9-Мавзу: Давлат бюджети, солиқлар ва давлат қарзи

Қисқача хулосалар.
1. Бозор иқтисодиёти шароитида давлатнинг иқтисодиётга аралашувидан энг асосий кўзлаган мақсади мамлакат иқтисодиётини халқаро иқтисодий ва сиёсий рақобатлардан ҳимоя қилиш, эркин бозор иқтисодиёти учун ҳуқуқий база ва ижтимоий муҳитни яратиш, даромадлар ва бойликларни, шунингдек ресурслар тақсимотини қайта тақсимлаш ва макроиқтисодий муаммоларни ҳал қилишдан иборат.
2. Давлатнинг мамлакат иқтисодиётига аралашуви асосан макроиқтисодий сиёсатлар асосида олиб борилади. Яъни, бюджет, пул-кредит, солиқ, молиявий ёрдамлар, нархларни барқарорлаштириш ва халқ хўжалиги баланслари ёрдамида олиб борилади.
3. Бозор иқтисодиёти ишлаб чиқарилаётган товар ва хизматларнинг индивидуал хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда тақсимлайди ва қайта тақсимлайди. Аммо шундай турдаги товар ва хизматлар борки уни ишлаб чиқариш бозор тизимига батомом тескаридир. Шунинг учун ҳам давлат бундай турдаги товар ва хизматлари ишлаб чиқариш вазифасини ўз зиммасига олади. Бундай товар ва хизматларни биз ижтимоий манфаатларни кўзлаб ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар таркибига киритамиз.
4.Бозор иқтисодиётини янада ривожлантириш давлатнинг иқтисодиётга аралашувини оширади. Хусусан, давлат иқтисодиётга кредит тизими орқали фаол таъсир кўрсата бошлайди. Давлат кредитга бўлган талаб ва таклифни марказтй резерв тизими орқали бошқаради. Давлатнинг бу сиёсатини монитар сиёсат деб юритилади.


Таянч иборалар.
Давлатнинг иқтисодий вазифалари, бозор тизими ва унинг самарали фаолияти, ҳуқуқий база, ижтимоий муҳит, иқтисодий қонунлар, рақобат, соф ва ғирром рақобат, даромад, бойлик, фойда, харажат ва уларни тақсимлаш, миллий маҳсулот, ресурс тақсимоти, барқарорлаштириш, конъюктура, инфраструктура, эгилувчанлик, ишсизлик, инфляция, трансферт тўловлари, рақобатли бозор, товланиш харажатлари, бюджет, солиқ, пул-кредит, дотация, субвенция, субсидий, баланс, солиқ механизми, нарх, таннарх, баҳо механизми, ижтимоий манфаат, кредит тизими, фоиз, имтиёз, қарз, хазина вексиллари ва бошқалар.