9-son –to’plam dekabr 2021 pedagoglar uz 1

19-son 1 
–to’plam dekabr 2021
 
 
pedagoglar.uz
 
257
1902-yil 12-mayda Toshkentda tuzilgan “Yordam” musulmon jamiyati 
oʻrta va oliy oʻquv yurtlarida ta’lim olishni davom ettirayotgan talabalarga 
stipendiyalar ta’sis etish ishlarini ham amalga oshirgan. Unga faqat erkaklar 
a’zo boʻlsada, islomdan boshqa din vakillari ham kiritilgan. 
1923-yil turkistonlik jadidlarning “Koʻmak” tashkiloti orqali 13 nafar 
yoshlar Germaniyaga oʻqishga yuborilgan. Ular orasida birinchi oʻzbek qizi 
Xayriniso Majitxonova ham bor edi. Germaniyada tahsil olayotgan turkistonlik 
talabalar Turkiston Respublikasi Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi tomonidan 
stipendiya bilan ta’minlangan. 
1936-yilda ochilgan Toshkent Davlat Konservatoriyasining dastlabki oʻquv 
yilida 64 nafar talaba tahsil oldi. Birinchi yildayoq ularning 20 nafariga 107 
rubldan stipendiya berildi. 
Sovet hukmronligi davrida koʻplab yillar davomida stipendiyalar 
oshirilmasdan kelindi. U ikkinchi darajali masalalar qatoridan joy oldi. 
Mamlakat daromadi oʻsib borgan boʻlsa-da, stipendiyalar miqdorlari koʻp 
hollarda oʻzgarishsiz qoldirildi. 
Tarixchi olim Abu Bakr Narshaxiy (yashagan yillari: 899-959) ning 
“Buxoro tarixi” asarida 937-yilgi yongʻinda zarar koʻrgani tilga olingan 
“Farjak” madrasasi Oʻrta Osiyodagi dastlabki madrasalardan biri hisoblanadi. 
Demak, yurtimiz oliy ta’limining tarixi ming yillarga borib taqaladi. 
Garchi mazkur madrasalar Yevropada keyinchalik urfga aylangan 
universitet nomi bilan atalmagan, ularda asosan diniy bilimlar berilgan boʻlsa-
da, uni bitirganlar oliy ma’lumotli maqomga ega boʻlganlar. Ularning xon 
madrasalari, eshon madrasalari, xususiy madrasalar kabi turlari boʻlgan. 
Madrasalar moddiy ta’minotini kuchaytirish maqsadida uning muassislari 
bunday muassasaga maxsus mulk-vaqf ajratishgani koʻplab madrasalarning 

---