9-Amaliy mashg'ulot Mavzu: Nerv to'qimasi – hujayralar tuzilishi, sinaps turlari. Neyrogliya turlari Tuzilishi va xususiyatlari

2.Bazofil substansiyasi nerv hujayralari asosli bo‘yoqlar bilan bo`yalganda bazofil parchalar (Nissl parchalari) holida ko‘rinadi. Shuning uchun ham bo‘yalgan nerv hujayralari targ‘il ko‘rinishga ega. Bu substansiya ko‘pgina ribosomalar tutgan donador sitoplazmatik to‘rning o‘zginasidir. Bu tuzilma neyritda va uning hujayra tanasidan chiqish joyida uchramaydi. Bazofil substansiyasining morfologiyasi hujayraning funksional holatiga ko‘ra, o‘zgarib turadi. Neyron zo‘riqqanda, patologik holatlarda bu Nissl moddasi parchalanadi, yo`qoladi. Elektron mikroskopda qaralganda bazofil substansiyaning uzluksiz sitoplazmatik to‘rga birikib ketgan, turli kattalik va shakldagi pufakcha naychalardan iboratligi aniqlanadi. Shu pufakcha va naychalarni hosil qilgan membrana tashqi qavatida qator bo‘lib mayda tanachalar - ribosomalar yotadi. Ular RN K va oqsilga juda mo‘ldir. Sitoplazmaning bu komonentlari shu zonalarda oqsilning faol sintezidan dalolat beradi. Sitoplazmaning boshqa qismida ham sitoplazmatik to‘r mavjud, lekin uning tuzilishi Nissl moddasidan farq qiladi.