9-маъруза: грунтшунослик асослари

Қумлоқ грунтда – гилли грунт заррачаларининг миқдори 3 дан 10 % гача бўлиши мумкин.
Қумоқ грунтда эса – гилли грунт заррачаларининг миқдори 10 дан 30 % гача бўлиши мумкин.
Гилли грунт заррачаларининг миқдори 30 % дан катта бўлганда грунтни соф гилли грунт деб ҳисоблаш мумкин. Гилли грунт заррачаларининг миқдори 3 % дан кам бўлганда қумли грунтнинг хусусиятларига таъсир кўрсата олмайди.
Қумлоқ, қумоқ ва гилли грунтлар пластиклик (чўзилувчанлик, қайишқоқлик) хусусиятига эга бўладилар. Грунтнинг бу хусусияти пластиклик сони J_p билан баҳоланади.
Бу кўрсаткич қуйидагича аниқланади:
J_p=W_L-W_p ,
бу ерда W_L - грунтнинг оқувчанлик чегарасидаги (қовушқоқ суюқ ҳолатдаги)
намлиги;
W_p - грунтнинг қаттиқ жисм кўринишига келиш (раскатывание) ҳолатидаги намлиги.
Грунтларнинг пластиклик сони бўйича турлари

Грунт	Пластиклик сони Jp
Қумлоқ грунт (супесь)	0,01-0,07
Қумоқ грунт (суглинок)	0,07-0,17
Гилли грунт (глина)	> 0,17

Қ умлоқ, қумоқ ва гилли грунтлар оқувчанлик кўрсатгичи каби хусусиятлари билан ажралиб турадилар. Грунтнинг оқувчанлик кўрсаткичи J_L қуйидагича аниқланади:

бу ерда w – грунтнинг табиий ҳолатдаги намлиги.