9-lekciya: Klaviyatura waqıyaları hám olardı qayta islew Jobası

---

9-lekciya: Klaviyatura waqıyaları hám olardı qayta islew 
 
Jobası: 
9.1.
 
KeyTyped
 metodı 
9.2.
 
KeyPressed
 metodı 
9.3.
 
KeyReleased
 metodı 
Paydalanıwshılar grafikalıq interfeysli programmalarda jumıs islegende tek 
ǵana tıshqansha emes, al klaviyatura járdemide úlken boladı. Java Swing 
programma jaratıwshılarǵa, paydalanıwshı klavishanı basqan waqıttaǵı hár qıylı 
klaviyatura waqıyaların qayta islew múmkinshiligin beredi. Usınday klaviyatura 
waqıyaların qayta islewdi qalay ámelge asırıwdı kórip shıǵamız. Onıń ushın, 
java.awt.event paketindegi 
KeyListener
interfeysin kórip shıǵamız. 
Basqa waqıyalardı qayta islegendey klaviyatura waqıyaların qayta islew 
ushında arnawlı interfeysten paydalanıladı. Bul interfeys joqarıda aytılǵan 
KeyListener
interfeysi esaplanadı. 
KeyListener
diń 3 metodı bar. Olar: 
keyTyped()
, 
keyPressed()
hám 
keyReleased()
.
Bul metodlar sistema tárepinen qashan shaqırılatuǵınlıǵın kórip shıǵamız. 
keyTyped()
metodı qashan paydalanıwshı klaviyaturadan klavishanı basıp-
jazdırǵan waqıtta shaqırıladı. Ádette klaviyaturadan Unicode simvolları bolǵan 
klavishanı basqan waqıtta isletiledi. 
keyPressed()
metodı klaviyaturadaǵı 
qálegen klavishtıń basılǵan waqtında, al 
keyReleased()
metodı bolsa klavishanı 
jazdırǵan waqıtta shaqırıladı. Kerekli komponentaǵa bul waqıyanı qosıw ushın 
addKeyListener
qosıladı. Máselen 
JTextField
komponentasına qosıw 
tómendegishe ámelge asırıladı: 
JTextField textField = new JTextField(20); 
textField.addKeyListener(new KeyListener() { 
// Klavish basıldı, biraq jazdırılmadı
public void keyPressed(KeyEvent e) { 
} 
//Klavish jazdırıldı
public void keyReleased(KeyEvent e) { 

---

} 
//klavish basıldı hám jazdırıldı
public void keyTyped(KeyEvent e) { 
} 
}); 
Bunda dáslep 
JTextField
tekst maydanshası jaratıladı. Onnan soń 
addKeyListener
metodı járdeminde 
KeyListener
interfeysiniń barlıq 
metodların realizaciya qılıwshı anonim listener qosıladı. 
Ádette 
KeyListener
diń barlıq 3 metodıda paydalanıla berilmeydi. Eger biz 
implements KeyListener
qılmaqshı bolsaq, bos bolsada barlıq 3 metodtı da 
realizaciya qılıwımız kerek boladı. Bunday jaǵdayda usı bos 3 metod bar bolǵan 
arnawlı 
KeyAdapter
abstrakt klasınanda paydalanıwǵa boladı. Onı tómendegishe 
ámelge asırıw múmkin. 
textField.addKeyListener(new KeyAdapter() { 
public void keyPressed(KeyEvent e) { 
} 
}); 
Bunda paydalanıwshı klaviyatura klavishın basqan waqıtta sistema 
keyTyped()
, 
keyPressed()
, 
keyRealesed()
metodların shaqıradı hám 
basılǵan waqıya haqqındaǵı barlıq informaciya 
KeyEvent
obyektine jiberiledi. 
Usı jerden basılǵan klavish kodın 
getKeyCode()
metodı arqalı anıqawǵa boladı. 
Bunnan tısqarı, Alt, Shift, Ctrl klavishlarınıń basılǵan yamasa basılmaǵanlıǵın, 
isAltDown()
, 
isShiftDown()
, 
isControlDown()
metodları arqalı anıqlawǵa 
boladı.
KeyEvent
klasında birneshe konstantalar bar. Bunda hár bir konstanta sáykes 
klavish kodların ózinde saqlaydı. Sonlıqtan, barlıq klavishlardıń kodların biliw 
shárt emes, al tiyisli klavish konstantasınan paydalanǵan maqul. Bul konstantalardı 

---

atı arqalı ańsat anıqlawǵa boladı. Máselen, Enter klavishası 
KeyEvent.VK_ENTER
yamasa F klavishası 
KeyEvent.VK_F
. 
Sonıda aytıp ótiw kerek, klaviyatura waqıyası qashan fokus komponentte 
bolǵan waqıtta ǵana qayta islenedi. 
Tómendegishe mısal qarayıq. Bunda berilgen 
JTextField
ke tek ǵana sanlar 
kiritiletuǵın bolsın. Programma aynası tómendegishe: 
9.1-súwret. 
Programma kodları: 
private void jTextField1KeyTyped(java.awt.event.KeyEvent evt) { 
char ch = evt.getKeyChar(); 
if(ch<'0' || ch>'9') 
evt.consume(); 
} 
❖
Tákirarlaw sorawları 
1.
Klaviyatura waqıyaların qayta islew ushın qaysı interfeysten paydalanıladı? 
2.
KeyListener 
de neshe metod bar? 
3.
KeyTyped() 
metod wazıypasın túsindiriń 
4.
KeyPressed() 
metod wazıypasın túsindiriń 
5.
KeyReleased() 
metod wazıypasın túsindiriń 
6.
getKeyCode() 
hám getKeyChar
() 
metodlar parqın túsindiriń 
❖
Internet saytlar 
1.
https://javaswing.wordpress.com/2009/12/23/keylistener_using/
 
2.
https://docs.oracle.com/javase/7/docs/api/java/awt/event/KeyListener.ht
ml