9-amaliy ish trubali tegirmonning tagini flanesli (gardishli) korpus bilan mahkamlovchi boltlarini hisoblash

9-AMALIY ISH


Trubali tegirmonning tagini flanesli (gardishli) korpus bilan mahkamlovchi boltlarini hisoblash
Amaliy ishning maqsadi: Trubali tegirmonning tagini flanesli (gardishli) korpus bilan mahkamlovchi boltlarini hisoblashdan iboratdir. Hisoblash natijalari asosida tegirmonning afzalliklari va kamchiliklari to‘g‘risida xulosa qilish.


Trubali tegirmonning tagini flanesli (gardishli) korpus bilan mahkamlovchi boltlarini hisoblash asoslari: Qurilma uzatmasi tomonidan boltlar eng ko‘p yuklangan. Boltlar bilan mahkamlash “yoyilgan holat (geometrik shaklning tekislikda yoyilgan holati) ostida” ular oldindan burab tortilish (taranglashtirilish) bilan bajarilgan. Boltlar qirqish va uzilishga ishlaydi.

Boltlarni qirqish markazdan qochma kuch inersiyasi, shuningdek aylanish momentidan yaratiladigan dvigateldan beriladigan aylanma zo‘riqish, tegirmonning aylanish qismiga teng ta’sir etuvchi P_p og‘irlik harakati ostida sodir bo‘ladi. Ishqalanish momenti qoidaga asosan chiqarilgan boltlarni burab tortishda hisoblashda qabul qilinmaydi.

Tegirmonning aylanish qismiga teng ta’sir etuvchi P_p og‘irlik tegirmon barabanini hisoblashda ifodalangan uslub bo‘yicha aniqlanadi. Aylanma zo‘riqish P_ayl. aylana bo‘yicha yotqizilgan boltlar markazi orqali o‘tkazilgan ushbu aylanishga urinma (egri chiziqning biror nuqtasiga tegib o‘tgan to‘g‘ri chiziq) bo‘yicha yo‘naltirilgan va u quyidagi formula bilan aniqlanadi:

P_ayl. = M_ayl. / R_b = N / 2πn R_b n, (125)

44

bu yerda: M_ayl. – aylanish momenti, nm; R_b – boltlar markazining aylana radiusi, n; N – uzatishning foydali ish koeffitsienti hisobi bilan dvigatel quvvati, vt; n – tegirmonning aylanish soni, ayl/sek.

Umumlashgan kuch qirqishi quyidagiga teng bo‘ladi:

P_um. = P_p + P_ayl. n. (126)

Boltlarda kuchlanish kattaligi umumlashgan kuchlar ta’siri ostida qirqishi quyidagicha tashkil topadi:

τ_qir. = P_um. / mF n/m², (127)

bu yerda: τ_qir. – qirqish kuchlanishi, n/m²; m – zich moslab tushirib tirqishiga buralgan, boltlar soni; F – boltlar kesimi, m².

Qirqish kuchlanishi ruxsat etilishi quyidagiga teng deb qabul qilinadi:


τ_qir. = (0,2–0,3) σ_o‘z. n/m², (128)

bu yerda: σ_o‘z. – o‘zgartirish chegarasi, po‘lat uchun σ_o‘z. = 240 Mn/m². Zo‘riqish boltlarni uzilishini chaqiruvchi, boltlarni burab tortish

kuchlari va egiluvchan moment ta’sir kuchidan paydo bo‘ladi (6–rasm). Egiluvchan lahza ta’sir kuchidan

zo‘riqishni cho‘zilishi Q teng bo‘ladi:

	Q = Megil./ 0,75mRb = Q0l / 0,75mRb n,(129)
	bu yerda: Megil. – egiluvchan moment, nm;
	0,75m – boltlarni teng me’yorda burab
	tortilgan soni; Faqat 75% boltlar teng
	me’yorda burab tortilgan deb qabul qilinadi;
	m – boltlarning umumiy soni; Rb – boltlar