9-mavzu banklarning vujudga kelishi va rivojlanishi reja banklarning vujudga kelishi va mohiyati Banklarning funksiyalari

 
Ta’kidlash
 
joizki, ushbu funksiyani barcha banklar bajarish
 
huquqiga 

---

9 
ega emas. Bozor iqtisodiyoti sharoitida muomalaga kredit pullarni chiqarish 
Markaziy bank zimmasiga yuklatilgan. Markaziy bank muomalaga chiqarayotgan pul 
massasini 
mamlakatda 
yaratilayotgan 
tovar 
massasiga 
nisbatan
muvozanatligini ta’minlashga e’tibor qaratadi. Markaziy bankning ushbu funksiyani 
samarali bajarayotganligi milliy valyutaning sotib olish qobiliyatini mustahkamligi 
va inflyasiya darajasining pastligi belgilaydi. 
Demak, tijorat banklari kredit pullarini muomalaga emissiya qilish huquqiga ega 
emas, ular muomaladagi mavjud pul hajmi doirasida faoliyat yuritadi. Muomaladagi 
pul massasining hajmini o‘zgarishiga tijorat banklari bevosita ta’sir qila olmaydilar, 
bunga faqat Markaziy bankning huquqi mavjuddir. 
Iqtisodiy va moliyaviy maslahatlarni berish banklarning oltinchi funksiyasi 
hisoblanadi. Banklar iqtisodiyotdagi moliyaviy muassasa sifatida mulkiy shaklidan 
qa’tiy nazar mamlakatdagi barcha xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarga o‘zlarining 
huquqiy imkoniyatlaridan kelib chiqib, turli darajadagi iqtisodiy va moliyaviy 
maslahatlarni beradi. Albatta, ushbu maslahatlar mijoz va bank o‘rtasida tuzilgan 
tegishli shartnomalar yoki o‘zaro kelishuvlar asosida amalga oshiriladi. 
Xulosa qilib aytganda, banklarning funksiyalari ularning mohiyatini va bajaradigan 
operatsiyalarining mazmunini anglashga xizmat qiladi. Banklarning funksiyalari turli 
iqtisodiy adabiyotlarda turlicha talqin etilishining asosiy sababi ijtimoiy – iqtisodiy 
hayotda yuz berayotgan va rivojlanib borayotgan munosabatlarning doimiy ravishda 
yangi qirralarining vujudga kelayotganligi bilan izohlanadi.