9-mavzu ta’lim va tarbiyaning psixologik asoslari reja

III TOPSHIRIQ
O‘quvchilar xulq-atvorining salbiy shakllari

va ularning sabablari

Vazifa: Ayrim o‘quvchilarning xulqida kuzatiladigan salbiy xulq-atvor shakllarining sabablarini ko‘rsating. Bunda quyidagi jadvalda sanab o‘tilgan salbiy xulq sabablarining tartib raqamini jadvalning javoblar maydonida tegishli salbiy xulq-atvor namunasi qarshisidagi bo‘sh katakchalarga kiritish talab qilinadi.

№	Salbiy xulq-atvor Sabablari	Salbiy xulq-atvor shakllari	Javoblar maydoni
1	Bolaning faqat og‘ir, balki nisbatan engil mehnat faoliyati ham ota-ona tomonidan chegaralanishi	Qaysarlik
2	Bolaning ortiqcha maqtanchoqligi, gapdonligi, o‘ziga e’tibor qaratish, boshqalarni hayratlantirish istagi
3	Bolaning to‘g‘ri yo‘nalishda ro‘yobga chiqarilmay kelayotgan ichki jo‘shqinligi, tashabbuskorligi	YOlg‘onchilik
4	Bolaning jasurlik, mardlik asida nima ekanini noto‘g‘ri tushunishi
5	Bolaning mustaqillikka intilishi, shaxsiy xohish-irodasini namoyish etishga noo‘rin urinishi	Dangasalik
6	Bola tashabbuskorligining kattalar tomonidan qo‘pol va asossiz ravishda cheklanishi
7	Bolaning jazo hamda ta’qibdan xavotirlanishi va qo‘rqishi	Qo‘rslik
8	Bolaning kattalar tomonidan nohaq ravishda ayblanishi
9	Bolaning ochiq samimiy munosabat bilan dangallik, cho‘rtkesarlikning o‘zaro farqini yaxshi tushunmasligi	Intizomsizlik
10	Bolaning harakatlariga o‘qituvchi tomonidan etarli e’tibor va rag‘bat ko‘rsatilmasligi

IV TOPSHIRIQ

SHaxs o‘zini-o‘zi tarbiyalashining Yosh bilan bog‘liq xususiyatlari

Vazifa: O‘zini-o‘zi tarbiyalashning turli xil yo‘nalishlari qaysi Yosh davrlariga to‘g‘ri kelishini belgilang. Bunda o‘zini-o‘zi tarbiyalashning qaysi yo‘nalishi qanday Yosh davriga mos kelishini bildirish ma’nosida quyidagi jadvalning o‘zini-o‘zi tarbiyalash yo‘nalishlari ko‘rsatilgan satrlari va Yosh davrlari keltirilgan ustunlari o‘zaro kesishgan joyga muayyan belgi qo‘yish talab qilinadi.

№	O‘zini-o‘zi tarbiyalash yo‘nalishlari	Yosh davrlari
		O‘smirlik Davri	Ilk o‘spirinlik davri	O‘spirinlik- etuklik davri boshi	Etuklik davri o‘rta bosqichi
1	Axloqiy o‘zini-o‘zi tarbiyalash
2	Jismoniy o‘zini-o‘zi tarbiyalash
3	Ijtimoiy o‘zini-o‘zi tarbiyalash
4	Kasbiy o‘zini-o‘zi tarbiyalash
5	Irodaviy o‘zini-o‘zi tarbiyalash

Takrorlash va muhokama qilish uchun savollar:

1.O‘quv faoliyati va uning elementlari nimalardan iborat?

2.Ta’lim jarayonida bilimlarni o‘zlashtirish nimaga bog‘liq?

3.O‘qish motivlari va motivatsiyaga izoh bering.

4.O‘quv faoliyati motivatsiyasining manbalariga nimalar kiradi?

5. Bilimlarni o‘zlashtirish jarayoni va uning psixologik komponentlari nimalardan iborat?

6. Ta’lim faoliyatiga ko‘ra ta’limning qanday metodlarini bilasiz?

7. Ko‘nikma va malakalar ta’lim jarayonida qanday shakllantiriladi ?

8. O‘kuv-faoliyatini boshqarish deganda nimani tushunasiz?

9. Pedagogik baho turlari?

10. Ta’limni individuallashtirish deganda nimani tushunasiz?
Mavzu yuzasidan test savollari:

1. Ta’limga psixologik tayyorgarlik deganda nima nazarda tutiladi?

A) Ta’lim beruvchi, ma’lumot usullari,o‘quv motivlari, o‘kituvchining baholashi;

B) Ta’limning maksadi-nima uchun o‘kitish kerak? Ta’limning mazmuni-nimaga o‘kitish kerak? Ta’limning metodlari, usullari va pedagogik mulokot yo‘llari,ta’lim beruvchi, o‘quvchi;

S) Bolaning ob’ektiv va sub’ektiv jihatdan maktab talabiga munosibligi.

D) Bola o‘qishni, sanashni bilib olsa.

2. Ta’lim jarayonining muvaffaqiyati nimalarga bog‘liq?

A) Ta’limning maksadi-nima uchun o‘kitish kerak? Ta’limning mazmuni-nimaga o‘qitish kerak?Ta’limning metodlari,usullari va pedagogik mulokot yo‘llari, ta’lim beruvchi, o‘quvchi;

B) Motivatsiya,ma’lumot usullari, ma’lumotning tushunarliligi, ma’lumotlarni ko‘llash;

S) Ta’lim beruvchi, ma’lumot usullari, o‘quv motivlari, o‘qituvchining baholashi.

D) o‘quvchilarga, o‘qituvchining qanday o‘qitishiga.

3. O‘quv faoliyatining elementlarini to‘g‘ri belgilang.

A) Motivatsiya, xotira, o‘quv topshiriklari, o‘kituvchining nazorati, pedagogik mulokot yo‘llari ;

B) Ta’lim beruvchi, ma’lumot usullari, o‘quv motivlari, o‘kituvchining baholashi, pedagogik mulokot yo‘llari ;

S) O‘quv motivlari, o‘quv topshiriklari, o‘quv harakatlari, o‘kituvchining nazorati, o‘kituvchining baholashi.

D) Ta’limning maksadi-nima uchun o‘kitish kerak? Ta’limning mazmuni-nimaga o‘kitish kerak? Ta’limning metodlari, usullari va pedagogik mulokot yo‘llari,ta’lim beruvchi, o‘quvchi;

4. P.YA.Galperin nazariyasi bo‘yicha bilimlarni o‘zlashtirish jarayoni nechta bosqichdan iborat?

A) 5 ta;

B) 6 ta;

S) 7 ta.

D) 10 ta

5.Ta’lim jarayonida tushunchalarning shakllanishi qanday yuzaga keladi?

A) Bilishga karatilgan masalalarni echishdagi faol faoliyatda;

B) Muammoning ko‘yilishi, uning echimi, taxminan shakllantirish va tekshirishda;

S) Narsa va hodisalarning funksional xususiyatlarini tushunib olishda.

D) O‘quv motivlari, o‘quv topshiriklari, o‘quv harakatlari, o‘kituvchining nazorati, o‘kituvchining baholashida.

6.O‘quv faoliyati motivatsiyasining manbalari qaysilar?

A) Ichki, tashqi, shaxsiy motivlar;

B) Bilim, ko‘nikma va malakalar;

S) Ustanovka, qadriyatlar, orttirilgan qobiliyatlar.

D) Intellektual malakalar

7. O‘qish jarayonida harflar shaklini farqlash qanday malakaga misol bo‘la oladi?

A)Sensor malaka;

B) motor malaka?

S) Intellektual malaka;

D) Sensomotor malaka.

8.Bilimlarni o‘zlashtirish jarayonining bosqichlari qaysi javobda to‘g‘ri ketma-ket keltirilgan?

1)Axborotni qabul qilish; 2) ma’lumotlarni amaliyotda qo‘llash; 3) ma’lumotlarni esda olib qolish va esda saqlash; 4) materialni anglash, uni qayta ishlash.

A)1,2,3,4;

B)1,4,2,3;

V)1,4,3,2;

G) 1,3,4,2.

9. Qaytarishdan tashqari o‘quv materialini o‘zlashtirish vositasiga nima kiradi?

A) materialga nisbatan ustanovka;

B) Mashqlar;

S) Materialning hajmi;

D) Materialning emotsional xususiyati.

10. Ta’lim jarayonida o‘qituvchi o‘quvchining qanday faolligini boshqarishi ko‘zda tutiladi?

A)SHaxslararo munosabatdagi faollik;

B)Ijtimoiy foydali faoliyatdagi faollik;

V)Bilish sohasidagi faollik;

G)Jismoniy faollik.