9-sinf jahon tarixi fanidan

Yaponiyaning tashqi ahvoli. Mo’g’ullarning Xitoyda qaror topgan yuan sulolasi Yaponiyani vassalga aylantirishga zo’r berib uringan. Shu maqsadda Xubilay Yaponiyaga bir necha marta elchilar jo’natgan. Elchilarga Yaponiyani Xitoy vassali deb tan oldirish vazifasi topshirilgan edi. Biroq Yaponiya hukumati bunday talablarni rad etgan. Shundan so’ng Xubilay 1274- va 1281- yillarda Yaponiyaga qarshi harbiy yurish uyushtirgan. Har ikki yurish ham Xubilay uchun halokatli tugagan. 1281-yilda Yaponiya qo’shini Xubilay qo’shiniga juda qattiq qarshilik ko’rsatgan. Bu yurishda Xubilay qo’shinining yarmi halok bo’lgan. Buning asosiy sababi Xubilayning harbiy xatosi edi. Birinchidan, Yaponiya harbiy floti yengil va ixcham kemalardan tashkil etilgan bir sharoitda Xubilayning harbiy floti dengiz jangi sharoitiga tez moslasha olmaydigan og’ir kemalardan iborat edi. Ikkinchidan, yaponlarning misli ko’rilmagan darajadagi birligi va qahramonona kurashi Yaponiya mustaqilligini saqlab qoldi. Uchinchidan, kuchli dengiz to’foni ham Xubilay flotining halo­katga uchrashiga katta ta’sir ko’rsatdi. Bu to’fon Yaponiya tarixiy adabiyotlarida kamikadze deb atalgan.
Xo’jalikning rivojlanishi. Yaponiya qishloq xo’jaligida sholichilik va ipakchilik yetakchi tarmoq bo’lgan. Yaponlar ipakchilikni Xitoydan o’rgangan edilar. Ayni paytda shaharlar, hunarmandchilik va savdo jadallik bilan rivojlanib borgan. Yapon hunarmandlari qurol-aslaha yasashda dong taratganlar. Chunonchi, ular yasagan qilichlar pishiqligi bilan chet ellarda ham mashhur bo’lgan. Bu qurol juda ko’p miqdorda chetga chiqarilgan. Bundan tashqari, yapon badiiy hunarmandchiligi namunalari ham chet ellarda xaridorgir edi. Ular ichida chinni, yelpig’ich, laklangan, suyak va toshdan yasalgan buyumlar, ip va shoyi gazlamalar alohida o’rin tutgan. Yaponiya Koreya, Xitoy, Filippin orollari, Vyetnam va Siam (Tailand) bilan qizg’in savdo-sotiq olib borgan. Tashqi savdoning rivojlanishida Yaponiyada port shaharlarning ko’pligi muhim rol o’ynagan. Yaponiya shaharlari Osiyoning boshqa davlatlari shaharlari kabi mustaqil, o’z-o’zini boshqarish huquqiga ega emas edi. Shunday bo’lsa-da, eng yirik port shahari Sakai alohida mavqega ega bo’lgan. Shaharni 36 kishidan iborat Shahar kengashi boshqargan. Bu shahar ,,Sharqning Venetsiyasi" deb atalgan.