9-tema. Informatikadan sabaqtan tisqari shinig`iwlardi proektlestiriw. Reje

Dógerek jumısları ushın joba  

Informatika  dógereginiń  iskerligi,  dógerekte  úyreniletuǵın  materaldı  tańlaw, 

jobalastırıw hám onı ótkeriwge kóp tárepten baylanıslı.  

Dógerek  jumıslarında  dógerek  aǵzalariniń  bilim  dárejesi  hám  tileklerin,  shárayat

 

hám oqıwshılardıń tayarlıq dárejesine qarap informatika hám esaplaw texnikasınıń kelip 

shıǵıw  tariyxı  hám  rawajlanıw  basqıshları,  maǵlıwmatlardi  qayta  islew,  saqlaw  hám 

uzatıw usılların tolıq iyelew, algoritmlik talqılaw júrgiziwdi rawajlandırıw, ekonomikalıq 

hám  logikaliq  máselellerdi  sheshiw  hámde  programmalastırıw  boyınsha  tolıǵıraq 

maǵlıwmat beretuǵın temalardı tańlaw múmkin.  

Bunnan  tısqarı  dógerekte  kompyuter  kabinetin  shólkemlestiriw  hám  bezew, 

sonday-aq,  oqıw  tájiriybe  nátiyjelerin  analiz  etiwde,  túrli  mektep  predmetlerinde 

úyreniletuǵın  hádiyse  hám  processlerdiń  matematikalıq  modellerin  tekseriwde 

kompyuterden paydalanıw boyınsha izleniw jumısların alıp barıw múmkin.  

Klasstan tıs shınıǵıwlardı shólkemlestiriwdiń joqarıda aytıp ótilgen principlerinen 

kelip  shıǵıp  dógerek  jumıslarına  tómendegi  temalardı  usınıs  etiw  maqsetke  muwapıq 

dep esaplaymız: 

- Esaplaw texnikasınıń rawajlanıw tariyxı; 

- Blez Paskal mexanikalıq esaplaw mashinası tiykarın salıwshı; 

- Al-Xorazmiy algoritm tiykarın salıwshı; 

- algoritmlik kishi kórinisler; 

- EEM áwladları; 

- EEMnıń dúzilisi hám onıń islew principi; 

- sanaq sistemaları hám olardıń rawajlanıw tariyxı; 

- EEM de sanlardıń kórsetiliwi; 

- informaciyanı ólshew; 

- kontakt sxemalar algebrası; 

-zamanagóy hám keleshek kompyuterler; 

-jańa  informaciyalıq  texnologiyalar  hám  onıń  jámiyetimiz  rawajlanıwındaǵı 

áhmiyeti; 

- sızıqlı programmalastırıw; 

---

- qızıǵarlı kombinatorika máseleleri; 

- oyınlar teoriyası; 

- programmist hám EEM operatorı kásibi haqqında; 

- Ada Lavleys-jáhándegi birinshi programmist; 

- V. Kabulov Ózbekstan kibernetikasınıń tiykarın salıwshı; 

- kibernetika insanlar xızmetinde; 

- matematikalıq modeller qurıw usılları; 

- Nobert Vinner kibernetika tiykarın salıwshı; 

Usı  sanap  ótilgen  temalar  boyınsha  klasstan  tıs  sabaqlar  nátiyjesinde 

oqıwshılardıń  kompyuter  álemi,  jańa  informaciya  texnologiyalar,  jámiyetti 

informaciyalastırıw  haqqındaǵı  bilimleri  tereńlesdi.  Mámleketimizdiń  ekonomikalıq 

máselelerin  sheshiwge  bolǵan  qızıǵıwı  artadı,  bunnan  tısqarı  ayrım  oqıwshılardıń 

ózinshe dóretiwshilik imkaniyatları payda bolıw ushın qolay imkaniyatlar payda boladı.