9 sinf. Fan: Geografiya Mavzu



Download 115,52 Kb.
bet9/22
Sana04.07.2022
Hajmi115,52 Kb.
#738784
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22
Bog'liq
9-sinf konspekt IV

Yangi mavzu bayoni
Afrika transporti umuman bo'sh rivojlangan materikdir. Dastlabki transpcr vositalarining rivojlanishi mahalliy tabiiv resurslarni, awalambor foydali qazilmalarni qazib olish, ularni materik portlariga yetkazish va shu asosda Yevrora mamlakatlari va AQSHga dengiz kemalari orqali yetkazish bilan bog'langar. Shunday dengiz portlarining soni ham unchalik ko'p emas. Bularga Iskandariya. Jazoir, Lagos, Dar-us-Salom, Keyptaun kabi shaharlar kiradi.
Dengiz transportining ahamiyati xalqaro aloqalarni olib borishda beqiyosdir. Transport tarmog'iga xos xususiyat, uni asosan sohil hududlarda rivojlangankg bilan ajralib turadi. Temir yo'llarimng uzunligi 85 ming km ga yaqin. Uzunlig va ahamiyati bo'yicha keyingi o'rinda quvur transporti turadi.
Afrikani subregionlarga ajratish juda murakkab vazifadir. Bunda nafaqat tabiiy sharoitni, balki undan ham ko'proq tarzda hududlarning etnik va diniy, xususiyatlarini hisobga olish zarur hisoblanadi. Ularni hisobga olgan holca Afrikani quyidagi subregionlarga taqsimlash qabul qilingan: Shimoliy Afnki G'arbiy Afrika, Markaziy Afrika, Sharqiy Afrika, Janubiy Afrika. Shimoliy Afrika subregioni Sudandan tashqari qolgan barcha arab mamlakatlarini o'z ichiga oladi. Aholi, asosan, vohalar va dengiz sohillarida joylashgan. Iqtisodiyotida neft va gaz, temir rudasi va fosforitlarni qazib olish, qayta ishlasli va eksport qilish muhim o'rin egallaydi. Oziq-ovqat va yengil sanoat ham yaxshi rivojlangan. Qishloq xo'jaligida bug'doy, arpa, paxta, zaytun, uzum, sitrus mevalari yetishtirish asosiy rol o'ynaydi.
G'arbiy Afrika tarkibiga Gvineya qo'ltig'idan shimolda joylashgan mamlakatlar kiradi. Iqtisodiyotida qishloq xo'jaligi (какао, yeryong'oq, sitrus o'simliklari) yetakchilik qiladi. Katta miqdorda neft (Nigeriya) va olmos (Kot- d'lvuar, Serra-Leone) qazib olish va eksport qilish muhim ahamiyat kasb etadi.
Markaziy Afrika o'rmon va mineral resurslarga juda boy subregion. Neft va marganes rudasini eksportga chiqarish (Gabon, Kongo Pespublikasi), ol­mos va oltin qazib olish katta miqyoslarda Kongo Dcmokratik Respublikasida amalga oshiriladi.
Sharqiy Afrika shimoldan janubga minglab kilometrga cho'zilgan subregion. Kofe, yeryong'oq, choy, paxtani eksportga chiqaradi. Olmos, mis qazib olishda muhim o'rin egallaydi.
Janubiy Afrika. Mintaqada materikning eng boy (JAR) va eng kambag'al (Mozambik) mamlakatlari joylashgan. Oltin, olmos, mis rudasini qazib olish va eksport qilishda muhim o'rin egallaydi. Turli xil qishloq xo'jaligi mahsulotlarini (go'sht, jun, qorako'l teri) eksport qiladi.

Download 115,52 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish