9 mm li Makarov pistoletining (PM) vazifasi va jangovar xususiyatlari

9 mm li Makarov pistoletining (PM) vazifasi va jangovar xususiyatlari
9 mm li Makarov pistoleti (PM) shaxsiy qurol hisoblanib, hujum va mudofaa mobaynida dushmanni qisqa masofalardan yo‘q qilish uchun mo‘ljallangan (123-rasm).

Pistoletdan 50 metr masofagacha o‘t ochish samarali hisoblanadi. O‘qning zarar yetkazish kuchi – 350 metrgacha saqlanib qoladi.

123-rasm. 9 mm li Makarov pistoletining umumiy ko‘rinishi.

124-rasm. 9 mm li Makarov pistoletining asosiy qism va mexanizmlari:

1 – ramka stvol va tepki changagi bilan; 2 – zatvor, zarbdor-uloqtirgich va saqlagich bilan; 3 – qaytaruvchi prujina; 4 – zarbdor-tepki mexanizm klemlari; 5 – dasta vinti bilan; 6 – zatvor tutkichi; 7 – o‘qdon.

Pistoletdan yakka tarzda o‘t ochiladi.

Pistoletning jangovar o‘t ochish tezligi bir daqiqada – 30 dona o‘q.

Pistoletning to‘ldirilgan o‘qdon bilan birgalikdagi og‘irligi – 810 gm.

Pistoletdan o‘t ochish uchun 9 mm li patronlar qo‘llaniladi. O‘qning dastlabki uchish tezligi 315 m/s.

O‘t ochish mobaynida patronlar sig‘imi 8 dona patronga teng bo‘lgan o‘qdondan uzatiladi.

PM pistoletini noto‘liq qismlarga ajratish va yig‘ish

1. Dasta asosidan o‘qdonni chiqarish.

2. Zatvorni ramkadan ajratish.

3. Stvoldan qaytaruvchi prujinani yechish.

125-rasm. Dasta asosidan o‘qdonni chiqarish. 126-rasm. Tepki halqasini tortish.

127-rasm. Zatvorni ramkadan ajratish.
Qismlarga ajragan pistoletni yig‘ish tartibi:

1. Stvolga qaytaruvchi prujinani kiydirish.

2. Zatvorni ramkaga biriktirish.

3. O‘qdonni dasta asosining ichiga o‘rnatish.

128-rasm. Qaytaruvchi prujinaning erkin uchini zatvor kanaliga kiritish.

129-rasm. Zatvorni ramkaga biriktirish.

130-rasm. O‘qdonni dasta asosining ichiga o‘rnatish.
PM pistoletini noto‘liq qismlarga ajratish uchun 12 – normativ o‘rnatilgan va unga ko‘ra:

“a’lo” – 7 soniya;

“yaxshi” – 8 soniya;

“qoniqarli” – 10 soniya.

Qisman qismlarga ajragan pistoletini yig‘ish uchun o‘rnatilgan 13 – normativga ko‘ra:

“a’lo” – 9 soniya;

“yaxshi” – 10 soniya;

“qoniqarli” – 12 soniya.

Qurol va o‘q-dorilar bilan ishlashda xavfsizlik choralari
Vaziyatning har qanday sharoitlarida qurol bilan ishlashda xavfsizlik choralariga rioya qilish zarur!

Pistolet bilan ishlaganda quyidagilar taqiqlanadi:

qurolni uning o‘qlangan yoki o‘qlanmaganidan, qat’i nazar odamlarga, har tomonga va otish maydonining ort tomoniga yo‘naltirish;

komandir komanda berdunga qadar qurolni o‘qlash;

o‘qlangan qurolni qarovsiz qoldirish yoki uni o‘zga shaxslarga berish;

shaxsiy tarkibga qarata paxtavon patronlar bilan 100 metrdan yaqin masofalarda o‘t ochish;

xavfli yo‘nalishlar chegaralari tashqarisiga qarata yoki qizil bayroq ko‘tarilgan pana (blindaj)ga qarata o‘q uzish;

o‘t ochish marrasiga yetgunga qadar o‘t ochish;

“Jang tamom” signali berilgandan keyin, “O‘t ochish to‘xtatilsin!” komandasidan so‘ng va pana (blindaj)da, qo‘mondonlik punktida oq bayroq (fonus) ko‘tarilganida o‘t ochish;

nosoz quroldan o‘q uzish yoki nosoz o‘q-dorilarni qo‘llash.

Quyidagi hollarda o‘t ochish zudlik bilan to‘xtatiladi:

nishonlar maydonida odamlar, transport vositalari yoki hayvonlar ko‘ringanida, o‘t ochish hududi ustida past uchayotgan samolyot va vertolyotlar paydo bo‘lganida;

snaryad va granatalar xavfsiz hududlar chegaralarining tashqarisiga yoki odamlar bor blindajlar yaqiniga tushganida;

o‘t ochish maydonida yonish sodir bo‘lganida;

tungi otish vaqtida mo‘ljaldan adashganda.

O‘q-dorilar bilan ishlashda quyidagilar taqiqlanadi:

o‘q-dorilarni qumga, moyga va olovga tekizish;

belgilanmagan joylarda o‘q-dorilarni saqlash;

o‘q-dorilarni o‘zga shaxslarga berish, shuningdek, ularni otishni to‘xtatish marralarida va mashg‘ulotlar o‘tkazilgan joylarda qoldirish;

o‘q-dorilarni qismlarga ajratish, ulardan poroxni olib olovga tashlash;

o‘q-dorilarni o‘qdon qopchiqda va kiyim-kechak cho‘ntaklarida qoldirish.

O‘qdonni patronlar bilan to‘ldirish va qurolni o‘qlash
O‘t ochishga tayyorgarlik ko‘rish mobaynida “O‘qla!” komandasiga ko‘ra otuvchi quyidagi amallarni bajarishi lozim:

pistoletni g‘ilofdan chiqarish, dasta ichidan o‘qdonni chiqarish, pistoletni g‘ilofga solish;

o‘qdonni patronlar bilan to‘ldirish, buning uchun o‘qdonni chap qo‘lda tutib, o‘ng qo‘l bilan patronlarni o‘qdonga ketma-ket bosib kiritish, ayni paytda bosh barmoq bilan patroni, o‘qdonning yon devoridagi bukilgan bo‘rtiqlar ostiga kapsulni ortki devorga taqalguncha kiritish lozim;

131-rasm. O‘qdonni patronlar bilan to‘ldirish.
pistoletni g‘ilofdan chiqarib, o‘qdonni dasta ichiga joylash;

patrondonga patron yuborish, buning uchun saqlagichni yechib (pastga tushirib), chap qo‘l bilan zatvorni oxirigacha ortga tortish va keskin qo‘yib yuborish;

saqlagichni qo‘yish, buning uchun uni o‘ng qo‘lning bosh barmog‘i bilan qizil nuqta yopilgunga qadar ko‘tarish, shundan so‘ng pistoletni g‘ilofga joylashtirish.



134-rasm. Pana ortidan tizzada turib o‘t ochish.


133-rasm. Pana ortidan tik turgan holatda o‘t ochish.

132-rasm. Tik turgan holatda o‘t ochish.



135-rasm. Yotgan holatda o‘t ochish.