9-mavzu. Axborotlarni kodlash va dеkodlash. Reja

Audio axborotlarni kodlash va oʻlchash 

Tovush  -  oʻzgaruvchan  amplituda  va  chastotali  tovush  toʻlqinidan  iborat 

uzluksiz  signal.  Signalning  amplitudasi  qanchalik  katta  boʻlsa,  u  odam  uchun 

shuncha  balandroq  (gromka)  boʻladi.  Signal  chastotasi  qanchalik  baland  boʻlsa, 

ohang balandroq boʻladi (2.5.1-rasm). 

 

2.5.1-rasm. 

Tovush toʻlqinining chastotasi sekundiga tebranishlar soni bilan ifodalanadi 

va gerts (Gts, Hz) da oʻlchanadi. Inson qulogʻi 20 Gts dan 20 kHz diapazongacha 

boʻlgan  tovushlarni  sezishga  qodir,  bu  tovush  deb  ataladi.  Bitta  ovozli  signalga 

ajratilgan bitlar soni tovushni kodlash chuqurligi deb nomlanadi. Zamonaviy ovoz 

kartalari 16, 32 va 64 - kodlash chuqurligidan iborat. 

Ovoz  ma’lumotlarini  kodlashda  uzluksiz  signal  diskret  signal  bilan 

almashtiriladi, ya’ni u elektr pulslarining ketma-ketligiga (ikkilik- 0 va 1) aylanadi. 

Ovoz signallarini uzluksiz  ifodalash shaklidan diskret  -  raqamli  shaklga  oʻtkazish 

jarayoni  raqamlashtirish  deb  ataladi.  Ovozni  kodlashda  muhim  belgi  –  bu 

diskretizatsiya chastotasi tezligi – 1 sekunddagi signal darajasini oʻlchash soni: 

- sekundiga 1 oʻlchov sekundiga 1 Gts chastotasiga toʻgʻri keladi; 

- sekundiga 1000 oʻlchovlar 1 kHz chastotasiga toʻgʻri keladi.