9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
578
ishonch hosil qilish qoldi, ya'ni 
x
=1, 
y
=2 bo'lganda sistemaning ikkala 
tenglamasi ham to'g'ri tenglikka aylanishini ko'rsatish qoldi. 
x
va 
y
ning 
topilgan qiymatlarini (3) sistemaning ikkala tenglamasiga qo'yamiz va 
hisoblashlarni bajaramiz: 



=
+

=

+
.
4
2
1
2
,
5
2
2
1
Ikkala tenglik ham to'g'ri tenglik. Shunday qilib, (3) sistema birgina yechimga 
ega: 
x
=1, 
y
=2. 
(3) sistemani yechishning ko'rib chiqilgan bu usuli o'rniga qo'yish usuli deyiladi. 
U quyidagilardan iborat:
1) sistemaning bir tenglamasidan (qaysinisidan bo'lsa ham farqi yo'q) bir 
noma'lumni ikkinchisi orqali, masalan, 
y
ni 
x
orqali ifodalash kerak;
2) hosil qilingan ifodani sistemaning ikkinchi tenglamasiga qo'yish kerak - bir 
noma'lumli tenglama hosil bo'ladi;
3) bu tenglamani yechib, 
x
ning qiymatini topish kerak;
4) 
x
ning topilgan qiymatini y uchun ifodaga qo'yib, 
y
ning qiymatini topish 
kerak. 
3-masala.
 
Tenglamalar sistemasini yeching: 



−
=
+
=
−
.
5
3
5
,
16
2
3
y
x
y
x
 
1) Birinchi tenglamadan -2
y
=16-3
x
, 
,
2
3
16
−
−
=
x
y
ya’ni 
x
y
2
3
8
+
−
=
ekanini 
topamiz.

2) 
x

y
2
3
8
+
−
=
ni sistemaning ikkinchi tenglamasiga qo'yamiz: 

---