9-1 Ibtidoiy jamoa tuzumining parchalanishi va quldorlik munosabatlarining paydo bo’lishi davridagi grek jamiyatiga m a. VIII-VII asrlarga taaluqli bo’lgan Gomerning «Iliada» va «Odisseya» dostonlari bo’yicha baho berishimiz mumkin

Shunday qilib, greklar Yevropaning Dunaydan Dongacha bo’lgan, ular Skifiya deb atagan qirg’oq bo’ylari bilan tanishdilar.

M.a. VI-V asrlarda grek sayyohi Gekatey (Milete), katta va ko’p sonli sayyohatlardan keyin bizgacha parchalari yetib kelgan «Yerning junab ketishi» asarini yozgan. Unda o’sha paytlarda greklarga ma’lum bo’lgan deyarli barcha mamlakatlar, jumladan, Skifiya haqida ma’lumotlar, berilgan.

M.a. VI-V asrlarda grek sayyohi Gekatey (Milete), katta va ko’p sonli sayyohatlardan keyin bizgacha parchalari yetib kelgan «Yerning junab ketishi» asarini yozgan. Unda o’sha paytlarda greklarga ma’lum bo’lgan deyarli barcha mamlakatlar, jumladan, Skifiya haqida ma’lumotlar, berilgan.

Biroq Skifiyaning tavsifi va unda yashagan xalqlar haqidagi to’laroq ma’lumotlarni Gerodotning asaridan topamiz. Gerodot nafaqat tarix va etnologiya uchun, shuningdek, geografiya uchun ham qiziqarli bo’lgan ma’lumotlarni keltiradi.

Geografiya va kartografiya fanlarini ilmiy ildizlari qadimgi Gretsiyaga borib taqaladi. Dastlabki karta eramizdan oldingi V asrlarda yashagan grek matematigi va astronomi Pales tomonidan tuzilgan osmon yulduzlari kartasidir. Qadimgi Gretsiya va Misrda dastlabki kartografiyani ilmiy asoslarini yaratishida, shu davrdagi koloniyachilik siyosatini rivojlanish bilan bog‘liqlik tomonlariga borib taqaladi. Makedoniyalik Iskandar Zulqarnayn sharqqa qilgan harbiy yurishlari vaqtida to‘plangan manbalar asosida zarur bo‘lgan oddiy kartalar
yaratiladi va joylarni sodda topografik kartalari tuzilib foydalaniladi. Iskandar o‘zi bilan bilimdon kishilarni birga olib yurib, ularni qadam bilan yer o‘lchovchilar deb atagan. Masofalarni qadamlab o‘lchash asosida o‘sha davrdagi o‘lcham birligi stadi (192.2m) asosida qadam masshtabi yordamida hisoblash ishlari bajarilgan.
Eramizdan oldingi IV asrlarda yerni sharsimonligi to‘g‘risidagi nazariyani Aristotel tomonidan yaratilishi kartografiyani asosi bo‘lgan matematik kartografiyani rivojlanishiga asos solindi desa bo‘ladi.
Lekin shuni ham qayd qilish kerakki Yunoniston va Rumda antik davrda rivoj topgan qadimgi kartografiya Misr, Osuriya, Vaviloniya, Xitoy, Xindiston va O‘rta Osiyoda ilk bor vujudga kelgan fan va ma‘daniyat yutuqlaridan baxramand
bo‘lgan deyishga to‘la asos bor. Chunki antik davr mamlakatlari Sharqning ko‘plab mamlakatlari bilan ijtimoiy-iqtisodiy va ma‘daniy aloqada bo‘lganlar, shu tufayli ular geografik tasavvurlarini kengaytirganlar va boyitganlar.