9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
95
10. O’qituvchi kimlardan xursand bo’libdi?
11. O’qituvchi mukofot sifatida nima beribdi?
12. Siz kitoblaringizni qanday saqlaysiz?
13. Kitob haqida yod olgan maqollaringizdan aytib bera olasizmi?
kabi savollar bilan o’quvchilarning ham fikrlash doirasi kengayadi ham 
bog’lanishli nutqi rivojlanadi. Qayta hikoyalashning turlari xilma-xildir. 
Boshlang’ich sinflar o’qish darslarida o’quvchilar nutqini o’stirish vositalaridan 
biri to’g’ri uyushtirilgan qayta hikoyalashdir. 
Maktab tajribasida to’liq, qisqartirib, tanlab va ijodiy qayta hikoya qilish 
turlari mavjud. Har qanday qayta hikoya qilingan matn yuzasidan bayon yozish 
mumkin, ammo bayon yozish og’zaki qayta hikoyalashga nisbatan qiyin va 
murakkab faoliyatdir.
Bundan tashqari, boshlang’ich sinf o’quvchilarining yozish sur’ati sekin, 
shunga ko’ra bayon uchun kichik hajmdagi, kompozitsiyasi sodda, til tomondan 
ham mos matn tanlanadi. Bayon matni asta-sekin murakkablashtira boriladi: 
avval hikoya tarzidagi bir lavhani ifodalovchi matn tanlansa, unga yana lavhalar, 
tasvir elementlari kiritila boriladi, qatnashuvchilar soni orttiriladi, muhokama 
elementlari ham qo’shilad, keyinroq shaxsini o’zgartirib bayon yozishga o’tiladi. 
SHunday qilib, bayon asta-sekin ijodiy tus ola boradi. Qayta hikoyalash va 
bayonda bolaning tabiiy nutqi eshitilishi, ya’ni berilgan namunani tushunmasdan 
yodlamasligi, namuna leksikasidan, nutq oborotlaridan, sintaktik qurilishidan 
foydalana olishi zarur.
Xulosa qilib aytganda, boshlang’ich sinf “O’qish” darslarida berilgan 
barcha mavzular o’quvchilarning o’z Ona Vataniga sadoqat, vatanparvarlik 
ruhida tarbiyalashga, atrof-muhit bilan yaqindan tanishtirib tabiatning 
mo’jizakor sir-asrorlaridan ogoh etishga, kitobxonlik madaniyatini 
shakllantirishga, og’zaki bog’lanishli nutqini kengaytirib, so’z boyligini 
oshirishga xizmat qiladi.

---