rtasidan
botiq paydo bo‘lish bilan amalga oshadi
23. Qirg‘ovulning xiva va manjur kenja turlarining paydo bo‘lishi (a), Lanao ko‘lida bitta ajdod baliq turidan 18 ta baliq turining kelib chiqishi (b) tur paydo bo‘lishning qaysi yo‘nalishiga misol bo‘ladi?
A)a - allopatrik; b - simpatrik
B)a - simpatrik; b - simpatrik
C)a - simpatrik; b - allopatrik
D)a - allopatrik; b - allopatrik
24. Kashalot (a), ondatra (b), kayra (c) uchun xos bo‘lgan ta’riflarni aniqlang.
A)a - tishlari bo‘lmaydi; b -
qoziq va kurak tishlariga ega; c - kloakaga ega
B)a - dumi va oldingi suzgichlari yordamida suzadi; b - qoziq tishlari hayoti mobaynida o‘sib turadi; c - kuchli rivojlangan miya yarimsharlarida burmalar ko‘p bo‘ladi
C)a - batamom suvda yashashga o‘tgan sutemizuvchi bo‘lib, kurakoyoqlilar turkumiga kiradi; b – kurak tishlarining orqa tomonida emal bo‘lmaydi; c - havo pufaklari ichki organlar orasida joylashgan
D)a - bo‘yin umurtqasi 7ta; b - qoziq tishlari bo‘lmaydi; c - kloakaga ega
25. Gastrulyatsiya jarayoni blastula devorining qat-qat joylashuv yo‘li bilan amalga oshadigan organizmlarni aniqlang.1) qutb meduzasi; 2) salamandra; 3) agama; 4) kvaksha baqasi; 5) suqsun; 6)
povituxa qurbaqasi; 7) aktiniya; 8) xameleon. A) 3, 4 B) 1, 7 C) 5, 8 D) 2, 6
26. DNK molekulasini bo‘laklarga bo‘luvchi enzimni (a); DNK bo‘lagini bir-biriga uchma-uch biriktiruvchi enzimni (b); DNK bo‘laklarini uzunligi bo‘yicha bir-biridan ajratish usulini (c) aniqlang.
A)a - endonukleaza; b - transpozaza; c – replica olish
B)a - polimeraza; b - endonukleaza; c – replica olish
C)a - restriktaza;
b - EcoRI; c - elektroforez
D)a - nukleaza; b - ligaza; c - elektroforez
27.Quyidagi qaysi xususiyatlar plastidaga xos?1) anorganik moddalardan birlamchi uglevodlarni hosil qiladi; 2) prokariot va eukariotlarda uchraydi; 3) uglevod va lipidlarni sintez qiladi; 4) ayrimlarida oqsil va moylar to‘planadi; 5) qo‘sh membranali organoid; 6) hujayraning mexanik ta’sirlarga nisbatan mustahkamligini ta’minlaydi
A) 1, 4, 6 B) 2, 3, 5 C) 2, 3, 6 D) 1, 4, 5
28. Itbaliqning oyoqlarinig paydo bo`lishi qaysi hodisaga kiradi?A)fenotipik-ontogenetik B)fenotipik-modifikatsion C)genotipik-mutatsion D)genotipik-rekambinativ
29. Ko`p urug`li quruq(a) va bir urug`li ho`l mevali o`simliklarni ko`rsating.1.namatak 2.lola 3.o`rik 4.behi 5.olcha 6.yerbag`ir tugmacha gul A)a-2 b-3,5 B)a-6 b-1,4 C)a-1 b-3,4 D)a-4 b-3,5
30. Dala qirqbo`g`imi(a) va zuhrasoch qirqqulog`i(b) uchun umumiy xususiyatlarni aniqlang. 1.ildizpoyali ko`p yillik 2.sporangiyni joylashuvi 3.zigotadan murtak hosil bo`ladi 4.jinsiy hujayrasi ko`p hujayrali 5.gametafiti ikki jinsli 6.murtakdan poya bargli o`simlik chiqadi A)3,4,6 B)1,2,3 C)1,3,5 D)1,5,6
KIMYO
1. N
2O va NO
2 aralashmasidagi moddalarning massa nisbati 44:23 bo’lsa, ulardagi atomlar nisbatini ko’rsating. A) 4:1 B) 1:3 C) 3:2 D) 2:1
2. Mn
2+ kationidagi elektronlar soni X3- anionidagi elektronlar sonidan 5 taga ko’p bo’lsa, X elementni aniqlang. A) Sb B) N C) As D) P
3. 1)
64Cu 2)
65Cu 3)
65Zn atomlarini mos ravishda a) izotop b) izoton c) izobarlarga ajrating. A) a-1,2; b-1,3 ; c-2,3 B) a-1,2; b-2,3; c-2,3 C) a-1,3; b-2,3; c-1,2 D) a-2,3; b-1,2; c-1,3
4. X
n ioni Y
+ioniga 2 ta elektron bersa, zaryadlari teng bo’lib qoldi. “n” ning qiymatini aniqlang. A) +1 B) -1 C) -3 D) +3
5. Molekulasida sp
2 gibridlangan uglerod atomi bo’lgan moddani aniqlang. A) metilsiklopropan B) akril kislota C) metanol D) etin
6. Quyidagi birikmalarning ionliligi ortib boorish tartibida joylashtiring. 1) NaCl 2) LiF 3) KCl 4) LiCl 5) NaF 6) KF A) 6,5,3,2,1,4 B) 4,1,2,3,5,6 C) 6,5,2,3,1,4 D) 4,1,3,2,5,6
7. ¼ mol C oksidlanib CO
2 hosil qilganda 103 kJ energiya ajralib chiqadi. Ushbu reaksiyaga asoslanib 4 mol C oksidlanganda qancha energiya (kJ) ajralib chiqishini hisoblang.A) 412 B) 206 C) 824 D) 1648
8. 30˚C da to’yingan eritmada suvning massasi tuzning massasidan 2,5 barobar ko’p bo’lsa, tuzning shu haroratdagi eruvchanligini aniqlang. A) 25 B) 60 C) 40 D) 35
9. 20% li o’yuvchi natriy eritmasining molyal konsentratsiyasini (mol/kg) hisoblang. A) 25/4 B) 29/4 C) 25/3 D) 29/3
10. 120 g 20% li NaOH eritmasiga 480 g 10%li NaOH eritmasi qo’shildi. Bunda 6M li eritma hosil bo’ldi. Hosil bo’lgan eritmaning hajmini (ml) toping. A) 300 B) 200 C) 600 D) 500
11. Quyidagi indikatorlarning ishqoriy muhitdagi ranglarini ko’rsating. 1) fenolftalein 2) lakmus 3) metil zarg’aldog’I a) rangsiz b) to’q yashil c) ko’k d) sariq e) oq f) pushti. A) 1-c, 2-d, 3-a B) 1-f, 2-c, 3-d C) 1-a, 2-e, 3-f D) 1-b, 2-c, 3-a
12. 0,001 mol/l konsentratsiyali o’yuvchi natriy eritmasining pH ko’rsatkichini aniqlang. (α=100%). A) 9 B) 7 C) 3 D) 11
13. H
2S+H
2SO
4+K
2Cr
2O
7→Cr
2(SO
4)
3+S+…+H
2O reaksiya tenglamasida noma’lum moddani aniqlang. A) KOH B) K
2SO
4 C) Cr
2S
3 D) CrSO
4
14. 1) Ca
2+, 2) Mg
2+, 3) Cl
-, 4) Al
3+ 5) S
2- ionlaridan qaysilarining elektron formulasi argon atominiki kabi bo’ladi. A) faqat 1 B) 1 va 2 C) 3 va 4 D) 1, 3, 5
15. Kaliy nitrit kaliy permanganatning suvli eritmasida oksidlandi. Natijada 0,4 mol cho’kma ajraldi. Cko’kma filtrlanib eritmasi quyilganda ajraladigan cho’kma massasini (g) aniqlang. A) 9,8 B) 19,6 C) 39,2 D) 4,9
16. Mis(II) sulfat eritmasidan 19300 sekund davomida 1,25 A tok o’tkazilsa, katodda qancha (g) mis ajralib chiqadi. A) 8 B) 32 C) 16 D)24
17. CuSO
4 eritmasi inert elektrodlar yordamida elektroliz qilinganda eritma massasi 58 g ga kamaydi, eritmadagi atomlar soni esa 4∙N
A ga kamaydi. Eritmadan necha faraday tok o’tganini aniqlang. (N
A-Avagadro soni) A) 1 B) 2 C) 3 D) 1,5
18. Qaysi tuzning parchalanishidan kislotali oksid hosil bo’ladi? A) NH
4NO
3 B) (NH
4)
2CO
3 C) NaNO
3 D) NH
4NO
2
19. Tarkibida 20 g NaOH tutuvchi 47 g o’yuvchi natriy eritmasiga necha gramm Na metallic solinganda hosil bo’lgan eritmada erigan modda va erituvchining atomlari soni tenglashadi. A) 6,9 B) 11,5 C) 23 D) 46
20. Teng massada olingan ishqoriy metall va suv reaksiyasidan 1 g suv ortib qoldi va 2,24 litr (n,sh) gaz ajraldi. Metallni aniqlang.
A) seziy B) kaliy C) rubidiy D) natriy
21. Qanday oksidlar turi kislotalar bilan ta’sirlashi
tuz hosil qiladi, ishqorlar bilan esa ta’sirlashmaydi. A) amfoter B) kislotali C) befarq D) asosli
22. Organik birikmalardagi uglerod atomi jami necha xil oksidlanish darajsiga ega bo’ladi.
A) 8 B) 7 C) 9 D) 10
23. Toq elektronlar soni o’zaro teng bo’lgan zarrachalarni tanlang.
A) Fe
+3+ va Cr
+2 B) Mn
+2 va Fe
+3 C) Co
+2 va Fe
+3 D) Fe
+2 va Mn
24. X
+2 kationidagi elektronlar soni Y
-3 ionidagi elektronlar soniga teng. X va Y dagi protonlar nisbati 4:3 bo’lsa, X elementni aniqlang. A) Ba B) Mn C) Mg D) Ca
25. Qanday oksidlar turi kislotalar bilan ta’sirlashi tuz hosil qiladi, ishqorlar bilan esa ta’sirlashmaydi.
A) amfoter B) kislotali C) befarq D) asosli
26. Qaysi birikmada donor-akseptor bog’lanish yo’q. A) HNO
3 B) CO
2 C) CO D) N
2O
5
27. sp
3 va sp
2 gibrid orbitallar soni 2:3 nisbatda bo’lgan bir asosli to’yingan karbon kislotani aniqlang.
A) propion kislota B) sirka kislota C) chumoli kislota D) moy kislota
28. Pirofosfat kislota molekulasida fosforning valentligi va oksidlanish darajasi nechaga teng.
A) V va +3 B) III va +3 C) V va +5 D) III va +5
29. C
7H
6O
2 + O
2 = CO
2 + H
2O reakiyada C
7H
6O
2 ning koiffiseyenti 1 g teng bo’lsa, O
2 ning koiffisiyentini aniqlang. A) 5 B) 15/2 C) 7 D) 17/2
30. Izotoplarda qaysi qiymatlar bir xil bo’ladi?
1) protonlar soni; 2) neytronlar soni; 3) elektronlar soni; 4) yadro zaryadlari; 5) atom massasi;
A) 1,2,5 B) 1,3,4 C) 1,3,5 D) 2,5